คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ. ม. 87

ตามประมวลรัษฎากร มาตรา 118 บังคับแต่เพียงจะใช้ตราสารเป็นพยานหลักฐานในคดีแพ่งไม่ได้จนกว่าจะได้ปิดอากรแสตมป์บริบูรณ์และขีดฆ่าแล้วเท่านั้น ซึ่งเป็นที่เห็นได้ชัดว่าตราสารที่มิได้ปิดอากรแสตมป์บริบูรณ์มาแต่เดิมก็ดี ถ้าได้มีการปิดอากรแสตมป์ขึ้นแล้วในภายหลัง ก็ย่อมใช้เป็นพยานหลักฐานในคดีแพ่งได้ทันที มิได้มีอะไรสูญเสียไป
โจทก์ฟ้องเรียกเงินจากจำเลยตามเอกสารสัญญากู้ แต่ปรากฏว่า สัญญากู้ปิดอากรแสตมป์ยังไม่ครบถ้วน เมื่อสืบพยานโจทก์เสร็จแล้วสืบพยานจำเลยได้ 1 ปาก โจทก์ยื่นคำร้องขอปิดอากรแสตมป์ให้ครบ จำเลยคัดค้านเมื่อสืบพยานจำเลยเสร็จแล้ว ศาลยอมให้โจทก์นำสัญญากู้ไปปิดอากรแสตมป์ครบถ้วนบริบูรณ์ ดังนี้ ศาลย่อมรับฟังสัญญากู้เป็นพยานหลักฐานได้

ตามประมวลรัษฎากรมาตรา 118 บังคับแต่เพียงจะใช้ตราสารเป็นพยานหลักฐานในคดีแพ่งไม่ได้จนกว่าจะได้ปิดอากรแสดมป์บริบูรณ์และขีดฆ่าแล้วเท่านั้น ซึ่งเป็นที่เห็นได้ชัดว่าตราสารที่มิได้อากรแสตมป์บริบูรณ์มาแต่เดิมก็ดีถ้าได้มีการปิดอากรแสตมป์ขึ้นแล้วในภาย หลัง ก็ย่อมใช้เป็นพยานหลักฐานในคดีแพ่งได้ทันที มิได้มีอะไรสูญเสียไป
โจทก์ฟ้องเรียกเงินจากจำเลยตามเอกสารสัญญากู้แต่ปรากฎว่า สัญญากู้ปิดอากรแสตมป์ยังไมครบถ้วนเมื่อสืบพยานโจทก์เสร็จแล้วสืบพยานจำเลยได้ 1 ปากโจทก์ยื่นคำร้องขอปิดอากรแสตมป์ให้ครบ จำเลยคัดค้านเมื่อสืบพยานจำเลยเสร็จแล้ว ศาลยอมให้โจทก์นำสัญญากู้ไปปิดอากรแสตมป์ครบถ้วนบริบูรณ์ ดังนี้ศาลย่อมรับฟังสัญญากู้เป็นพยานหลักฐานได้

เมื่อปรากฏในชั้นศาลอุทธรณ์ว่า คู่ความฝ่ายที่อ้างเอกสารพินัยกรรม ยังมิได้เสียค่าธรรมเนียมในการอ้าง แต่ไม่ปรากฏว่าคู่ความฝ่ายนั้นฝ่าฝืนไม่ยอมเสียหรือเป็นด้วยความพลั้งเผลอของเจ้าพนักงานศาลมิได้เรียกร้องให้คู่ความนั้นเสียดังนี้ ก็ยังไม่ควรให้คู่ความฝ่ายนั้นเป็นผู้รับผิด และควรให้ศาลชั้นต้นปฏิบัติในเรื่องค่าธรรมเนียมการอ้างเอกสารให้ถูกต้องเสียก่อนแล้วพิพากษาใหม่

เมื่อปรากฎในชั้นศาลอุทธรณ์ว่า คู่ความฝ่ายที่อ้างเอกสารพินัยกรรม์ยังมิได้เสียค่าธรรมเนียมในการอ้างแต่ไม่ปรากฎว่าคู่ความฝ่ายนั้นฝ่าฝืนไม่ ยอมเสียหรือเป็นด้วยความพลั้งเผลอของเจ้าพนักงานศาลมิได้เรียกร้องให้คู่ความนั้นเสียดังนี้ก็ยังไม่ควรให้คู่ความฝ่ายนั้นเป็นผู้รับผิดและควรให้ศาลชั้นต้นปฏิบัติในเรื่องค่าธรรมเนียมการอ้างเอกสารให้ถูกต้องเสียก่อนแล้ว พิพากษาใหม่

"วันสืบพยาน" หมายความว่าวันที่ศาลเริ่มต้นทำการสืบพยาน
จำเลยระบุพยานก่อนวันนัดสืบพยานครั้งแรก 2 วัน แต่พอถึงกำหนดนัดสืบได้มีการเลื่อนวันสืบพยานต่อไปอีกและได้มีการเริ่มต้นสืบพยานกันในภายหลังอีกเดือน เศษดังนี้จะถือว่าจำเลยระบุพยานผิดวิธีพิจารณาไม่ได้
โจทก์ฎีกาคัดค้านว่าจำเลยมิได้ส่งสำเนาเอกสารให้โจทก์ก่อนวันสืบพยาน แต่ปรากฎตามรายงานการพิจารณาของศาลว่าโจทก์ไม่คัดค้านข้อนี้แล้ว จึงจะฎีกาในข้อที่ไม่ได้คัดค้านไว้หาได้ไม่

'วันสืบพยาน' หมายความว่าวันที่ศาลเริ่มต้นทำการสืบพยาน
จำเลยระบุพยานก่อนวันนัดสืบพยานครั้งแรก 2 วัน แต่พอถึงกำหนดนัดสืบ ได้มีการเลื่อนวันสืบพยานต่อไปอีกและได้มีการเริ่มต้นสืบพยานกันในภายหลังอีกเดือนเศษ ดังนี้จะถือว่าจำเลยระบุพยานผิดวิธีพิจารณาไม่ได้
โจทก์ฎีกาคัดค้านว่าจำเลยมิได้ส่งสำเนาเอกสารให้โจทก์ก่อนวันสืบพยานแต่ปรากฏตามรายงานการพิจารณาของศาลว่าโจทก์ไม่คัดค้านข้อนี้แล้ว จึงจะฎีกาในข้อที่ไม่ได้คัดค้านไว้หาได้ไม่

โจทก์กล่าวถึงหนังสือซื้อขายมาในฟ้อง และแนบหนังสือซื้อขายมาท้ายฟ้องต้องถือว่าหนังสือซื้อขายเป็นส่วนหนึ่งของฟ้อง โจทก์ไม่จำต้องระบุอ้างในบัญชีพยานอีก ส่วนการเสียค่าธรรมเนียมอ้างเอกสารนั้น เมื่อโจทก์ยื่นเอกสารมาพร้อมกับฟ้อง ต้องสันนิษฐานในเบื้องต้นว่า โจทก์อ้างเอกสารนั้น เมื่อปรากฏว่ายังไม่ได้เสียค่าธรรมเนียมอ้าง ก็เรียกเสียให้ครบถ้วน

โจทก์กล่าวถึงหนังสือซื้อขายมาในฟ้อง และแนบหนังสือซื้อขายมาท้ายฟ้อง ต้องถือว่าหนังสือซื้อขายเป็นส่วนหนึ่งของฟ้อง โจทก์ไม่จำต้องระบุอ้างในบัญชีพยานอีก ส่วนการเสียค่าธรรมเนียมอ้างเอกสารนั้น เมื่อโจทก์ยื่นเกสารมาพร้อมกับฟ้อง ต้องสันนิษฐานในเบื้องต้นว่า โจทก์อ้างเอกสารนั้น เมื่อปรากฏว่ายังไม่ได้เสียค่าธรรมเนียมอ้าง ก็เรียกเสียให้ครบถ้วน

ในคดีแพ่ง จำเลยเพิ่งยื่นระบุพยานจำเลยเมื่อสืบพยานโจทก์เสร็จแล้วเพราะความพลั้งเผลอเข้าใจผิด แต่ปรากฏว่าจำเลยได้ยื่นเอกสารเพื่ออ้างเป็นพยานต่อศาลไว้ 13 ฉบับ ศาลได้เรียกค่าอ้างจากจำเลยไว้แล้วทั้งจำเลยก็ได้ส่งสำเนาให้แก่โจทก์ไว้ด้วยแล้ว เช่นนี้เพื่อความยุติธรรมควรอนุญาตให้จำเลยอ้างตนเองเบิกความอธิบายเอกสารที่อ้างนี้และเบิกความแก้หรือหักล้างพยานหลักฐานฝ่ายโจทก์ได้

ในคดีแพ่ง จำเลยเพิ่งยื่นระบุพยานจำเลยเมื่อสืบพยานโจทก์เสร็จแล้ว เพราะความพลั้งเผลอเข้าใจผิด แต่ปรากฏว่าจำเลยได้ยื่นเอกสารเพื่ออ้างเป็นพยานต่อศาลไว้ 13 ฉบับ ศาลได้เรียกค่าอ้าง จากจำเลยไว้แล้ว ทั้งจำเลยก็ได้ส่งสำเนาให้แก่โจทก์ไว้ด้วยแล้ว เช่นนี้ควรอนุญาตให้จำเลยอ้างตนเองเบิกความอธิบายเอกสารที่อ้างนี้และเบิกความแก้หรือหักล้างพยานหลักฐานฝ่ายโจทก์ได้