คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.อ. ม. 265

จำเลยได้รับมอบหมายจากโจทก์ร่วมเพื่อไปซื้อที่ดินให้โจทก์ร่วมแล้วจำเลยได้นำเอาบันทึกข้อตกลงเรื่องกรรมสิทธิ์รวม เป็นสำเนาตามแบบพิมพ์ ท.ด.70 ซึ่งจำเลยรู้ว่าเป็นเอกสารที่ผู้อื่นทำปลอมขึ้นไปแสดงต่อโจทก์ร่วมเพื่อให้เชื่อว่ามีต้นฉบับเช่นนั้น และเพื่อลวงให้โจทก์ร่วมเชื่อว่าโจทก์ร่วมมีกรรมสิทธิ์รวมอยู่กับเจ้าของที่ดินตามบันทึกข้อตกลงนั้นเช่นนี้ การกระทำของจำเลยเป็นการใช้เอกสารปลอม
สำเนาบันทึกข้อตกลงเรื่องกรรมสิทธิ์รวมซึ่งพิมพ์ลงในแบบพิมพ์ ท.ด.70 มีข้อความแสดงว่า โจทก์ร่วมมีกรรมสิทธิ์รวมอยู่เป็นจำนวนเท่าใด โดยไม่มีอะไรแสดงให้เห็นว่า เอกสารฉบับนี้เป็นเอกสารที่เจ้าพนักงานได้ทำขึ้นหรือรับรองในหน้าที่ ดังนี้ ย่อมไม่เป็นเอกสารราชการ แต่เป็นเอกสารสิทธิ์ตามนัยมาตรา 1(9) แห่งประมวลกฎหมายอาญา

จำเลยได้รับมอบหมายจากโจทก์ร่วมเพื่อไปซื้อที่ดินให้โจทก์ร่วมแล้วจำเลยได้นำเอาบันทึกข้อตกลงเรื่องกรรมสิทธิ์รวมเป็นสำเนาตามแบบพิมพ์ ท.ด.70 ซึ่งจำเลยรู้ว่าเป็นเอกสารที่ผู้อื่นทำปลอมขึ้นไปแสดงต่อโจทก์ร่วมเพื่อให้เชื่อว่ามีต้นฉบับเช่นนั้น และเพื่อลวงให้โจทก์ร่วมเชื่อว่าโจทก์ร่วมมีกรรมสิทธิ์รวมอยู่กับเจ้าของที่ดินตามบันทึกข้อตกลงนั้น เช่นนี้การกระทำของจำเลยเป็นการใช้เอกสารปลอม
สำเนาบันทึกข้อตกลงเรื่องกรรมสิทธิ์รวมซึ่งพิมพ์ลงในแบบพิมพ์ ท.ด.70 มีข้อความแสดงว่า โจทก์ร่วมมีกรรมสิทธิ์รวมอยู่เป็นจำนวนเท่าใด โดยไม่มีอะไรแสดงให้เห็นว่า เอกสารฉบับนี้เป็นเอกสารที่เจ้าพนักงานได้ทำขึ้นหรือรับรองในหน้าที่ ดังนี้ ย่อมไม่เป็นเอกสารราชการ แต่เป็นเอกสารสิทธิ์ตามนัยมาตรา 1 (9) แห่งประมวลกฎหมายอาญา

ลำพังแต่แบบพิมพ์เช็คที่ธนาคารได้จัดพิมพ์ขึ้นเพื่อให้ลูกค้าของธนาคารใช้เป็นหนังสือตราสาร คำสั่งให้ธนาคารจ่ายเงินแก่ผู้รับเงินที่ยังไม่ได้ลงชื่อผู้สั่งจ่ายและกรอกรายการอื่นดังที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 988 ให้ครบถ้วนบริบูรณ์แบบพิมพ์นั้นก็ยังไม่เป็นเช็คหรือตั๋วเงินที่ใช้ได้โดยชอบด้วยกฎหมาย
ถึงแม้แบบพิมพ์ที่จำเลยใช้กรอกข้อความรายการทำให้ใช้ได้เป็นเช็ค จะมิใช่แบบพิมพ์เช็คที่ธนาคารได้จัดพิมพ์ขึ้นไว้ให้ใช้เมื่อปรากฏว่าลายมือชื่อผู้สั่งจ่ายเป็นลายมือชื่อของจำเลยเองมิได้ปลอมลายมือชื่อของบุคคลอื่นใด เช็คนั้นย่อมไม่ใช่เอกสารปลอมหรือตั๋วเงินปลอม
เมื่อเอกสารที่จำเลยนำไปใช้ไม่ใช่เป็นตั๋วเงินปลอม แม้จำเลยจะนำไปใช้ในประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ผู้อื่นหรือประชาชนจำเลยก็ยังไม่มีความผิดฐานใช้ตั๋วเงินปลอม

ลำพังแต่แบบพิมพ์เช็คที่ธนาคารได้จัดพิมพ์ขึ้นเพื่อให้ลูกค้าของธนาคารใช้เป็นหนังสือตราสาร คำสั่งให้ธนาคารจ่ายเงินแก่ผู้รับเงินที่ยังไม่ได้ลงชือผู้สั่งจ่ายและกรอกรายการอื่นดังที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 988 ให้ครบถ้วนบริบูรณ์ แบบพิมพ์นั้นก็ยังไม่เป็นเช็คหรือตั๋วเงินที่ใช้ได้โดยชอบด้วยกฎหมาย
ถึงแม้แบบพิมพ์ที่จำเลยใช้กรอกข้อความรายการทำให้ใช้ได้เป็นเช็ค จะมิใช่แบบพิมพ์เช็คที่ธนาคารได้จัดพิมพ์ขึ้นไว้ให้ใช้ เมื่อปรากฏว่าลายมือชื่อผู้สั่งจ่ายเป็นลายมือชื่อของจำเลยเอง มิได้ปลอมลายมือชื่อของบุคคลอื่นใด เช็คนั้นย่อมไม่ใช่เอกสารปลอมหรือตั๋วเงินปลอม
เมื่อเอกสารที่จำเลยนำไปใช้ไม่ใช่เป็นตั๋วเงินปลอม แม้จำเลยจะนำไปใช้ในประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ผู้อื่นหรือประชาชน จำเลยก็ยังไม่มีความผิดฐานใช้ตั๋วเงินปลอม

การที่จำเลยซึ่งเป็นผู้ทรงเช็คโดยชอบด้วยกฎหมาย จดเติมเดือนและปีที่ถูกต้องแท้จริงลงในเช็คโดยพลการ ไม่ได้รับการรู้เห็นยินยอมจากผู้สั่งจ่ายหรือสลักหลังก่อน เช่นนี้เมื่อไม่ปรากฏว่าจำเลยกระทำโดยไม่สุจริตแล้วการกระทำของจำเลยยังไม่มีมูลความผิดทางอาญาฐานปลอมเอกสาร

การที่จำเลยซึ่งเป็นผู้ทรงเช็คโดยชอบด้วยกฎหมาย จดเติมเดือนและปีที่ถูกต้องแท้จริงลงในเช็คโดยพลการ ไม่ได้รับการรู้เห็นยินยอมจากผู้สั่งจ่ายหรือผู้สลักหลังก่อน เช่นนี้เมื่อไม่ปรากฏว่าจำเลยกระทำโดยไม่สุจริตแล้ว การกระทำของจำเลยยังไม่มีมูลความผิดทางอาญาฐานปลอมเอกสาร

แบบฟอร์มของบริษัทการค้าที่ให้พนักงานลูกจ้างนำไปสำรวจตามร้าน ซึ่งเป็นลูกค้าของบริษัทนั้นว่าผงซักฟอกชนิดที่บริษัทประกาศลดราคาลงจากราคาเดิมยังมีเหลือจำหน่ายที่ร้านค้าแต่ละแห่งเป็นจำนวนเท่าใด เพื่อที่บริษัทจะได้จ่ายผงซักฟอกชดเชยแก่ร้านซึ่งยังมีเหลือจำหน่ายอยู่ตามเกณฑ์ส่วนที่บริษัทกำหนดไว้นั้น ยังไม่ถือเป็นเอกสารสิทธิตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 1(9) เพราะเป็นเพียงหลักฐานที่บริษัททำขึ้นเพื่อแสดงว่าพนักงานของบริษัทได้จ่ายชดเชยร้านค้าไปตามเกณฑ์ส่วนที่บริษัทกำหนดไว้เพื่อช่วยเหลือลูกค้าของบริษัทมิให้ขาดทุนเท่านั้น หาเป็นเอกสารซึ่งเป็นหลักฐานแห่งการ ก่อ เปลี่ยนแปลง โอน สงวน หรือระงับซึ่งสิทธิไม่

แบบฟอร์มของบริษัทการค้าที่ให้พนักงานลูกจ้างนำไปสำรวจตามร้านซึ่งเป็นลูกค้าของบริษัทนั้นว่าผงซักฟอกชนิดที่บริษัทประกาศลดราคาลงจากราคาเดิมยังมีเหลือจำหน่ายที่ร้านค้าแต่ละแห่งเป็นจำนวนเท่าใด เพื่อที่บริษัทจะได้จ่ายผงซักฟอกชดเชยแก่ร้านซึ่งยังมีเหลือจำหน่ายอยู่ตามเกณฑ์ส่วนที่บริษัทกำหนดไว้นั้น ยังไม่ถือเป็นเอกสารสิทธิตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 1(9) เพราะเป็นเพียงหลักฐานที่บริษัททำขึ้นเพื่อแสดงว่าพนักงานของบริษัทได้จ่ายชดเชยร้านค้าไปตามเกณฑ์ส่วนที่บริษัทกำหนดไว้เพื่อช่วยเหลือลูกค้าของบริษัทมิให้ขาดทุนเท่านั้น หาเป็นเอกสารซึ่งเป็นหลักฐานแห่งการ ก่อ เปลี่ยนแปลง โอน สงวน หรือระงับซึ่งสิทธิไม่

เอกสารแบบขอและรับโอนการเช่าที่ดินของกรมรถไฟเป็นเพียงเอกสารสิทธิ กล่าวคือเป็นเอกสารแห่งการก่อ เปลี่ยนแปลงโอนสงวนหรือระงับซึ่งสิทธิ แต่ไม่ใช่เอกสารราชการเพราะไม่ใช่เอกสารที่เจ้าพนักงานได้ทำขึ้นหรือรับรองในหน้าที่
ความผิดในข้อหาอ้างใช้เอกสารปลอม เป็นความผิดสำเร็จเมื่อยื่นเอกสารต่อเจ้าพนักงานผู้มีหน้าที่รับเรื่อง อายุความฟ้องคดีจึงนับตั้งแต่วันยื่นเอกสารเป็นต้นไป แม้จะต้องมีการเสนอขึ้นไปตามลำดับชั้นจนถึงเจ้าพนักงานผู้ออกคำสั่งในชั้นที่สุด

เอกสารแบบขอและรับโอนการเช่าที่ดินของกรมรถไฟเป็นเพียงเอกสารสิทธิ. กล่าวคือเป็นเอกสารแห่งการก่อ เปลี่ยนแปลงโอนสงวนหรือระงับซึ่งสิทธิ. แต่ไม่ใช่เอกสารราชการเพราะไม่ใช่เอกสารที่เจ้าพนักงานได้ทำขึ้นหรือรับรองในหน้าที่.
ความผิดในข้อหาอ้างใช้เอกสารปลอม เป็นความผิดสำเร็จเมื่อยื่นเอกสารต่อเจ้าพนักงานผู้มีหน้าที่รับเรื่อง. อายุความฟ้องคดีจึงนับตั้งแต่วันยื่นเอกสารเป็นต้นไป. แม้จะต้องมีการเสนอขึ้นไปตามลำดับชั้นจนถึงเจ้าพนักงานผู้ออกคำสั่งในชั้นที่สุด.