คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 10

โจทก์ฟ้องขอให้ขับไล่จำเลยจากที่ของโจทก์ ชั้นพิจารณาคู่ความตกลงกันว่าโจทก์ยอมให้จำเลยเช่าต่อไป 2 ปี แม้ในสัญญาประนีประนอมจะมิได้ระบุว่าเมื่อครบ 2 ปีแล้วจำเลยจะต้องยอมออกไปก็ตาม ก็ต้องตีความตามสัญญานั้นว่าเมื่อครบ 2 ปีแล้วจำเลยก็ต้องออกไป

เงื่อนไขที่พิมพ์ไว้ในสลากกินแบ่งรัฐบาลว่า "เงินรางวัลจ่ายแก่ผู้ถือสลากฉบับที่ถูกรางวัลมาขอรับ " ก็ดี " ถ้าผู้ถูกรางวัลไม่สามารถนำสลากที่ถูกรางวัลมาขอรับเงินตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ไม่ว่าเป็นกรณีใด ๆ ก็เป็นอันไม่มีสิทธิเรียกร้องให้จ่ายเงินที่อ้างว่าถูกรางวัลนั้น " ก็ดี ยังแปลไม่ได้ว่าถึงแม้จะถูกรางวัลแล้ว จะไม่ได้รับรางวัลตามที่มีสิทธิ
และแม้ว่าเงื่อนไข (ข้อกำหนด) ดังกล่าวจะได้แจกจ่ายและโฆษณาทางวิทยุกระจายเสียงแล้วก็ตาม ยังหาผูกมัดผู้ซื้อไม่ เพราะเป็นข้อความที่นอกออกไปจากข้อสัญญาที่จำเลยระบุไว้ในสลากว่า (ว่าจะจ่ายให้แก่ผู้ถูกรางวั) จึงไม่เป็นเหตุจะให้ถือได้ว่าผู้ซื้อสลากได้รับเอาข้อสัญญาตามข้อกำหนดดังกล่าวนั้นไปด้วย
(ฎีกาที่ 1372/2497)

เงื่อนไขที่พิมพ์ไว้ในสลากกินแบ่งรัฐบาลว่า " เงินรางวัลจ่ายแก่ผู้ถือสลากฉบับที่ถูกรางวัลมาขอรับ " ก็ดี " ถ้าผู้ถูกรางวัลไม่สามารถนำสลากที่ถูกรางวัลมาขอรับเงินตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ ไม่ว่าเป็นกรณีใด " ก็เป็นอันไม่มีสิทธิเรียกร้องให้จ่ายเงินที่อ้างว่าถูกรางวัลนั้น" ก็ดี ยังแปลไม่ได้ว่าถึงแม้จะถูกรางวัลแล้ว ถ้าไม่ถือสลากฉบับที่ถูกรางวัลมาแล้ว จะไม่ได้รับรางวัลตามที่มีสิทธิ
และแม้ว่าเงื่อนไข (ข้อกำหนด)ดังกล่าวจะได้แจกจ่ายและโฆษณาทางวิทยุกระจายเสียงแล้วก็ตาม ยังหาผูกมัดผู้ซื้อไม่ เพราะเป็นข้อความที่นอกออกไปจากข้อสัญญาที่จำเลยระบุไว้ในสลาก(ว่าจะจ่ายให้แก่ผู้ถูกรางวัล)จึงไม่เป็นเหตุจะให้ถือได้ว่าผู้ซื้อสลากได้รับเอาข้อสัญญาตามข้อกำหนดดังกล่าวนั้นไปด้วย(ฎีกาที่ 1372/2497)

เงื่อนไขที่พิมพ์ไว้ในสลากกินแบ่งรัฐบาลว่า " เงินรางวัลจ่ายแก่ผู้ถือสลากฉบับที่ถูกรางวัลมาขอรับ " ก็ดี " ถ้าผู้ถูกรางวัลไม่สามารถนำสลากที่ถูกรางวัลมาขอรับเงินตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ ไม่ว่าเป็นกรณีใด " ก็เป็นอันไม่มีสิทธิเรียกร้องให้จ่ายเงินที่อ้างว่าถูกรางวัลนั้น" ก็ดี ยังแปลไม่ได้ว่าถึงแม้จะถูกรางวัลแล้ว ถ้าไม่ถือสลากฉบับที่ถูกรางวัลมาแล้ว จะไม่ได้รับรางวัลตามที่มีสิทธิ
และแม้ว่าเงื่อนไข (ข้อกำหนด)ดังกล่าวจะได้แจกจ่ายและโฆษณาทางวิทยุกระจายเสียงแล้วก็ตาม ยังหาผูกมัดผู้ซื้อไม่ เพราะเป็นข้อความที่นอกออกไปจากข้อสัญญาที่จำเลยระบุไว้ในสลาก(ว่าจะจ่ายให้แก่ผู้ถูกรางวัล)จึงไม่เป็นเหตุจะให้ถือได้ว่าผู้ซื้อสลากได้รับเอาข้อสัญญาตามข้อกำหนดดังกล่าวนั้นไปด้วย(ฎีกาที่ 1372/2497)

ทำสัญญายอมความต่อศาล ๆ จดว่าโจทก์ยอมให้ที่พิพาทหมายเลข 3 กับที่หมายเลข 1 กับหมายเลข 2 โจทก์จำเลยตกลงกันแบ่งคนละครึ่งนั้นหมายความว่าที่หมายเลข 3-1 โจทก์ยอมยกให้จำเลยทั้งแปลง ส่วนหมายเลข 2 โจทก์จำเลยแบ่งกันคนละครึ่ง.

ทำสัญญายอมความต่อศาลศาลจดว่าโจทก์ยอมให้ที่พิพาทหมายเลข 3 กับที่หมายเลข 1 กับหมายเลข 2 โจทก์จำเลยตกลงกันแบ่งคนละครึ่งนั้น หมายความว่าที่หมายเลข 3-1 โจทก์ยอมยกให้จำเลยทั้งแปลง ส่วนหมายเลข 2 โจทก์จำเลยแบ่งกันคนละครึ่ง

ฟ้องว่า จำเลยกู้เงินโจทก์เอาที่ไม่มีหนังสือสำคัญมอบทำต่างดอกเบี้ย จำเลยไม่ใช้เงินตามสัญญา โจทก์ได้ใช้สิทธิครอบครองเป็นเจ้าของโดยสงบมาเกิน 1 ปีแล้วจึงขอบังคับจำเลยทำสัญญาขายหรือใช้ราคา ดังนี้ฟ้องเป็นการกล่าวพฤตติการณ์ที่เป็นจริง จึงไม่ขัดกับคำขอบังคับท้ายฟ้อง ศาลรับตัดสินตามคำขอได้.
ทำสัญญากันเองมีข้อความว่า "เงินที่กู้จะใช้ใน 1 ปีนับแต่วันทำสัญญาที่นาเป็นกรรมสิทธินั้น" แปลว่าเมื่อพ้น 1 ปีแล้วไม่ชำระเงินก็ให้ที่นาเป็นกรรมสิทธิแก่เจ้าหนี้ เมื่อครบ 1 ปี ลูกหนี้ไม่ชำระเงินก็ถือว่าเจ้าหนี้ได้สิทธิครอบครองในที่ดิน อ้างฎีกาที่ 859/81
ในกรณีที่ลูกหนี้มอบที่ดินมือเปล่าให้ทำต่างดอกเบี้ยและยอมให้หลุดเป็นสิทธิเมื่อไม่ชำระเงินภายในกำหนดนั้นเมื่อที่หลุดเป็นสิทธิแล้วเจ้าหนี้มาฟ้องขอให้โอนหรือใช้ราคา ศาลย่อมไม่บังคับให้โอน แต่บังคับไว้ด้วยว่าถ้าจำเลยไปโอนขายแก่คนอื่นก็ให้จำเลยใช้ราคา.

ฟ้องว่า จำเลยกู้เงินโจทก์เอาที่ไม่มีหนังสือสำคัญมอบทำต่างดอกเบี้ยจำเลยไม่ใช้เงินตามสัญญา โจทก์ได้ใช้สิทธิครอบครองเป็นเจ้าของโดยสงบมาเกิน 1 ปีแล้วจึงขอบังคับจำเลยทำสัญญาขายหรือใช้ราคาดังนี้ ฟ้องเป็นการกล่าวพฤติการณ์ที่เป็นจริง จึงไม่ขัดกับคำขอบังคับท้ายฟ้อง ศาลรับตัดสินตามคำขอได้
ทำสัญญากันเองมีข้อความว่า'เงินที่กู้จะใช้ใน 1 ปีนับแต่วันทำสัญญาที่นาเป็นกรรมสิทธิ์นั้น 'แปลว่า เมื่อพ้น 1 ปีแล้ว ไม่ชำระเงินก็ให้ที่นาเป็นกรรมสิทธิ์แก่เจ้าหนี้ เมื่อครบ 1 ปีลูกหนี้ไม่ชำระเงินก็ถือว่าเจ้าหนี้ได้สิทธิครอบครองในที่ดิน อ้างฎีกาที่859/81
ในกรณีที่ลูกหนี้มอบที่ดินมือเปล่าให้ทำต่างดอกเบี้ยและยอมให้หลุดเป็นสิทธิเมื่อไม่ชำระเงินภายในกำหนดนั้นเมื่อที่หลุดเป็นสิทธิแล้วเจ้าหนี้มาฟ้องขอให้โอนหรือใช้ราคา ศาลย่อมไม่บังคับให้โอนแต่บังคับไว้ด้วยว่าถ้าจำเลยไปโอนขายแก่คนอื่นก็ให้จำเลยใช้ราคา

การตีความไนพินัยกัมต้องพยายามไห้ได้เจตนาอันไกล้เคียงของเจ้ามรดกเสมอ

การตีความในพินัยกรรมต้องพยายามให้ได้เจตนาอันใกล้เคียงของเจ้ามรดกเสมอ.