คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 1369

บิดายกที่ดินรายพิพาทให้แก่นางนิตย์โจทก์และจำเลย ต่อมามีการรังวัดขอรับโฉนด การที่นางนิตย์โจทก์ใส่ชื่อจำเลยเป็นเจ้าของร่วมเฉย ๆ โดยไม่แบ่งส่วนไว้ ต้องสันนิษฐานว่ามีส่วนเท่ากัน (ม 1357)
โจทก์อ้างว่านาเป็นของโจทก์มากกว่าครึ่ง คือเท่าที่โจทก์ครอบครองอยู่เวลานี้ จำเลยต่อสู้ว่าได้มอบนาให้โจทก์ไว้ทำต่างดอกเบี้ยเงินกู้ ดังนี้ การที่โจทก์ทำนารายพิพาทไม่เป็นเหตุให้โจทก์ได้กรรมสิทธิ โจทก์จำเป็นต้องมีเจตนาเป็นเจ้าของตามมาตรา 1362 ป.พ.พ. ข้อเจตนาเป็นเจ้าของนี้โจทก์นำสืบไม่ได้ก็ไม่มีสิทธิที่จะเอาที่นาทั้งหมดตามที่ครอบครองอยู่.

บิดายกที่ดินรายพิพาทให้แก่นางนิตย์โจทก์และจำเลย ต่อมามีการรังวัดขอรับโฉนด การที่นางนิตย์โจทก์ใส่ชื่อจำเลยเป็นเจ้าของร่วมเฉยๆ โดยไม่แบ่งส่วนไว้ ต้องสันนิษฐานว่ามีส่วนเท่ากัน (ม.1357)
โจทก์อ้างว่านาเป็นของโจทก์มากกว่าครึ่ง คือเท่าที่โจทก์ครอบครองอยู่เวลานี้ จำเลยต่อสู้ว่าได้มอบนาให้โจทก์ไว้ทำต่างดอกเบี้ยเงินกู้ ดังนี้การที่โจทก์ทำนารายพิพาทไม่เป็นเหตุให้โจทก์ได้กรรมสิทธิ์ โจทก์จำเป็นต้องมีเจตนาเป็นเจ้าของตาม ม.1382ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ข้อเจตนาเป็นเจ้าของนี้โจทก์นำสืบไม่ได้ก็ไม่มีสิทธิที่จะเอาที่นาทั้งหมดตามที่ครอบครองอยู่

โจทก์จำนองที่นามือเปล่า 1 แปลงไว้กับจำเลย โดยมีข้อสัญญาว่า ถ้าครบ 3 ปี ไม่ไถ่โจทก์ยอมยกที่นารายนี้ให้เป็นกรรมสิทธิแก่จำเลย เมื่อครบ 3 ปีแล้วโจทก์ไม่สามารถไถ่คืน จึงมอบที่ให้จำเลยครอบครองตลอดมาเป็นเวลา 15 ปี ดังนี้ แม้สัญญาจะไม่สมบูรณ์ตาม ป.ม.แพ่ง ฯ มาตรา 711 ก็ดี ที่พิพาทอยู่ในความครอบครองของจำเลยตลอดมา 15 ปี เป็นการล่วงเลยกำหนดเวลาไถ่ถอนตามสัญญานานแล้ว กรณีมีเหตุแสดงว่าจำเลยครอบครองโดยเจตนาเป็นเจ้าของและทั้งตามบทบัญญัติแห่ง ป.ม.แพ่งฯ มาตรา 1369 บุคคลใดยึดถือทรัพย์สินไว้ ท่านสันนิษฐานไว้ก่อนว่า บุคคลนั้นยึดถือเพื่อตนดังนี้ จึงเป็นหน้าที่โจทก์จะต้องนำสืบหักล้างข้อสันนิษฐานนั้น เมื่อโจทก์จำเลยไม่ติดใจสืบพะยาน ก็ต้องถือว่าที่พิพาทตกเป็นสิทธิแก่จำเลยแล้ว.
(อ้างฎีกา 279/2490)

โจทก์จำนองที่นามือเปล่า 1 แปลงไว้กับจำเลย โดยมีข้อสัญญาว่าถ้าครบ 3 ปี ไม่ไถ่โจทก์ยอมยกที่นารายนี้ ให้เป็นกรรมสิทธิ์แก่จำเลยเมื่อครบ 3 ปีแล้วโจทก์ไม่สามารถไถ่คืน จึงมอบที่ให้จำเลยครอบครองตลอดมาเป็นเวลา15 ปี ดังนี้ แม้สัญญาจะไม่สมบูรณ์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 711 ก็ดี ที่พิพาทอยู่ในความครอบครองของจำเลยตลอดมา 15 ปี เป็นการล่วงเลยกำหนดเวลาไถ่ถอนตามสัญญานานแล้ว กรณีมีเหตุแสดงว่าจำเลยครอบครองโดยเจตนาเป็นเจ้าของและทั้งตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1369 บุคคลใดยึดถือทรัพย์สินไว้ ท่านสันนิษฐานไว้ก่อนว่า บุคคลนั้นยึดถือเพื่อตน ดังนี้ จึงเป็นหน้าที่โจทก์จะต้องนำสืบหักล้างข้อสันนิษฐานนั้น เมื่อโจทก์จำเลยไม่ติดใจสืบพยาน ก็ต้องถือว่าที่พิพาทตกเป็นสิทธิแก่จำเลยแล้ว (อ้างฎีกา279/2490)

ฟ้องว่ามอบที่มีใบไต่สวนให้เขายึดเป็นประกันเงินกู้มากกว่า 10 ปี ฝ่ายจำเลยต่อสู้ว่า โจทก์ขายให้ดังนี้ เป็นหน้าที่โจทก์ต้องนำสืบก่อน เพราะเป็นการกล่าวอ้างว่าเขาครอบครองแทน

ฟ้องว่ามอบที่มีใบไต่สวนให้เขายึดเป็นประกันเงินกู้มากว่า 10 ปีฝ่ายจำเลยต่อสู้ว่า โจทก์ขายให้ดังนี้ เป็นหน้าที่โจทก์ต้องนำสืบก่อนเพราะเป็นการกล่าวอ้างว่าเขาครอบครองแทน

โจทก์ฟ้องว่ากู้เงินแล้วมอบที่มือเปล่าให้จำเลยทำต่างดอกเบี้ย จำเลยต่อสู้ว่า ไม่ได้กู้แก่โจทก์ขายให้และจำเลยได้ครอบครองมากว่าสองปีแล้ว ดังนี้ หน้าที่นำสืบก่อนตกอยู่แก่โจทก์ เมื่อไม่สืบพยานโจทก์ก็ต้องแพ้คดี

โจทก์ฟ้องว่ากู้เงินแล้วมอบที่มือเปล่าให้จำเลยทำต่างดอกเบี้ยจำเลยต่อสู้ว่า ไม่ได้กู้แต่โจทก์ขายให้ และจำเลยได้ครอบครองมากว่าสองปีแล้ว ดังนี้หน้าที่นำสืบก่อนตกอยู่แก่โจทก์ เมื่อไม่สืบพยานโจทก์ก็ต้องแพ้คดี

ฟ้องขอไห้บังคับโอนที่ดินตามสัญญาขายเมื่อพ้น 10 ปีไม่ได้ เพราะขาดอายุความตามมาตรา 164
สัญญากู้เงินมอบที่ดินไห้ทำต่างดอกเบี้ยและว่าถ้าครบ 6 เดือนไม่ได้ไถ่ถอนจะไม่เกี่ยวข้อแก่ที่ดินต่อไปดังนี้ ถ้าพ้นกำหนดนั้นแล้วถือว่าผู้ไห้กู้ครอบครองโดยเจตนาเปนเจ้าของ.

ฟ้องขอให้บังคับโอนที่ดินตามสัญญาขายเมื่อพ้น 10 ปีไม่ได้เพราะขาดอายุความตามมาตรา 164 สัญญากู้เงินมอบที่ดินให้ทำต่างดอกเบี้ยและว่าถ้าครบ 6 เดือนไม่ได้ไถ่ถอน จะไม่เกี่ยวข้องแก่ที่ดินต่อไปดังนี้ถ้าพ้นกำหนดนั้นแล้วถือว่าผู้ให้กู้ครอบครองโดยเจตนาเป็นเจ้าของ