คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 499

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 499 แสดงว่า แม้คู่สัญญาขายฝากกันเป็นเงินเท่าใดก็ตาม ก็ยอมให้คู่สัญญากำหนดเงินสินไถ่แตกต่างจากเงินราคาขายฝากได้และไม่จำกัดจำนวน และเมื่อคู่สัญญาไม่ได้กำหนดสินไถ่ไว้ ก็ให้ไถ่ตามราคาที่ขายฝากฉะนั้น เมื่อคู่สัญญาระบุจำนวนเงินราคาขายฝากไว้โดยไม่ระบุสินไถ่อีก ผู้ขายฝากก็ไถ่ตามจำนวนเงินที่ระบุไว้นั้น ซึ่งแม้ผิดกับราคาขายฝาก ก็มีผลเช่นเดียวกับระบุสินไถ่ไว้ สัญญาขายฝากไม่เป็นโมฆะ การกำหนดสินไถ่ไม่ใช่เป็นการเรียกดอกเบี้ยเงินกู้ ไม่ขัดประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 655 ไม่ผิดพระราชบัญญัติห้ามเรียกดอกเบี้ยเกินอัตรา ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 537 อัตราค่าเช่านั้นกฎหมายมิได้วางข้อจำกัดอันใดไว้จึงแล้วแต่คู่กรณีจะตกลงกัน

สัญญาขายฝากทำเมื่อ 30 กันยายน 2498 กำหนดไถ่ใน 15 เดือน วันสุดท้ายที่จะไถ่ได้คือวันที่ 31 ธันวาคม 2499 แต่วันนั้นและวันที่ 1 - 2 มกราคม 2500 เป็นวันหยุดราชการ ผู้ขายฝากจึงมีสิทธิขอไถ่ได้ในวันที่ 3 มกราคม 2500 ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 161
ผู้ขายฝากพร้อมที่จะไถ่ได้ในกำหนดแล้ว ผู้ซื้อฝากบิดพลิ้วและข่มขู่ให้ผู้ขายฝากทำหนังสือขึ้นว่าสัญญาขายฝากหมดกำหนดไถ่ถอนแล้ว และทรัพย์หลุดเป็นสิทธิแล้ว ซึ่งไม่ตรงกับความจริง นั้น หนังสือนั้นไม่ใช่สัญญาประนีประนอมยอมความว่าผู้ขายฝากสละสิทธิไถ่ถอน และไม่ทำให้ผู้ขายฝากหมดสิทธิไถ่ถอน
ขายฝากกัน 7 แสนบาท แต่ระบุในสัญญาเป็น 868,000 บาท โดยผู้ซื้อฝากคิดเอาผลประโยชน์อีกร้อยละ 2 ต่อเดือน ใน 1 ปี นั้น ย่อมทำได้ และเป็นสินไถ่ตามมาตรา 499 ที่ผู้ขายฝากต้องไถ่ในราคานี้ ไม่ฝ่าฝืนความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดี

ขายที่ดินต่อกันแล้วมีข้อตกลงไว้ท้ายสัญญานั้นว่าถ้าผู้ขายต้องการซื้อคืนผู้ซื้อยอมขายให้ดังนี้ ถือว่าเป็นเรื่องขายฝาก การขายฝากที่ไม่ได้ตกลงว่าจะไถ่คืนเท่าไรก็ต้องไถ่คืนเท่าราคาที่ขายต่อกัน

ผู้ขายฝากได้ขายที่ดินไว้ 2,200 บาท แล้วผู้ขายฝากแบ่งที่ดินขายให้ผู้รับซื้อฝาก. ปรากฏตามหนังสือสัญญาซื้อขายเป็นเงิน 740 บาท. ที่ดินที่เหลือมิได้แก้ทะเบียนเพิกถอนการขายฝาก. จะสืบพยานบุคคลว่า ผู้รับซื้อที่ดินเป็นราคา 2,200 บาทเป็นการชำระหนี้ขายฝากสิ้นเชิงนั้นเป็นการยอมให้สืบพยานบุคคลแก้ไขหนังสือสัญญาโดยตรงต้องห้ามตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 94.

ผู้ขายฝากได้ขายที่ดินไว้ 2200 บาท แล้วผู้ขายฝากแบ่งที่ดินขายไห้ผู้รับซื้อฝากปรากตามหนังสือสัญญาซื้อขายเปนเงิน 740 บาท ที่ดินที่เหลือมิได้แก้ทเบียนเพิกถอนการขายฝาก จะสืบพยานบุคคลว่า ผู้รับซื้อที่ดินเปนราคา 2200 บาทเปนการชำระหนี้ขายฝากสิ้นเชิงนั้นเปนการยอมไห้สืบพยานบุคคลแก้ไขหนังสือสัญญาโดยตรงต้องห้ามตามประมวนวิธีพิจารนาความแพ่งมาตรา 94.

ฟ้องขอให้ไถ่ที่ดินภายในกำหนดอายุสัญญาโดยราคาต่ำกว่าสัญญาศาลยกฟ้อง คดีถึงที่สุดไปครั้งหนึ่งแล้ว จะมาฟ้องขอไถ่เต็มราคาอีกครั้งหนึ่ง เมื่อพ้นอายุสัญญาแล้วไม่ได้ ศาลไม่มีอำนาจสั่งขยายเวลาที่ตกลงกันไว้ในสัญญาได้