คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ. ม. 87

ในคดีเรื่องซื่อของเชื่อการที่โจทก์นำสืบถึงการซื้อเชื่อครั้งก่อนมาด้วยนั้นไม่ทำให้การนำสืบในประเด็นที่ฟ้องรับฟังไม่ได้

ทำพินัยกรรม์ตั้งตรัสต์ก่อนประมวลแพ่ง ฯ บรรพ 6 ห้ามไม่ให้ขายทรัพย์โดยให้ญาติอยู่อาศัยและมีหัวหน้าปกครองนั้น นับว่าสมบูรณ์ตามกฎหมาย ผู้มีชื่อในโฉนดเป็นเจ้าของร่วมกับผู้อื่นจะรังวัดแบ่งที่ดินเอาเองไม่ได้ ผู้ปกครองทรัพย์ซึ่งมีส่วนเป็นเจ้าของในที่ดินได้รังวัดเพื่อแบ่งที่ดินเอาเองนั้นยังไม่เป็นเหตุให้ถอดถอนจากเป็นผู้ปกครองทรัพย์

ฟ้องเรียกหนี้จากผู้รับมฤดกเมื่อเกินปีเมื่อฟ้องไม่ได้กล่าวว่าผู้รับมฤดกทำหนังสือรับรองหนี้โจทก์จะนำสืบในข้อนี้ไม่ได้ เพราะเป็นการนอกประเด็น

เมื่อศาลพิจารณาพิพากษาคดีแล้วพะยานจะกลับมายื่นคำร้องขอถอนคำให้การไว้นั้นไม่ได้ เหตุการณ์เกิดขึ้นตั้ง 50 ปี มาแล้วนั้น ศาลรับฟังพะยานที่ได้รับคำบอกเล่ามาได้.

ยื่นคำร้องขอระบุพะยานในวันนัดไต่สวนพะยานนั้นเองดังนี้ไม่ต้องด้วยประมวลวิธีพิจารณาแพ่ง ม.88 ศาลสั่งไม่ยอมให้สืบพะยานนั้นได้ยอมเข้าค้ำประกันหนี้ที่จำเลยจะต้องใช้แก่โจทก์ตามคำพิพากษาในศาลแล้ว ศาลได้พิพากษาให้เป็นไปตามยอมนั้นแล้ว จะมาทำการแปลงหนี้ใหม่กันเองนอกศาลก็ย่อมทำได้ และเมื่อเวลาแปลงหนี้ใหม่ดังนั้นแล้วอีกฝ่ายหนึ่งจะมาร้องขอให้ศาลบังคับตามสัญญาค้ำประกันนั้นต่อไปอีกไม่ได้
ผู้ค้ำประกันทำหนังสือกู้ให้เจ้าหนี ๆ รับหนังสือกู้นั้นและยังได้รับดอกเบี้ยด้วยถือว่าตกลงแปลงหนี้ใหม่ต่อกัน
ฝ่ายที่มีหน้าที่นำสืบไม่ได้นำพะยานมาสืบ ถ้าปรากฎจากพะยานของอีกฝ่ายหนึ่ง ศาลก็รับฟังมาเป็นประโยชน์แก่คดีของฝ่ายที่นำสืบได้

โจทก์ไม่ได้อ้างคำรับชั้นสอบสวนของจำเลยมาเป็นพะยาน แล้วศาลก็จะยกเอาคำรับมาเป็นพะยานวินิจฉัยเพื่อลงโทษจำเลยไม่ได้

คำพะยานโจทก์ตอนที่ตอบการซักถามของจำเลยนั้นแม้ความข้อนี้จะมิได้ให้การมาก่อนเพราะเหตุที่มิได้ถามกันไว้ก็ดี ก็รับฟังเป็นคำพะยานหลักฐานได้

การนำสืบถึงมูลกรณีเดิมที่เป็นหนี้กัน ไม่ถือว่าเป็นการสืบต่างกับฟ้อง
จำเลยกู้เงินบิดาโจทก์ไปบิดาโจทก์ตายโจทก์ได้รับมฤดก โจทก์จำเลยทำสัญญากันอีกฉะบับ 1 เป็นว่าจำเลยกู้เงินจากโจทก์โดยสัญญานี้มีพะยานรับรองลายพิมพ์นิ้วมือจำเลยถูกต้องตามกฎหมาย โจทกืฟ้องจำเลยโดยอาศัยสัญญา-ฉะบับที่ทำกู้จากบิดา ศาลพิพากษายกฟ้องไปแล้ว โจทก์ฟ้องใหม่โดยอาศัยสัญญาที่ทำกับตนเองนั้นได้ เพราะไม่ใช่ประเด็นเดียวกัน
เมื่อคำพิพากษาก่อนกล่าวว่าไม่ตัดสิทธิโจทก์จะฟ้องใหม่โดยอาศัยเอกสารฉะบับใดโจทก์ฟ้องโดยอาศัยเอกสารฉะบับนั้นอีกได้ ด้วยไม่ใช่คดีที่ได้มีคำพิพากษาถึงที่สุดแล้ว

โจทก์ยื่นคำร้องขออ้างพะยานเอกสารเพิ่มเติมในชั้น+ แต่เอกสารเหล่านั้นเป็นหนังสือราชการซึ่งใคร ๆ มีโอกาศไปขอตรวจดูได้และชั้นพิจารณาก็มีเหตุที่โจทก์ควรทราบว่าเอกสารเหล่า+มีอยู่+โจทก์หาได้อ้างไม่+ไม่รับฟังพะยานเอกสารในชั้นฎีกา

ในคดีฟ้องเรียกเงินกู้จำเลยส่งใบรับเงินต่อศาลเมื่อสืบพะยานโจทก์เสร็จแล้วนั้นนับว่าฝ่าฝืนวิธีพิจารณาความแพ่ง ม.90 แต่ศาลก็ยอมรับฟังได้ตาม ม.87 วรรค 2