คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.อ. ม. 121

บริษัทส่งเสริมอุตสาหกรรมไทยได้จ้างเหมาสำนักงานกลางบริษัทจังหวัดให้ขนน้ำตาลที่จังหวัดลำปางมาส่งโกดังของบริษัทกรรมการผู้จัดการสำนักงานกลางบริษัทจังหวัดซึ่งเป็นองค์การค้าสังกัดกระทรวงพาณิชย์ได้ลงชื่อมอบอำนาจให้จำเลยที่ 1 ลงชื่อในสัญญาจ้างเหมาในฐานะเป็นคู่สัญญาแทน สำนักงานกลางบริษัทจังหวัด และจำเลยที่ 1 ได้รับมอบหมายให้เป็นผู้อำนวยการขนส่งน้ำตาลรายนี้ เมื่อเกิดมีการทุจริตยักยอกน้ำตาลที่รับจัดการขนส่งขึ้นกรรมการผู้จัดการสำนักงานกลางบริษัทจังหวัด ย่อมเป็นผู้เสียหายด้วยคนหนึ่งจึงมีอำนาจร้องทุกข์ขอให้เจ้าพนักงานนำคดีขึ้นว่ากล่าวได้

โจทก์ฟ้องจำเลยหาว่ากระทำผิดฐานข่มขืนกระทำชำเราตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 243 ได้กล่าวยืนยันมาด้วยว่า ผู้เสียหายได้ร้องทุกข์ให้เจ้าพนักงานเอาคดีขึ้นว่า กล่าวแล้ว จำเลยมิได้คัดค้านประการใด คงให้การปฏิเสธว่ามิได้กระทำผิดตามฟ้องเท่านั้น ดังนี้ ปัญหาข้อที่ว่า การร้องทุกข์ถูกต้องตามแบบระเบียบหรือไม่ อันเป็นปัญหาข้อกฎหมายนั้น ไม่มีประเด็นที่คู่ความยกขึ้น กล่าวเลย ศาลจึงไม่จำต้องวินิจฉัยถึง
ผู้เยาว์อายุ 18 ปี ร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน โดยไม่ต้องให้ผู้แทนโดยชอบธรรม ลงลายมือชื่อในการร้องทุกข์ด้วย ก็ใช้ได้
(อ้างฎีกาที่ 214/2494)

โจทก์ฟ้องจำเลยหาว่ากระทำผิดฐานข่มขืนกระทำชำเราตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 243 ได้กล่าวยืนยันมาด้วยว่าผู้เสียหายได้ร้องทุกข์ให้เจ้าพนักงานเอาคดีขึ้นว่ากล่าวแล้ว จำเลยมิได้คัดค้านประการใด คงให้การปฏิเสธว่ามิได้กระทำผิดตามฟ้องเท่านั้น ดังนี้ ปัญหาข้อที่ว่าการร้องทุกข์ถูกต้องตามแบบระเบียบหรือไม่ อันเป็นปัญหาข้อกฎหมายนั้น ไม่มีประเด็นที่คู่ความยกขึ้นกล่าวเลย ศาลจึงไม่จำต้องวินิจฉัยถึง
ผู้เยาว์อายุ 18 ปี ร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน โดยไม่ต้องให้ผู้แทนโดยชอบธรรมลงลายมือชื่อในการร้องทุกข์ด้วยก็ใช้ได้ (อ้างฎีกาที่ 214/2494)

ผู้ซื้อนามอบเงินราคาค่านาที่ซื้อขายกันให้แก่จำเลยนำไปมอบแก่ผู้ขาย จำเลยกลับยักยอกเอาเงินนั้นเอาไว้เป็นประโยชน์ของจำเลยเสียเช่นนี้ เจ้าของเงินผู้เสียหายก็คือผู้ซื้อ ไม่ใช่ผู้ขาย ฉะนั้น ผู้ขายจะร้องทุกข์มอบคดีในความผิดฐานยักยอกนี้ไม่ได้

การที่ผู้เสียหายตกลงจะซื้อธนบัตรปลอมจากจำเลย แม้จะเป็นโดยจำเลยใช้อุบายหลอกลวงอันเป็นความผิดฐานฉ้อโกงก็ดีก็เป็นความตกลงที่มีวัตถุประสงค์จะกระทำผิดกฎหมาย มิได้เป็นไปด้วยความสุจริตจะถือตนว่าเป็นผู้เสียหายโดยชอบด้วยกฎหมายมิได้ ฉะนั้นพนักงานอัยการจึงไม่มีสิทธิที่จะนำคดีอันเนื่องจากคำร้องทุกข์ของผู้เสียหายเช่นนี้ มาว่ากล่าวได้

การที่ผู้เสียหายตกลงจะซื้อธนบัตรปลอมจากจำเลยแม้จะเป็นโดยจำเลยใช้อุบายหลอกลวงอันเป็นความผิดฐานฉ้อโกงก็ดี ก็เป็นความตกลงที่มีวัตถุประสงค์จะกระทำผิดกฎหมาย มิได้เป็นไปด้วยความสุจริต จะถือว่าตนเป็นผู้เสียหายโดยชอบด้วยกฎหมายมิได้ ฉะนั้นพนักงานอัยการจึงไม่มีสิทธิที่จะนำคดีอันเนื่องจากคำร้องทุกข์ของผู้เสียหายเช่นนี้ มาว่ากล่าวได้

ในคดีฐานทำให้เสียอิสรภาพนั้นแม้โจทก์จะกล่าวในฟ้องว่าผู้เสียหายได้ร้องทุกข์แล้ว และจำเลยไม่ได้ต่อสู้ว่าไม่มีการร้องทุกข์ก็ดีหากทางพิจารณาได้ความเพียงผู้เสียหายไปแจ้งต่อเจ้าพนักงานเฉพาะเรื่องถูกทำร้ายยังฟังไม่ได้ว่า ผู้เสียหายได้ร้องทุกข์ในความผิดส่วนตัว อัยการไม่มีอำนาจฟ้อง

ในคดีฐานทำให้เสียอิสรภาพนั้น แม้โจทก์จะกล่าวในฟ้องว่าผู้เสียหายได้ร้องทุกข์แล้ว และจำเลยไม่ได้ต่อสู้ว่า ไม่มีการร้องทุกข์ก็ดี หากทางพิจารณาได้ความเพียงผู้เสียหายไปแจ้งต่อเจ้าพนักงาน เฉพาะเรื่องทำร้ายยังฟังไม่ได้ว่า ผู้เสียหายได้ร้องทุกข์ในความผิดส่วนตัว อ้ยการไม่มีอำนาจฟ้อง

ฟ้องที่ขอให้ลงโทษจำเลยตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 319(3) นั้นต้องบรรยายว่าเข้ามาตรา 319(3) เพราะเหตุใดมิฉะนั้นถือว่า ฟ้องบรรยายไม่ครบองค์ความผิดตามมาตรานี้
ฎีกาของโจทก์ที่ขอฉะเพาะให้ลงโทษจำเลยตามมาตราใดมาตราหนึ่งนั้น เมื่อลงโทษตามบทมาตราที่โจทก์ขอไม่ได้แล้ว จะลงโทษตามมาตราอื่นที่ไม่ได้ขอมาได้หรือไม่ ไม่เป็นประเด็นที่จะวินิจฉัย ศาลต้องยกฟ้อง

ฟ้องที่ขอให้ลงโทษจำเลยตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา319(3) นั้นต้องบรรยายว่าเข้ามาตรา 319(3) เพราะเหตุใด
มิฉะนั้นถือว่า ฟ้องบรรยายไม่ครบองค์ความผิดตามมาตรานี้
ฎีกาของโจทก์ที่ขอเฉพาะให้ลงโทษจำเลยตามมาตราใดมาตราหนึ่งนั้นเมื่อลงโทษตามบทมาตราที่โจทก์ขอไม่ได้แล้วจะลงโทษตามมาตราอื่นที่ไม่ได้ขอมาได้หรือไม่ ไม่เป็นประเด็นที่จะวินิจฉัย ศาลต้องยกฟ้อง(ประชุมใหญ่ครั้งที่ 5/2493)