คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.อ. ม. 192.

โจทก์ฟ้องหาว่า จำเลยกระทำผิดเวลา 18.00 นาฬิกา โดยไม่ได้ระบุว่าเป็นเวลากลางวัน หรือกลางคืน ก็เป็นฟ้องที่สมบูรณ์ตามกฎหมาย.

รายละเอียดที่เกี่ยวกับเวลาซึ่งเกิดการกระทำผิดนั้นเป็นข้อสำคัญซึ่งโจทก์จะต้องกล่าวในฟ้องให้จำเลยเข้าใจข้อหาได้ดี เมื่อปรากฎจากคำพะยานว่า จำเลยทำผิดวันอื่น ไม่ใช่วันที่โจทก์กล่าวหาในฟ้อง ต้องยกฟ้อง.

การขอแก้วันเวลากระทำผิดอันจำเป็นต้องกล่าวในฟ้อง ตาม ป.ม.วิ.อาญา มาตรา 158(5) นั้น เป็นการแก้รายละเอียด ซึ่งมาตรา 164 อนุญาตให้แก้ได้ มิให้ถือว่า ทำให้จำเลยเสียเปรียบเว้นแต่จำเลยได้หลงข้อต่อสู้
สืบพะยานโจทก์ไปได้ 2 ปาก โจทก์ยื่นคำร้องขอแก้วันกระทำผิดในฟ้อง เมื่อไม่ปรากฎว่าจำเลยหลงข้อต่อสู้ ย่อมแก้ได้

ประกาศคณะกรรมการสำรวจและห้ามกักกันข้าวกำหนดให้ ผู้มีข้าวสารอยู่ในครอบครองไปแจ้งปริมาณและสถานที่เก็บต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ภายในวันที่ 15 ตุลาคม 2489 ย่อมไม่หมายความให้ผู้ได้ข้าวมาและอยู่ในความครอบครองหลังวันที่ 15 ตุลาคม 2489 ไปแจ้งความตามประกาศนี้ เพราะย่อมปฏิบัติตามไม่ได้ เมื่อโจทก์ฟ้องหาว่า จำเลยกักกันข้าวในวันที่ 11 พฤศจิกายน 2489 ซึ่งเป็นเวลาภายหลังวันที่ 15 ตุลาคม 2489 จำเลยจึงไม่ได้ทำการฝ่าฝืนประกาศ และไม่มีผิดดังฟ้อง./

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยขนย้ายข้าวออกนอกเขตต์จังหวัดสมุทรสาคร อันเป็นเขตต์กักกันข้าว ขอให้ลงโทษตาม พ.ร.บ.สำรวจและห้ามกักกันข้าว แต่โจทก์สืบพยานได้ความว่า ขณะจำเลยถูกจับนั้น จำเลยยังมิทันได้นำข้าวออกนอกเขตต์จังหวัดสมุทรสาคร ดังนี้ เมื่อจำเลยมีเจตนาและการขนย้ายข้าวได้กระทำลงจนใกล้ชิดกับผลสำเร็จแล้ว ก็ลงโทษฐานพยายามได้ ไม่ใช่เป็นเรื่องข้อเท็จจริงต่างกับฟ้อง

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเล่นการพนันมีลักษณะคล้ายหวย ก.ข. โดยใช้ตัวเลขแทนพยัญชนะ การที่พยานบางคนให้การว่า การเล่นการพนันใช้ตัวเลขต่างตัวอักษร เป็นการเล่นหวย ก.ข.โดยตรงนั้น ก็เป็นแต่เพียงความเข้าใจของพยาน ข้อเท็จจริงยังฟังได้ว่า ได้ใช้ตัวเลขเล่นหวย ก.ข. ตรงตามที่โจทก์ฟ้อง ไม่ถือว่าข้อเท็จจริงต่างกับฟ้อง

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยลักทรัพย์เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2490 เวลา 18.00 น. ขอให้ลงโทษตามมาตรา 294 ก.ม.อาญา โดยไม่ได้ระบุว่า เป็นเวลากลางวันหรือกลางคืน ดังนี้เป็นฟ้องที่สมบูรณ์
เวลา 18.00 น. อาจเป็นกลางวันหรือกลางคืนก็ได้

การนับเวลาได้มีประกาศนับเวลาในราชการ พ.ศ.2460 ให้เริ่มนับวันใหม่ตั้งแต่เที่ยงคืน และ ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 6 ข้อ 23 บัญญัติว่า วันหนึ่งหมายความว่าระยะเวลายี่สิบสี่ชั่วโมง เมื่อตั้งต้นนับวันใหม่ตั้งแต่เที่ยงคืน วันหนึ่งจึงมีเวลากลางคืน 2 ตอน คือตอนต้นนับวันใหม่ตั้งแต่เวลาเที่ยงคืนไปจนถึงพระอาทิตย์ขึ้น เป็นเวลากลางคืนตอนหนึ่ง กับอีกตอนหนึ่งระหว่างเวลาตั้งแต่พระอาทิตย์ตกไปสุดสิ้นถึงเวลาเที่ยงคืน
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยกระทำผิดในวันที่ 20 กันยายน 2489 เวลากลางคืน ทางพิจารณาได้ความว่า จำเลยกระทำผิดในวันที่ 21 กันยายน 2489 เวลา 4.00 นาฬิกา ดังนี้ข้อเท็จจริงตามทางพิจารณาต่างกับข้อเท็จจริงที่กล่าวในฟ้อง ต้องยกฟ้อง

ฟ้องของโจทก์กล่าวทั้ง วันทางจันทรคติ และทางสุริยคติ แต่วันทางจันทรคติผิดไป แต่ถูกตามวันสุริยคตินั้น ยังไม่ถือว่าข้อเท็จจริงต่างกับฟ้อง อันเป็นเหตุให้ยกฟ้อง
(อ้างฎีกา 745/2489)

โจทก์ยื่นคำร้องเพิ่งเติมสถานที่เกิดการกระทำผิดในฟ้อง เมื่อเจ้าทรัพย์พยานโจทก์กำลังเบิกความ โดยอ้างเหตุว่าพนักงานสอบสวนไม่ได้สอบสวนมาให้ชัด เพิ่งมาทราบความขณะเมื่อพะยานเบิกความ ดั่งนี้ ถือว่ามิทำให้จำเลยเสียเปรียบในการต่อสู้คดี ศาลอนุญาตให้เพิ่มเติมฟ้องได้