คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ. ม. 226

มีผู้คัดค้านการยื่นคำร้องขอเป็นผู้จัดการมฤดก ศาลสั่งให้ผู้คัดค้านไปฟ้อง แต่ศาลอุทธรณ์ให้ดำเนินคดีไปอย่างคดีมีข้อพิพาท ผู้ร้องฎีกาแล้วยื่นคำร้องขอถอนฎีกาและคำร้องตลอดจนคำคู่ความนั้นศาลฎีกาย่อมอนุญาตให้ถอนฎีกาและคืนค่าธรรมเนียมชั้นฎีกา ส่วนการขอถอนคำร้องและคำคู่ความอย่างอื่นจะขอต่อศาลฎีกาไม่ได้

มีผู้คัดค้านการยื่นคำร้องขอเป็นผู้จัดการมรดก ศาลสั่งให้ผู้คัดค้านไปฟ้อง แต่ศาลอุทธรณ์ให้ดำเนินคดีไปอย่างคดีมีข้อพิพาท ผู้ร้องฎีกาแล้วยื่นคำร้องขอถอนฎีกาและคำร้องตลอดจนคำคู่ความนั้นศาลฎีกาย่อมอนุญาตให้ถอนฎีกาและคืนค่าธรรมเนียมชั้นฎีกา ส่วนการขอถอนคำร้องและคำคู่ความอย่างอื่นจะขอต่อศาลฎีกาไม่ได้

ปัญหาข้อกฎหมายที่ยกขึ้นฎีกานั้น ต้องกล่าวไว้โดยชัดแจ้งในฎีกา มิฉะนั้นศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย.
เมื่อศาลได้มีคำสั่งชี้ขาดเบื้องต้นตามมาตรา 24 แล้ว หากคำสั่งนั้นทำให้คดีเสร็จไปทั้งเรื่อง คู่ความย่อมอุทธรณ์ได้ทันที แต่ถ้าไม่ทำให้คดีเสร็จไปทั้งเรื่อง ก็อุทธรณ์ได้ภายใน 1 เดือนนับแต่มีคำสั่ง ถ้าจะอุทธรณ์เมื่อศาลพิพากษาคดีแล้ว ก็จะต้องโต้แย้งให้ศาลจดรายงานไว้ มิฉะนั้นคู่ความฝ่ายนั้นย่อมหมดสิทธิในการอุทธรณ์,ฎีกา.

ปัญหาข้อกฎหมายที่ยกขึ้นฎีกานั้น ต้องกล่าวไว้โดยชัดแจ้งในฎีกามิฉะนั้นศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย
เมื่อศาลได้มีคำสั่งชี้ขาดเบื้องต้นตามมาตรา 24 แล้ว หากคำสั่งนั้นทำให้คดีเสร็จไปทั้งเรื่อง คู่ความย่อมอุทธรณ์ได้ทันที แต่ถ้าไม่ทำให้คดีเสร็จไปทั้งเรื่องก็อุทธรณ์ได้ภายใน 1 เดือนนับแต่มีคำสั่ง ถ้าจะอุทธรณ์เมื่อศาลพิพากษาคดีแล้ว ก็จะต้องโต้แย้งให้ศาลจดรายงานไว้ มิฉะนั้นคู่ความฝ่ายนั้นย่อมหมดสิทธิในการอุทธรณ์ฎีกา

โจทก์ฟ้องเรียกโฉนดคืนจากจำเลย จำเลยต่อสู้ว่าจำเลยมีสิทธิ์ในที่พิพาทนั้นกึ่งหนึ่ง และโจทก์ให้โฉนดมาพร้อมกับใบมอบฉันทะเพื่อแบ่งให้จำเลย เมื่อโจทก์กลับใจเรียกโฉนดคืน ดังนี้จำเลยย่อมฟ้องแย้งขอให้ศาลแบ่งที่ดินให้จำเลยมาในคำให้การด้วยได้ เพราะเป็นเรื่องเกี่ยวเนื่องกัน
เมื่อศาลชั้นต้นบันทึกเรื่องทนายโจทก์ถามพะยานซ้ำซากจึงสั่งให้งด ทนายโจทก์มิได้คัดค้าน หรือยื่นคำแถลงคัดค้านไว้ ภายหลังทนายโจทก์จะมาคัดค้านว่า เป็นเรื่องศาลชั้นต้นห้ามทนายถามพะยานนั้น ย่อมฟังไม่ขึ้น

โจทก์ฟ้องเรียกโฉนดคืนจากจำเลย จำเลยต่อสู้ว่าจำเลยมีสิทธิในที่พิพาทนั้นกึ่งหนึ่ง และโจทก์ให้โฉนดมาพร้อมกับใบมอบฉันทะเพื่อแบ่งให้จำเลย เมื่อโจทก์กลับใจเรียกโฉนดคืน ดังนี้จำเลยย่อมฟ้องแย้งขอให้ศาลแบ่งที่ดินให้จำเลยมาในคำให้การด้วยได้ เพราะเป็นเรื่องเกี่ยวเนื่องกัน
เมื่อศาลชั้นต้นบันทึกเรื่องทนายโจทก์ถามพยานซ้ำซาก จึงสั่งให้งดทนายโจทก์ก็มิได้คัดค้าน หรือยื่นคำแถลงคัดค้านไว้ ภายหลังทนายโจทก์จะมาคัดค้านว่า เป็นเรื่องศาลชั้นต้นห้ามทนายถามพยานนั้น ย่อมฟังไม่ขึ้น

การอุทธรณ์คำสั่งระหว่างพิจารณานั้น คู่ความจะต้องโต้แย้งคำสั่งไว้ในศาลชั้นต้น จึงจะอุทธรณ์คำสั่งนั้นได้
การที่คู่ความยกเหตุผลข้อโต้แย้งต่าง ๆ ขึ้นแถลงต่อศาลก่อนที่ศาลจะมีคำสั่ง ไม่เรียกว่าได้มีการโต้แย้งคำสั่งศาลตามความหมายในมาตรา 226 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง

จำเลยขาดนัดยื่นคำให้การถือว่า ไม่มีประเด็นที่จำเลยจะสืบ ศาลคงพิจารณาเพียงว่าโจทก์นำสืบสมฟ้องหรือไม่เท่านั้น
คำสั่งศาลที่ว่า จำเลยขาดนัดยื่นคำให้การนั้น เป็นคำสั่งระหว่างพิจารณาจำเลยต้องโต้แย้งขอให้ศาลจดรายงานไว้ จึงจะอุทธรณ์คำสั่งนั้นได้

ค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงดูในพิธีสมรสไม่เป็นค่าทดแทนอันจะพึงเรียกจากกันได้ในกรณีผิดสัญญาสมรส ศาลสั่งในเรื่องหน้าที่นำสืบแล้วเมื่อไม่ปรากฏว่ามีการโต้แย้งไว้ในรายงานพิจารณาหรือในสำนวนความแล้ว จะยกขึ้นอุทธรณ์ไม่ได้อ้างฎีกาที่ 523/86

ค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงดูในพิธีสมรสไม่เป็นค่าทดแทนกันจะพึงเรียกจากกันได้ในกรณีย์ผิดสัญญาสมรส
ศาลสั่งในเรื่องหน้าที่นำสืบแล้วเมื่อไม่ปรากฎว่ามีการโต้แย้งไว้ในรายพิจารณาหรือในสำนวนความแล้ว จะยกขึ้นอุทธรณ์ไม่ได
อ้างฎีกาที่ 523/86