คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ. ม. 147

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยที่ 1 เอาที่ของโจทก์ราคา 900 บาทไปขายให้จำเลยที่ 2 ขอให้พิพากษาว่าที่เป็นของโจทก์ และสัญญาซื้อขายใช้ไม่ได้ ขอให้เพิกถอน ศาลชั้นต้นฟังว่าที่เป็นมรดกตกทอดได้แก่โจทก์และจำเลยที่ 1แต่จำเลยที่ 2 ได้รับซื้อและรับโอนโดยสุจริต จึงพิพากษายกฟ้องศาลอุทธรณ์ฟังว่าที่ดินเป็นของจำเลยที่ 1 และจำเลยที่ 2 ก็รับโอนโดยสุจริต จึงพิพากษายืนดังนี้ ถือว่าเรื่องซื้อขายที่พิพาทโดยสุจริตหรือไม่ เป็นอันยุติแล้ว ข้อฎีกาของโจทก์ที่ขอให้วินิจฉัยว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ จึงไม่จำเป็นที่ศาลฎีกาจะชี้ขาดเพราะไม่ทำให้ผลของคดีเปลี่ยนแปลงได้

คดีที่ศาลพิพากษาแล้วแต่ยังไม่ได้อ่านคำพิพากษา ย่อมถือว่าเป็นคดีอยู่ในระหว่างพิจารณาของศาลนั้น ๆ
เมื่อดินแดนในอาณาเขตต์ของศาลชั้นต้นได้โอนไปเป็นอาณาเขตต์ของประเทศอื่นในเวลาที่คดีอยู่ระหว่างพิจารณาของศาลสูง ศาลสูงก็ต้องสั่งจำหน่ายคดี
ในคดีที่ศาลสูงสั่งจำหน่ายคดีเพราะหมดอำนาจเหนือคดีนั้นศาลสั่งให้คืนค่าธรรมเนียมฉะเพาะศาลนั้น

ศาลมีอำนาจสั่งให้ดำเนินคดีอย่างคนอนาถา โดยยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลบางส่วนตาม ม.149 ได้
คู่ความมีสิทธิยื่นคำร้องขอให้พิจารณาคำร้องขออุทธรณ์อย่างคนอนาถาที่ศาลสั่งยกใหม่ได้ แม้ภายหลังกำหนดอายุความอุทธรณ์ 1 เดือนตาม ม.156 วรรคท้าย
การที่ศาลสั่งยกเว้นไม่ต้องวางเงินที่ต้องใช้แก่คู่ความอีกฝ่าย และสั่งรับอุทธรณ์นั้นถือว่าเป็นการที่ศาลสั่งอนุญาตให้ดำเนินคดีอย่างคนอนาถา ดังนั้นการที่ผู้อุทธรณ์นำเงินค่าธรรมเนียมที่ศาลไม่อนุญาตให้อนาถามาชำระต่อศาลตามคำสั่งเมื่อพ้นกำหนด 1 เดือนก็ไม่ทำให้คดีนั้นขาดอายุความ

เจ้าหนี้ยึดสินบริคณห์ระหว่างจำเลยกับสามี สามีร้องขัดทรัพย์อ้างว่านิติกรรมที่ภรรยาทำเป็นโมฆียะ ไม่ผูกพันสินบริคณห์ ศาลสั่งถอนการยึดไปตามคำร้องขัดทรัพย์เจ้าหนี้มาฟ้องขอแยกสินบริคณห์ระหว่างสามีภรรยานั้นใหม่ได้ ไม่เป็นฟ้องซ้ำ เจ้าหนี้ซึ่งขอแยกสินบริคณห์ของลูกหนี้ตาม มาตรา 1483นั้นไม่จำต้องขอขณะยึดทรัพย์ของลูกหนี้ แม้ศาลให้ถอนการยึดแล้วก็ขอได้ ในกรณีที่ขอแยกสินบริคณห์ระหว่างสามีภรรยาเพื่อใช้หนี้ถ้าจำเลยต่อสู้ว่าขายให้บุคคลภายนอกไปแล้ว ก็ต้องพิจารณาว่าจริงหรือไม่ เพราะถ้าจริงก็ไม่ใช่สินบริคณห์จะขอแยกไม่ได้ (ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 14/2486)

คดีที่ศาลฎีกาได้พิพากษาเสร็จเด็ดขาดไปแล้ว คู่ความจะยื่นฎีกาใหม่อีกไม่ได้

คดีที่สาลดีกาได้พิพากสาเส็ดเด็ดขาดไปแล้ว คู่ความจะยื่นดีกาไหม่อีกไม่ได้.

ประเด็นข้อใดที่ศาลอุทธรณ์ได้พิพากษาแล้วและจำเลยมิได้ฎีกาต้องถือว่ายุตติเพียงชั้นศาลอุทธรณ์จะรื้อฟื้นขึ้นฎีกาในภายหลังเมื่อเกินกำหนดอายุความฎีกาสำหรับประเด็นข้อนั้นอีกไม่ได้

อัยยการเป็นโจทก์ฟ้องจำเลย 2 พวก ฐานทำร้ายร่างกายจำเลยพวกหนึ่งได้เป็นโจทก์ฟ้องจำเลยอีกพวกหนึ่งฐานทำร้ายร่างกายบาดเจ็บสาหัส เมื่อศาลขั้นต้นยกฟ้องสำนวนที่อัยยการเป็นโจทก์ฟ้อง แต่ลงโทษจำเลยพวกที่ถูกฟ้องฐานทำร้ายร่างการบาดเจ็บสาหัสแลัว อัยยการมิได้อุทธรณ์เมื่อศาลอุทธรณ์พิพากษาให้ยกฟ้องจำเลยพวกที่ถูกลงโทษอัยยการจะฎีกาไม่ได้เราะเมื่ออัยยการไม่อุทธรณ์คดีก็เสร็จเด็ดชาดแล้ว

คดีอาญาซึ่งเป็นความผิดส่วนตัว ศาลล่างพิพากษาต้องกันให้ลงโทษ แม้ต้องห้ามฎีกาในข้อเท็จจริง โจทก์ก็ขอถอนฟ้องภายในอายุความฎีกาได้ เพราะคดีชนิดนี้จะถึงที่สุดต่อเมื่อพ้นกำหนดอายุความฎีกา ในกรณีที่โจทก์ขอถอนฟ้องศาลเดิมแลศาลอุทธรณ์เห็นว่าโจทก์ขอถอนฟ้องไม่ได้จึงสั่งยกคำร้องนั้น เมื่อศาลฎีกาเห็นว่า โจทก์ขอถอนฟ้องได้ ก็สั่งให้ศาลชั้นต้นรับคำร้องไว้ดำเนินการต่อไป