คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ. ม. 94 (ข)

โจทก์ฟ้องขับไล่ จำเลยได้ทำยอมต่ออำเภอมีความว่า "เมื่อครบกำหนด 3 เดือนจะออกไป" จำเลยจะนำสืบว่า จำเลยได้ตกลงว่า "ถ้าหาที่อยู่ใหม่ได้ก็จะออกไปภายใน 3 เดือน" นั้นไม่ได้เพราะเป็นการสืบเปลี่ยนแปลงข้อความในสัญญา ต้องห้ามตาม วิ.แพ่ง ม.94 (ข)
ทำยอมต่ออำเภอขอผัดออกจากที่เช่า ถือว่าเป็นการยอมตาม พ.ร.บ.ควบคุมค่าเช่า ผู้ให้เช่าฟ้องขับไล่ได้

ตกลงสัญญาชำระค่าจ้างด้วยเงิน คู่สัญญาตกลงกันภายหลังรับชำระค่าจ้างด้วยสิ่งของได้
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยผิดสัญญาไม่จ่ายค่าจ้าง จำเลยต่อสู้ว่าได้จ่ายสิ่งของแทนค่าจ้างแล้ว จำเลยย่อมมีสิทธินำพยานบุคคลมาสืบได้ แม้ในสัญญาจะได้ระบุว่าชำระหนี้ด้วยเงินก็ไม่เป็นการสืบเพิ่มเติมตัดทอนเปลี่ยนแปลงแก้ไขเอกสารและเมื่อฝ่ายจำเลยได้ถามค้านพยานโจทก์ในข้อนี้แล้ว การที่ศาลยอมให้จำเลยสืบพยานจึงไม่เป็นการเสียเปรียบ

ตกลงสัญญาชำระค่าจ้างด้วยเงิน คู่สัญญาตกลงกันภายหลังรับชำระค่าจ้างด้วยสิ่งของได้
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยผิดสัญญาไม่จ่ายค่าจ้าง จำเลยต่อสู้ว่าได้จ่ายสิ่งของแทนค่าจ้างแล้ว จำเลยย่อมมีสิทธินำพะยานบุคคลมาสืบได้ แม้ในสัญญาจะได้ระบุว่าชำระหนี้ด้วยเงินก็ไม่เป็นการสืบเพิ่มเติมตัดทอนเปลี่ยนแปลงแก้ไขเอกสารและเมื่อฝ่ายจำเลยได้ถามค้านพะยานโจทก์ในข้อนี้แล้ว การที่ศาลยอมให้จำเลยสืบพะยาน จึงไม่เป็นการเสียเปรียบ.

ข้อความไนสัญญามีว่า จำเลยทำสัญญาซื้อข้าวเหนียวกล้องไหย่ซึ่งจำเลยไห้การโต้แย้งว่า ข้าวที่โจทส่งไห้จำเลยไม่ถูกต้องชนิดไนสัญญา ข้าวเหนียวชนิดตามสัญญาคือข้าวเหนียวกล้องหย่างดีชนิดสีครั้งเดียว ไม่ต้องขัดมัน ดังนี้ถือว่าเปนข้อเท็ดจิงที่จำเลยนำสืบ ได้หาไช่เปนการสืบเพิ่มเติมหรือแก้ไขข้อความไนสัญญาไม่แต่เปนการสืบอธิบายความหมายพิเสสแห่งถ้อยคำ

ประเด็นมีหยู่ว่าที่วิวาทเปนที่ว่างเปล่าหรือเปนที่จำเลยครอบครองหยู่เช่นนี้การนำสืบไม่มีกดหมายบัญญัติว่าจะต้องนำพยานเอกสารมาสืบประกอบ , สำเนาหนังสือราชการที่เจ้าหน้าที่รับรองแล้วสาลรับฟังได้เสมอต้นฉบับ

ประเด็นมีอยู่ว่าที่วิวาทเป็นที่ว่างเปล่าหรือเป็นที่จำเลยครอบครองอยู่เช่นนี้. การนำสืบไม่มีกฎหมายบัญญัติว่าจะต้องนำพยานเอกสารมาสืบประกอบ. สำเนาหนังสือราชการที่เจ้าหน้าที่รับรองแล้วศาลรับฟังได้เสมอต้นฉบับ.

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยผิดสัญญาเช่าเรียกเรือกลไฟคืน. การที่จำเลยนำพยานบุคคลมาสืบว่าเรือลำนี้จำเลยเป็นผู้ซื้อแต่เงินไม่พอจึงกู้เงินโจทก์แล้วใส่ชื่อโจทก์เป็นเจ้าของเรือ.เช่นนี้เป็นการสืบเพื่อแก้ไขข้อความในสัญญาเช่าสัญญาโอนกรรมสิทธิ์เรือซึ่งเป็นการไม่ชอบด้วยมาตรา 94(ข)ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง. ศาลไม่ควรรับฟังข้อความเหล่านั้น. ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 27/2485.

สามีทำพินัยกรรม์ยกทรัพย์ให้ผู้อื่น ภรรยารู้เห็นยินยอมด้วย ครั้นสามีถึงแก่กรรมแล้ว ผู้รับมฤดกเข้าครอบครองทรัพย์มฤดกเข้าครอบครองทรัพย์มฤดกต่อมาเช่นนี้ ภรรยาจะฟ้องเรียกสินเดิมสินสมรสจากกองมฤดกนั้นมิได้ ประมวลวิธีพิจารณาแพ่งม.94(ข) พินัยกรรม์มีว่าให้โจทก์เก็บผลประโยชน์จากที่ดินตามพินัยกรรม์ข้อ 3 อนุข้อ 2 อย่างเดียว จะขอสืบว่าผู้ทำพินัยกรรม์มีความประสงค์จะให้เก็บผลประโยชน์จากที่ดินในข้อ 3 อนุข้อ 1 มิได้