คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ. ม. 90

จำเลยอ้างใบรับเงินเป็นพยานและได้คัดสำเนาให้ฝ่ายโจทก์แล้ว แต่ปรากฎว่าใบรับเงินนี้มิได้ปิดอากรแสตมป์ ต่อมาภายหลังจำเลยจึงนำใบรับเงินนั้นยื่นต่อพนนักงานเจ้าหน้าที่จึงสลักหลังให้ในใบรัลเงินนั้นจำเลยจึงยื่นคำร้องขออ้างสลักหลังนี้เป็นพยานเพิ่มเติมในตอนจวนเสร็จการสืบพยานโจทก์โดยมิได้คัดสำเนาสลักหลังส่งให้โจทก์ล่วง
หน้าตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา 90 ดังนี้ ศาลก็ย่อมรับฟังเอกสารใบรับเงินนั้นเป็นพยานหลักฐานได้ เพราะข้อความสลักหลังเป็นเพียงข้อความของเจ้าหน้าที่อากรแสตมป์ว่า ใบรับเงินนั้นได้ปิดอากรแสตมป์บริบูรณ์ใช้เป็นพยานหลักฐานในคดีได้แล้วเท่านั้น จึงมิใช่เป็นเอกสารพยานหลักฐานที่ฝ่ายจำเลยอ้างอิงเพื่อสนับสนุนข้ออ้างหรือข้อเถียงของตนตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา

จำเลยอ้างใบรับเงินเป็นพยานและได้คัดสำเนาให้ฝ่ายโจทก์แล้วแต่ปรากฏว่าใบรับเงินนี้มิได้ปิดอากรแสตมป์ ต่อมาภายหลังจำเลยจึงนำใบรับเงินนั้นยื่นต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ขอเสียอากร พนักงานเจ้าหน้าที่จึงสลักหลังให้ในใบรับเงินนั้นจำเลยจึงยื่นคำร้องขออ้างสลักหลังนี้เป็นพยานเพิ่มเติมในตอนจวนเสร็จการสืบพยานโจทก์โดยมิได้คัดสำเนาสลักหลังส่งให้โจทก์ล่วงหน้าตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 90 ดังนี้ ศาลก็ย่อมรับฟังเอกสารใบรับเงินนั้นเป็นพยานหลักฐานได้เพราะข้อความสลักหลังเป็นเพียงข้อความของเจ้าหน้าที่อากรแสตมป์ว่า ใบรับเงินนั้นได้ปิดอากรแสตมป์บริบูรณ์ใช้เป็นพยานหลักฐานในคดีได้แล้วเท่านั้น จึงมิใช่เป็นเอกสารพยานหลักฐานที่ฝ่ายจำเลยอ้างอิงเพื่อสนับสนุนข้ออ้างหรือข้อเถียงของตนตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 90

เอกสารที่โจทก์ระบุอ้างว่าต้นฉะบับอยู่ที่จำเลยสำเนาอยู่ที่โจทก์และได้ขอหมายเรียกจากจำเลย แต่จำเลยว่าค้นไม่พบ ในวันเบิกความโจทก์ได้ส่งสำเนาที่อยู่ที่โจทก์และจำเลยได้ซักค้านถึงเอกสารเหล่านี้แล้ว โดยไม่ได้แถลงคัดค้านอย่างใด ดังนี้ แม้โจทก์ไม่ได้ส่งสำเนาเอกสารดังกล่าวให้จำเลยก่อนพิจารณาก็อนุโลมเข้า ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา 90 ข้อ 2.
คดีที่โจทก์ชนะคดีไม่เต็มตามทุนทรัพย์ที่ฟ้อง ควรให้จำเลยใช้ค่าขึ้นศาลเพียงเท่าทุนทรัพย์ที่โจทก์ชนะ.

เอกสารที่โจทก์อ้างเป็นหลักฐานอันสำคัญซึ่งเกี่ยวกับประเด็นข้อสำคัญในคดีโดยตรง ทั้งปรากฎว่าจำเลยได้รู้เห็นเอกสารนี้มาก่อนแล้ว แม้โจทก์ จะมิได้ส่งสำเนาให้จำเลยก่อนวันพิจารณา 3 วัน เพื่อประโยชน์แห่งความยุตติธรรม ศาลก็มีอำนาจรับฟังพะยานเอกสารเช่นว่านั้นได้ตาม ป.ม.วิ.แพ่ง มาตรา 87 (2)

เอกสารที่โจทก์อ้างเป็นหลักฐานอันสำคัญซึ่งเกี่ยวกับประเด็นข้อสำคัญในคดีโดยตรง ทั้งปรากฏว่าจำเลยได้รู้เห็นเอกสารนี้มาก่อนแล้ว แม้โจทก์จะมิได้ส่งสำเนาให้จำเลยก่อนวันพิจารณา 3 วันเพื่อประโยชน์แห่งความยุติธรรมศาลก็มีอำนาจรับฟังพยานเอกสารเช่นว่านั้นได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 87(2)

แม้จำเลยจะไม่ได้ส่งสำเนาหนังสือสัญญาซื้อขายสวนรายพิพาทที่จำเลยอ้าง ให้แก่โจทก์ทราบก่อนวันนัดสืบพยานโจทก์ 3 วันแต่โจทก์ได้ตรวจดูเอกสารสัญญาซื้อขายนี้ในวันนัดดูแผนที่และวันชี้สองสถาน ทั้งโจทก์ได้รับสำเนาเอกสารที่จำเลยขออ้างไว้แล้วเพื่อประโยชน์แห่งความยุติธรรมเมื่อจำเป็นจะต้องสืบพยานหลักฐานนี้ ซึ่งเกี่ยวกับประเด็นข้อสำคัญในคดีศาลมีอำนาจรับฟังพยานหลักฐานนี้ได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 87 อนุมาตรา 2

โจทก์คัดสำเนาเอกสารส่งศาลพร้อมกับฟ้องและส่งให้จำเลยแล้วแล้วยื่นต้นฉบับต่อศาล ในวันสืบพยานโจทก์ ดังนี้ เป็นการชอบด้วยวิธีพิจารณาแล้ว จำเลยได้คัดค้านคำสั่งระหว่างพิจารณาของศาลชั้นต้น โดยได้ยื่นอุทธรณ์คำสั่งนั้นแล้ว แต่ศาลชั้นต้นไม่รับ ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องโจทก์แล้ว แม้จำเลยมิได้อุทธรณ์ในประเด็นดังกล่าวนั้น จำเลยก็ยกขึ้นฎีกาได้

ไนคดีอาญาโจทจะต้องสืบไห้ปราสจากสงสัยว่าจำเลยทำผิดจิง แต่ไนคดีแพ่งสาลต้องดูพยานหลักถานของของทุกฝ่ายว่าเจือสมหนักข้างฝ่ายได แม้ไม่ถึงปราสจากสงสัยก็ไห้ฝ่ายนั้นชนะคดีได้
แม้ฝ่ายจำเลยอ้างเอกสารเปนพยานก็ต้องส่งสำเนาไห้แก่อีกฝ่ายหนึ่งก่อนวันสืบพยานโจทครั้งแรก
คำว่าก่อนสืบพยานตาม ม. 90 หมายถึงก่อนวันสืบพยานครั้งแรกตาม ม. 1(10)

การอ้างอิงพยานเอกสารโดยฝ่าฝืนต่อบทบัญญัติแห่งมาตรา 90 ป.ว.พ.สาลย่อมรับฟังเปนพยานได้ตาม ม.87

การอ้างอิงพยานเอกสารโดยฝ่าฝืนต่อบทบัญญัติแห่งมาตรา 90ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งศาลย่อมรับฟังเป็นพยานได้ตามมาตรา 87