คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
ชวน สิงหลกะ

โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยแบ่งที่พิพาทให้ตามสัญญาประนีประนอมยอมความ จำเลยต่อสู้ว่าสัญญาดังกล่าวเป็นสัญญายกให้ไม่ใช่สัญญาประนีประนอมยอมความ ไม่มีผลบังคับ
เมื่อข้อความในสัญญาที่โจทก์อ้าง มีข้อความแสดงให้เห็นว่าการที่จำเลยจะให้ที่ดินครั้งนี้เพราะโจทก์เป็นบุตรบุญธรรมของนางกีเจ้าของเดิม ซึ่งบอกว่าให้แก่โจทก์ตั้งแต่ก่อนที่นางกีโอนที่พิพาทให้แก่จำเลย ไม่มีข้อความตอนใดระบุว่า เป็นการระงับข้อพิพาทระหว่างโจทก์กับจำเลยเลยสัญญาดังกล่าว จึงเป็นเรื่องที่จำเลยจะยกที่ดินให้โจทก์ตามที่นางกีได้เคยพูดไว้เท่านั้น ไม่ใช่สัญญาประนีประนอมยอมความตาม ป.พ.พ.มาตรา 850

เมื่อฟังว่าเจ้าหนี้ในประเทศไทยมีสิทธิขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายในศาลแห่งประเทศอังกฤษได้ ผู้ขอรับชำระหนี้ซึ่งเป็นเจ้าหนี้ต่างประเทศและมีภูมิลำเนาอยู่ในประเทศอังกฤษก็มีสิทธิขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายในศาลไทยได้ตาม พ.ร.บ.ล้มละลาย ม.178 (1)
แต่เมื่อศาลแพ่งยังไม่ได้วินิจฉัยข้อเท็จจริงว่า ผู้ขอรับชำระหนี้มีสิทธิจะได้รับชำระหนี้เป็นเงินจำนวนเท่าใด โดยศาลแพ่งเห็นว่า ผู้ขอรับชำระหนี้ไม่มีสิทธิอื่นคำขอรับชำระหนี้และให้ยกคำขอรับชำระหนี้เสียเช่นนี้การที่ศาลอุทธรณ์ตัดสินให้ยกคำสั่งศาลแพ่ง ให้ศาลแพ่งวินิจฉัยข้อเท็จจริงที่ว่า ผู้ขอรับชำระหนี้มีสิทธิจะได้รับชำระหนี้เป็นจำนวนเงินเท่าใดแล้วมีคำสั่งใหม่ตามรูปความ โดยศาลอุทธรณ์ไม่พิพากษาบังคับไปเลย ย่อมเป็นการชอบแล้ว

เมื่อฟังว่าเจ้าหนี้ในประเทศไทยมีสิทธิขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายในศาลแห่งประเทศอังกฤษได้ ผู้ขอรับชำระหนี้ซึ่งเป็นเจ้าหนี้ต่างประเทศและมีภูมิลำเนาอยู่ในประเทศอังกฤษก็มีสิทธิขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายในศาลไทยได้ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย มาตรา 178(1)
แต่เมื่อศาลแพ่งยังไม่ได้วินิจฉัยข้อเท็จจริงว่า ผู้ขอรับชำระหนี้มีสิทธิจะได้รับชำระหนี้เป็นจำนวนเงินเท่าใด โดยศาลแพ่งเห็นว่า ผู้ขอรับชำระหนี้ไม่มีสิทธิยื่นคำขอรับชำระหนี้และให้ยกคำขอรับชำระหนี้เสียเช่นนี้ การที่ศาลอุทธรณ์ตัดสินให้ยกคำสั่งศาลแพ่ง ให้ศาลแพ่งวินิจฉัยข้อเท็จจริงที่ว่า ผู้ขอรับชำระหนี้มีสิทธิจะได้รับชำระหนี้เป็นจำนวนเงินเท่าใดแล้วมีคำสั่งใหม่ตามรูปความ โดยศาลอุทธรณ์ไม่พิพากษาบังคับไปเลย ย่อมเป็นการชอบแล้ว

การไต่สวนมูลฟ้องประสงค์เพียงว่า คดีพอมีมูลตามข้อกล่าวหาในฟ้องหรือไม่ หากพอมีมูล ศาลก็ประทับฟ้อง

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยวิวาททำร้ายร่างกาย จำเลยรับสารภาพศาลลงโทษจำคุกคนละ 3 เดือน จำเลยที่ 1 ยื่นคำร้องขอคืนปืนของกลาง ศาลชั้นต้นสั่งว่าแม้จำเลยที่ 1 จะไม่ได้ใช้ปืนของกลางในการวิวาทและไม่ทราบว่าจำเลยที่ 2 ได้นำปืนของกลางมาใช้ในการวิวาท แต่จำเลยที 1 ได้ร่วมรู้เห็นและลงมือกระทำผิดร่วมกับจำเลยที่ 2 กรณีไม่เข้าข้อยกเว้นการริบทรัพย์ จำเลยที่ 1 อุทธรณ์เฉพาะข้อริบปืน ศาลอุทธรณ์ฟังว่า จำเลยที่ 1 รู้เห็นเป็นใจในการกระทำผิดด้วย พิพากษายืน คดีเช่นนี้จำเลยที่ 1 จะฎีกาว่าไม่รู้และมิได้อนุญาตให้จำเลยที่ 2 นำปืนไปใช้ในการวิวาทอีกต่อไปไม่ได้ เป็นการเถียงข้อเท็จจริง

ข้อสัญญาว่า ผู้เช่าซื้อไม่ชำระค่าเช่าซื้องวดใด ผู้ให้เช่าซื้อเลิกสัญญาและริบเงินที่ชำระแล้วได้นั้นใช้บังคับได้ ไม่ขัดกับ มาตรา 574 ซึ่งเป็นบทบัญญัติที่ใช้เมื่อคู่สัญญาไม่ตกลงกันไว้

โทษตาม กฎหมายลักษณะอาญามี 3 สถาน สถานหนึ่งปรับไม่เกิน 50 บาท สถานหนึ่งจำไม่เกิน 10 วัน อีกสถานหนึ่งทั้งปรับทั้งจำแต่โทษตามประมวลกฎหมายอาญาในความผิดเดียวกันนั้นมีแต่โทษปรับสถานเดียว ไม่เกิน500 บาท เช่นนี้ ต้องใช้ประมวลกฎหมายอาญาบังคับแก่คดี เพราะถือได้ว่าเป็นกฎหมายที่เป็นคุณแก่จำเลย และในคดีนี้ศาลฎีกาใช้ดุลพินิจลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา ปรับ 50 บาท

โทษตาม ก.ม.ลักษณะอาญามี 3 สถาน สถานหนึ่งปรับไม่เกิน 50 บาท สถานหนึ่งจำไม่เกิน 10 วัน อีกสถานหนึ่งทั้งปรับทั้งจำ แต่โทษตามประมวล ก.ม.อาญาในความผิดเดียวกันนั้นมีแต่โทษปรับสถานเดียว ไม่เกิน 500 บาท เช่นนี้ต้องใช้ประมวล ก.ม.อาญา บังคับแก่คดี เพราะถือได้ว่าเป็น ก.ม.ที่เป็นคุณแก่จำเลยและในคดีนี้ศาลฎีกาใช้ดุลยพินิจลงโทษจำเลยตามประมวล ก.ม.อาญา ปรับ 50 บาท

เมื่อที่พิพาทไม่ใช่ที่บ้าน ที่สวนตามกฎหมายลักษณะเบ็ดเสร็จ และโจทก์โก่นสร้างที่พิพาทหลังจากที่ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 4 ประกาศใช้แล้วคดีต้องบังคับตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 4 หากปรากฏว่าที่พิพาทเป็นที่ดินมือเปล่าผู้ยึดถือก็มีแต่สิทธิครอบครอง เมื่อถูกแย่งการครอบครองโดยมิชอบด้วยกฎหมาย ผู้ครอบครองก็ต้องฟ้องคดีเพื่อเอาคืนซึ่งการครอบครองนั้นภายใน 1 ปี นับแต่เวลาถูกแย่งการครอบครองตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1367,1375 มิฉะนั้นหมดสิทธิที่จะฟ้องเรียกที่พิพาทคืนตาม มาตรา 1375

เมื่อที่พิพาทไม่ใช่ที่บ้าน ที่สวนตามกฎหมายลักษณะเบ็ดเสร็จ และโจทก์โก่นสร้างที่พิพาทหลังจากที่ ป.พ.พ.บรรพ 4 ประกาศใช้แล้วคดีต้องบังคับตาม ป.พ.พ.บรรพ 4 หากปรากฎว่าที่พิพาทเป็นที่ดินมือเปล่า ผู้ยึดถือก็มีแต่สิทธิครอบครองเมื่อถูกแย่งการครอบครองโดยมิชอบด้วยกฎหมาย ผู้ครอบครองก็ต้องฟ้องคดีเพื่อเอาคืนซึ่งการครอบครองนั้นภายใน 1 ปี นับแต่เวลาถูกแย่งการครอบครองตาม ป.พ.พ.มาตรา 1367,1375 มิฉะนั้นหมดสิทธิที่จะฟ้องเรียกที่พิพาทคืนตาม มาตรา 1375