คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ. ม. 249

จำเลยรับว่า'ได้รับหนังสือบอกกล่าวล่วงหน้า 1 เดือนจริงตามฟ้องโจทก์'ดังนี้ เป็นการรับโดยชัดแจ้งว่า คำบอกเลิกนั้นมีผลใช้ได้ด้วย
ข้อกฎหมายที่มิได้ยกขึ้นว่ากล่าวกันมาแต่ในศาลชั้นต้นนั้นศาลอุทธรณ์ไม่วินิจฉัยให้
ผู้เช่าที่อยู่ในที่เช่าภายหลังสัญญาเช่าระงับลงโดยผู้ให้เช่าบอกเลิกนั้นได้ชื่อว่า เป็นผู้ละเมิด หาใช่ผู้เช่าที่จะได้รับความคุ้มครอง จากพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าไม่

โจทก์ฟ้องเรียกเงินค่าเช่าที่ค้างชำระจากจำเลยเป็นเงิน 590.40 บาทจำเลยให้การว่าค้างชำระ 57.60 บาท ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระค่าเช่าที่ค้างแก่โจทก์เป็นเงิน 246.80 บาท ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ให้ชำระเพียง 57.60 บาท ดังนี้เป็นแก้ไขเล็กน้อย

โจทก์ฟ้องเรียกเงินค่าเช่าที่ค้างชำระจากจำเลยเป็นเงิน 590.40 บาท จำเลยให้การว่าค้างชำระ 57.60 บาท ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระค่าเช่าที่ค้างแก่โจทก์เป็นเงิน 246.80 บาท ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ให้ชำระเพียง 57.60 บาท ดังนี้เป็นแก้ไขเล็กน้อย

ออกเงินชำระหนี้จำนองแทนไปโดยคำขอร้องของลูกหนี้จำนองนั้นเป็นการจัดการแทนตัวการ ซึ่งตัวแทนชอบที่จะเรียกเงินที่ตนชำระแทนไปนั้นจากลูกหนี้จำนองซึ่งเป็นตัวการได้กรณีเช่นนี้ไม่เข้าลักษณะกู้ยืม
ข้อกฎหมายที่จำเลยมิได้ยกขึ้นว่ากล่าวไว้แต่ศาลชั้นต้นนั้น ศาลฎีกาไม่วินิจฉัย

ปัญหาข้อใดที่ศาลฎีกาได้วินิจฉัยชี้ขาดไปแล้วจะฎีกาคัดค้านอีกไม่ได้
ปัญหาใดที่คู่ความมิได้ยกขึ้นว่ากันมาแล้วในศาลอุทธรณ์ จะฎีกาไม่ได้ต้องห้ามตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา249

ปัญหาข้อใดที่ศาลฎีกาได้วินิจฉัยชี้ขาดไปแล้วจะฎีกาคัดค้านอีกไม่ได้
ปัญหาใดที่คู่ความมิได้ยกขึ้นว่ากันมาแล้วในศาลอุทธรณ์ จะฎีกาไม่ได้ต้องห้ามตาม ป.วิแพ่ง ม.249

คู่ความโต้แย้งกันในเรื่องกำหนดหน้าที่นำสืบไว้ในรายงานพิจารณาของศาลแต่เมื่อศาลสั่งให้โจทก์นำสืบก่อนแล้ว โจทก์มิได้โต้แย้งคำสั่งศาลประการใดนั้น เป็นคำโต้แย้งระหว่างคู่ความ ไม่ใช่โต้แย้งคำสั่งศาลตาม ป.ม.วิ.แพ่ง ม.226 (2) จะอุทธรณ์ฎีกาไม่ได้
สัญญาซื้อขายโรงเลื่อยซึ่งมีบัญชีสิ่งของแนบท้ายสัญญา และในตอนท้ายบัญชีมีข้อความว่า "เครื่องอาหลั่ยที่ไม่แจ้งในบัญชีมีเล็กน้อยเมื่อรับโอนแล้วยังมีเหลือเท่าใดผู้ขายจะมอบให้" ดังนี้การที่จำเลยนำสืบว่า สิ่งของตามที่โจทก์ฟ้องเป็นเครื่องอาหลั่ยเล็กน้อยตามข้อความในตอนท้ายบัญชีนั้น เป็นเรื่องสืบอธิบายข้อความในสัญญา ไม่ใช่เป็นเรื่องสืบแก้ไขเอกสาร

คู่ความโต้แย้งกันในเรื่องกำหนดหน้าที่นำสืบไว้ในรายงานพิจารณาของศาล แต่เมื่อศาลสั่งให้โจทก์นำสืบก่อนแล้ว โจทก์มิได้โต้แย้งคำสั่งศาลประการใดนั้น เป็นคำโต้แย้งระหว่างคู่ความ ไม่ใช่โต้แย้งคำสั่งศาลตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 226(2) จะอุทธรณ์ฎีกาไม่ได้
สัญญาซื้อขายโรงเลื่อยซึ่งมีบัญชีสิ่งของแนบท้ายสัญญาและในตอนท้ายบัญชีมีข้อความว่า 'เครื่องอะไหล่ที่ไม่แจ้งในบัญชีมีเล็กน้อยเมื่อรับโอนแล้วยังมีเหลือเท่าใดผู้ขายจะมอบให้' ดังนี้ การที่จำเลยนำสืบว่าสิ่งของตามที่โจทก์ฟ้องเป็นเครื่องอะไหล่เล็กน้อยตามข้อความในตอนท้ายบัญชีนั้นเป็นเรื่องสืบอธิบายข้อความในสัญญา ไม่ใช่เป็นเรื่องสืบแก้ไขเอกสาร

ฟ้องเรียกทรัพย์ของผู้ตายโดยฟ้องว่าเป็นผู้รับมฤดกและว่าจำเลยไม่ใช่ภริยาชอบด้วยกฎหมายของผู้ตาย ทางพิจารณาฟังได้ว่าจำเลยเป็นภริยาที่ชอบด้วยกฎหมายและมีสิทธิควรได้ส่วนแบ่งมฤดก ดั่งนี้ศาลตัดสินแบ่งทรัพย์ระหว่างผัวเมียและแบ่งมฤดกได้ตาม ป.ม.วิ.แพ่ง มาตรา 142 (2)
ป.ม.แพ่ง ฯ ม.1636 บัญญัติถึงกรณีเจ้ามฤดกมีภรรยาหลายคนให้ได้รับมฤดกตามลำดับชั้นและส่วนแบ่งดังระบุไว้ใน ม.1635 และบัญญัติให้ภริยาน้อยได้ส่วนแบ่งเพียงกึ่งส่วนของภริยาหลวง
คู่ความไม่ได้นำสืบถึงสินเดิมแต่ศาลอุทธรณ์ฟังว่าทั้งสองฝ่ายมีสินเดิม ฎีกาของจำเลยคัดค้านว่าไม่ชอบแต่มิได้กล่าวว่าการแบ่งเช่นนั้นจำเลยเสียเปรียบอย่างไรหรือควรแบ่งอย่างไร ฎีกาย่อมฟังไม่ขึ้น

ในเรื่องหญิงชายอยู่กินกันโดยไม่จดทะเบียนสมรส หญิงฟ้องเรียกทรัพย์ของตนที่ชายยึดถือไว้โดยระบุว่าหญิงได้ติดตัวไปในวันตามชายไป แต่นำสืบว่าหญิงได้รับทรัพย์นั้นไปอยู่กับชายในวันสมาดังนี้ไม่ถือว่าเป็นการนำสืบนอกประเด็น
ฎีกาข้อใดที่มีได้ยกขึ้นต่อสู้หรือว่ากล่าวกันมาแต่ในศาลชั้นต้นศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัยให้