คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 391

เช่านา แล้วน้ำท่วมทำนาไม่ได้ไม่ทำให้ผู้เช่าหลุดพ้นจากหน้าที่ที่จะต้องชำระค่าเช่า
ผู้เช่านาผิดสัญญาไม่ชำระค่าเช่าและถูกเตือนแล้ว ก็ไม่ชำระผู้ให้เช่าบอกเลิกสัญญาและเอานาคืนได้ ในกรณีเช่นนี้ผู้เช่าไม่มีสิทธิเรียกค่าเสียหาย
การตั้งตัวแทนไปทวงค่าเช่าหรือบอกเลิกสัญญาเช่านั้น ไม่ต้องทำเป็นหนังสือหรือต้องทำมีหลักฐานเป็นหนังสือ

ผู้เช่ายังไม่เข้าครอบครองทรัพย์ที่เช่าตามกำหนดและยังยอมให้ผู้ให้เช่ามอบทรัพย์ให้ผู้อื่นเช่าต่อไป โดยให้ผู้ให้เช่าคืนเงินค่าเช่าให้แก่ตนดังนี้ ถือได้ว่า เป็นการบอกเลิกสัญญาเช่าซึ่งคู่สัญญาจะต้องกลับคืนสู่ฐานะเดิม
ฟ้องโจทก์หาว่าจำเลยผิดสัญญาเช่าไม่ส่งบ้านให้โจทก์ครอบครองและได้กล่าวไว้ด้วยว่าจำเลยยินยอมคืนค่าเช่าให้โจทก์แล้ว ซึ่งจำเลยไม่ได้ต่อสู้ในข้อนี้ ศาลบังคับให้จำเลยคืนค่าเช่าได้ ไม่เป็นการนอกฟ้อง

สิทธิเรียกทรัพย์คืนที่กระทำเพื่อชำระหนี้ในนิติกรรมที่เเปนโมคะนั้น ย่อมเกิดขึ้นทันทีที่อีกฝ่ายหนึ่งได้รับ
ซื้อขายที่ดินทำกันเอง ผู้ซื้อฟ้องบังคับตามสัญญา แต่ถูกสาลยกฟ้อง ผู้ซื้อจึงมาฟ้องเรียกราคาคืนถานลาภมิควนได้นั้น ต้องเริ่มนับอายุความตั้งแต่วันผู้ซื้อว่าตนมีสิทธิเรียกคืน ไม่ใช่เริ่มนับอายุความตั้งแต่วันที่คดีก่อนถึงที่สุด
เมื่อมีกดหมายบัญญัติว่าการซื้อขายที่มิได้ทำต่อเจ้าพนักงานเปนโมคะแล้วก็ต้องถือว่าบุคคลรู้บทบัญญัตินั้น ผู้ใดอ้างว่าไม่รู้จะต้องแสดงพรีติการณ์พิเสสเฉพาะตัว
เรื่องใช้สิทธิเลิกสัญญาอาดนับอายุความ นับแต่วันมีคำพิพากสาให้เลิกสัญญาต่อกัน

สิทธิเรียกทรัพย์คืนที่กระทำเพื่อชำระหนี้ในนิติกรรมที่เป็นโมฆะนั้นย่อมเกิดขึ้นทันทีที่อีกฝ่ายหนึ่งได้รับ ซื้อขายที่ดินทำกันเอง ผู้ซื้อฟ้องขอบังคับตามสัญญาแต่ถูกศาลยกฟ้อง ผู้ซื้อจึงมาฟ้องเรียกราคาคืนฐานลาภมิควรได้นั้น ต้องเริ่มนับอายุความตั้งแต่วันผู้ซื้อว่าตนมีสิทธิเรียกคืน ไม่ใช่เริ่มนับอายุความตั้งแต่วันที่คดีก่อนถึงที่สุด เมื่อมีกฎหมายบัญญัติว่าการซื้อขายที่มิได้ทำต่อเจ้าพนักงานเป็นโมฆะแล้วก็ต้องถือว่าบุคคลรู้บทบัญญัตินั้น ผู้ใดอ้างว่าไม่รู้จะต้องแสดงพฤติการณ์พิเศษเฉพาะตัว เรื่องใช้สิทธิเลิกสัญญาอาจนับอายุความ นับแต่วันมีคำพิพากษาให้เลิกสัญญาต่อกัน

ผู้รับโอนสิทธิการเช่าผิดนัดไม่ปฏิบัติตามสัญญาโดยไม่ชำระเงินผู้โอนมีสิทธิบอกเลิกสัญญาได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 387

พรึติการน์ที่ถือว่าคู่สัญญาสนองรับการบอกเลิกสัญญาของอีกฝ่ายหนึ่งแล้ว
ฝ่ายหนึ่งบอกเลิกสัญญา อีกฝ่ายหนึ่งก็ยอมเลิกสัญญาโดยมิได้สงวนสิทธิเรียกค่าเสียหายหย่างไดต่อกันดังนี้ จะมาฟ้องเรียกค่าเสียหายไม่ได้.

พฤติการณ์ที่ถือว่าคู่สัญญาสนองรับการบอกเลิกสัญญาของอีกฝ่ายหนึ่งแล้ว ฝ่ายหนึ่งบอกเลิกสัญญา อีกฝ่ายหนึ่งก็ยอมเลิกสัญญาโดยมิได้สงวนสิทธิเรียกค่าเสียหายอย่างใดต่อกันดังนี้ จะมาฟ้องเรียกค่าเสียหายไม่ได้

โจทได้ทำสัญญาขายที่รายพิพาทไห้ผู้อื่นพายหลัง เมื่อจำเลยบอกเลิกสัญญาจะขายที่รายพิพาทนี้จะถือว่าโจทต้องเสียหายเพราะจำเลยผิดสัญญาไม่ได้. โจทฟ้องเรียกเงินมัดจำ 200 บาทตามสัญญาคืน จำเลยต่อสู้ว่าโจทไม่ได้วางเงินมัดจำเช่นนี้จำเลยนำพยานบุคคลมาสืบหักล้างได้.

โจทก์ได้ทำสัญญาขายที่รายพิพาทให้ผู้อื่น ภายหลังเมื่อจำเลยบอกเลิกสัญญาจะขายที่รายพิพาทนี้จะถือว่าโจทก์ต้องเสียหายเพราะจำเลยผิดสัญญาไม่ได้ โจทก์ฟ้องเรียกเงินมัดจำ 200 บาทตามสัญญาคืนจำเลยต่อสู้ว่าโจทก์ไม่ได้วางเงินมัดจำเช่นนี้จำเลยนำพยานบุคคลมาสืบหักล้างได้

เช่าซื้อรถยนต์แล้วถูกเกนฑ์รถไปไช้ราชการทหานโดยไม่มีกำหนดจะส่งคืนเมื่อได เมื่อผู้เช่าซื้อบอกเลิกสัญญาแล้ว คู่กรนีก็ต้องกลับคืนถานะเดิม ผู้ไห้เช่าจะริบเงินที่ผู้เช่าซื้อชำระไว้ไนวันทำสัญญาไม่ได้
เงินที่ผู้เช่าซื้อชำระไนวันทำสัญญานั้น ไม่ไช่เปนค่าเช่าหย่างเดียวและถ้าผู้ไห้เช่าไม่นำสืบถึงค่าแห่งการไช้รถของผู้เช่าซื้อแล้ว ก็ต้องคืนเงินเต็มจำนวนนั้น