คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
พ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควร พ.ศ.2490

ประกาศของคณะกรรมการป้องกันการค้ากำไรเกินควรให้ยกเลิกการควบคุมราคาสินค้านั้น เมื่อไม่ปรากฎเวลาที่ประกาศ ประกาศนั้นย่อมมีผลตั้งแต่เวลาเริ่มต้นของวันที่ ๆ ลงในประกาศ โจทก์จะขอสืบเวลาจริง ๆ ที่มีประกาศเป็นประการอื่นไม่ได้.

ตามพ.ร.บ.อากรฆ่าสัตว์ พ.ศ.2488 บัญญัติไว้ว่า "ห้ามมิให้ผู้ใดมีไว้เพื่อขายซึ่งทรากสัตว์ฯ" แต่โจทก์บรรยายฟ้องว่า "จำเลยมีเนื้อชำแหละไว้เพื่อขายก็ดี แต่คำว่าขายก็รวมอยู่ในคำว่าจำหน่ายด้วย ทั้งฐานความผิดที่โจทก์หาโจทก์ก็ได้ตั้งข้อหาว่าจำเลยทำผิดฐานสมคบกันมีทรากกระบือไว้เพื่อขายโดยไม่มีใบอนุญาตกำกับ คำขอให้ลงโทษก็เป็นเรื่องหาว่ามีไว้เพื่อขายและจำเลยก็รับสารภาพว่าได้ทำผิดตามฟ้องโจทก์ เช่นนี้ถือว่าจำเลยมีเนื้อกระบือชำแหละไว้เพื่อขายลงโทษจำเลยในฐานนี้ได้
ประกาศของคณะกรรมการส่วนจังหวัดป้องกันการค้ากำไรเกินควรจังหวัดพระนคร ฉบับที่ 37 ลงวันที่ 5 ต.ค.96 ซึ่งประกาศห้ามมิให้ผู้ใดนำเนื้อกระบือชำแหละเข้ามาในเขตเทศบาลโดยฝ่าฝืนต่อประกาศฉบับดังกล่าวนั้น ประกาศฉบับนี้ออกโดยอาศัยอำนาจตามความใน พ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควร ม.8(6),(8) แต่ไม่ปรากฏในว่าคดีนี้ว่าได้มีการห้ามการค้ากำไรเกินควรในเนื้อโคหรือกระบือชำแหละเลย ทั้งข้ออ้างของกรรมการในการออกประกาศก็ว่าเพื่อสวัสดิภาพของประชาชนผู้บริโภคและเพื่อช่วยสงวนพันธ์โคกระบือสำหรับเกษตรกรรมด้วยหาใช่เพื่อป้องกันการค้ากำไรเกินควรไม่ เมื่อเช่นนี้จึงถือว่าประกาศฉบับนี้นอกเหนือวัตถุประสงค์ของ พ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควร จึงไม่ควรมีผลบังคับดังนัยแห่งคำพิพากษาฎีกาที่ 737/2497.

ประกาศคณะกรรมการฯตาม พระราชบัญญัติป้องกันการค้ากำไรเกินควรพ.ศ.2490 มาตรา 8 ห้ามนำไม้ออกนอกเขตเพื่อป้องกันการลักลอบตัดฟันไม้หวงห้ามนั้น ไม่เกี่ยวแก่การห้ามค้ากำไรเกินควร เป็นการนอกขอบอำนาจ ผู้ที่ฝ่าฝืนไม่มีความผิด

แม้ข้าหลวงประจำจังหวัดผู้ลงชื่อในประกาศควบคุมฯ จะย้ายไปรับราชการที่อื่น ประกาศนั้นก็ไม่ยกเลิก ยังใช้บังคับได้อยู่

จำเลยเจตนาส่งน้ำมันหมูออกจากเขตจังหวัดแพร่ ไปกรุงเทพฯซึ่งเป็นการฝ่าฝืนประกาศคณะกรรมการส่วนจังหวัดป้องกันการค้ากำไรเกินควรจังหวัดแพร่โดยจำเลยนำน้ำมันหมูมาชั่งที่สถานีรถไฟเพื่อส่งทางรถไฟไปกรุงเทพฯ ตลอดจนขนขึ้นตู้รถไฟเรียบร้อยแล้วหากแต่มีเหตุขัดขวางถูกเจ้าพนักงานตำรวจจับเสียก่อนที่รถไฟจะออกจากสถานีดังนี้ การกระทำของจำเลยถึงขั้นเป็นความผิดฐานพยายามตามกฎหมายแล้วแต่น้ำมันหมูของกลางไม่ใช่เป็นของอันพึงริบตามนัยฎีกาที่ 202/2493

การจัดร้านสะอาดก็ดี การต้อนรับก็ดี จัดเป็นศิลปในการค้าหาเป็นเหตุให้ขายน้ำชาเกินกว่าราคาควบคุมไม่
ส่วนการชงน้ำชาดีนั้นอาจเกี่ยวแก่ฝีมือหรือเอากำไรแต่น้อยก็อาจทำให้น้ำชามีรสดีได้ ถึงดังนี้ก็ไม่เป็นเหตุให้ขายเกินราคาควบคุมโดยไม่มีความผิดได้

ประกาศคณะกรรมการส่วนจังหวัดป้องกันการค้ากำไรเกินควรมีว่า เนื้อสุกรซึ่งมีเนื้อแดงมันแข็งและหนังติดเป็น ชิ้นเดียวกัน ห้เามขายเกินกว่ากิโลกรัมละ 7.50 บาท
ดังนี้ โจทก์ฟ้องว่าจำเลยขายเนื้อสุกรชนิดมีเนื้อแดงมันแข็ง (เนื้อแดงปนมัน) ให้แก่ผู้อื่นไปเกินราคา จึงไม่เข้าข้อ ห้ามตามประกาศเพราะไม่มีหนังสุกรติด จึงจะลงโทษจำเลยตามฟ้องไม่ได้./

ประกาศคณะกรรมการส่วนจังหวัดป้องกันการค้ากำไรเกินควรมีว่าเนื้อสุกรซึ่งมีเนื้อแดงมันแข็งและหนังติดเป็นชิ้นเดียวกัน ห้ามขายเกินกว่ากิโลกรัมละ 7.50 บาท....ดังนี้ โจทก์ฟ้องว่าจำเลยขายเนื้อสุกรชนิดมีเนื้อแดงมันแข็ง(เนื้อแดงปนมัน)ให้แก่ผู้อื่นไปเกินราคา จึงไม่เข้าข้อห้ามตามประกาศเพราะไม่มีหนังสุกรติด จึงจะลงโทษจำเลยตามฟ้องไม่ได้

ประกาศของคณะกรรมการฯกำหนดไม่ให้ขายน้ำมันเบ็นซินเกินกว่าถังละ 32 บาท(ถังหนึ่งมี 20 ลิตร) แม้จำเลยขายน้ำมันเบ็นซินไม่ถึง 20 ลิตรก็ตาม แต่จำเลยขายไปเป็นปีบมีจำนวนน้ำมัน 19 ลิตร และขายไปในราคา 34 บาท ดังนี้ ย่อมแสดงให้เห็นชัดว่าจำเลยมีเจตนาฝ่าฝืนประกาศของคณะกรรมการฯลฯ จึงต้องมีความผิด พ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควร 2490 มาตรา 17.

ประกาศของคณะกรรมการฯ กำหนดไม่ให้ขายน้ำมันเบ็นซินเกินกว่าถังละ 32 บาท(ถังหนึ่งมี 20 ลิตร) แม้จำเลยขายน้ำมันเบ็นซินไม่ถึง 20 ลิตรก็ตาม แต่จำเลยขายไปเป็นปีบมีจำนวนน้ำมัน 19 ลิตรและขายไปในราคา 34 บาทดังนี้ ย่อมแสดงให้เห็นชัดว่าจำเลยมีเจตนาฝ่าฝืนประกาศของคณะกรรมการฯลฯ จึงต้องมีความผิดตาม พ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควร 2490 มาตรา 17