คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.อ. ม. 165

โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยฐานแจ้งความเท็จและทำให้เสื่อมเสียอิสสระภาพขอให้ลงโทษตามกฎหมายลักษณะอาญามาตรา 118,158,268,270 ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้วสั่งให้รับฟ้องเฉพาะข้อหาฐานแจ้งความเท็จ ส่วนข้อหาฐานทำให้เสื่อมเสียอิสสระภาพให้ยกเสีย ดังนี้ย่อมรวมถึงให้รับฟ้องตามมาตรา 158 ที่โจทก์ขอมาในฟ้องด้วย เพราะมาตรา 158 ก็เป็นบทเรื่องแจ้งความเท็จหากพิเศษกว่ามาตรา 118 ขึ้นไป

คดีอาญาที่ราษฎรฟ้องกันเอง เมื่อศาลชั้นต้นงดไต่สวนมูลฟ้องแล้ว โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้ศาลชั้นต้น ดำเนินการไต่สวนต่อไปนั้น ในชั้นนี้จำเลยยังไม่มีฐานะเป็นคู่ความเป็นเรื่องระหว่างโจทก์กับศาลฉะนั้น จำเลยจึง ไม่มีสิทธิฎีกา./

คดีอาญาที่ราษฎรฟ้องกันเอง เมื่อศาลชั้นต้นงดไต่สวนมูลฟ้องแล้ว โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้ศาลชั้นต้นดำเนินการไต่สวนต่อไปนั้นในชั้นนี้จำเลยยังไม่มีฐานะเป็นคู่ความ เป็นเรื่องระหว่างโจทก์กับศาล ฉะนั้น จำเลยจึงไม่มีสิทธิฎีกา

คดีอาญาที่ราษฎรเป็นโจทก์ฟ้องกันเอง ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้ว พิพากษายกฟ้อง แต่ศาลอุทธรณ์พิพากษายกคำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นดำเนินการไต่สวนมูลฟ้องต่อไปแล้ว มีคำสั่งหรือพิพากษาใหม่นั้น จำเลยยังไม่มีสิทธิฎีกา เพราะเป็นเรื่องระหว่างศาลกับโจทก์

ราษฏรเป็นโจทก์ฟ้องกันเองขอให้ลงโทษทางอาญา ศาลไต่สวนมูลฟ้องแล้ว สั่งงดสืบพยานต่อไปแล้ว ยกฟ้องโจทก์เสีย โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายกคำพิพากษาศาลชั้นต้นให้ศาลชั้นต้นดำเนินการไต่สวนมูลฟ้องต่อไป แล้วสั่งหรือพิพากษาใหม่นั้น จำเลยจะฎีกายังไม่ได้ เพราะเป็นเรื่องระหว่างศาลกับโจทก์ ส่วนจำเลยยังมิได้เข้ามามีฐานะเป็นคู่ความตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 165วรรคสาม

ในคดีอาญาที่ราษฎรเป็นโจทก์ ศาลสั่งไม่รับฟ้อง โดยอ้างว่าสิทธิการฟ้องคดีระงับแต่ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ศาลชั้นต้นรับฟ้องไว้ดำเนินการไต่สวนต่อไปนั้น จำเลยจะฎีกายังไม่ได้เพราะจำเลยยังไม่มีฐานะเป็นจำเลย หากเป็นเรื่องระหว่างศาลกับโจทก์เท่านั้น
(อ้างฎีกาที่ 296/2480 และ ที่ 199/2483)

ในคดีอาญาที่ราษฎรเป็นโจทก์ ศาลสั่งไม่รับฟ้อง โดยอ้างว่าสิทธิการฟ้องคดีระงับ แต่ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ศาลชั้นต้นรับฟ้องไว้ดำเนินการไต่สวนต่อไปนั้น จำเลยจะฎีกายังไม่ได้เพราะจำเลยยังไม่มีฐานะเป็นจำเลย หากเป็นเรื่องระหว่างศาลกับโจทก์เท่านั้น (อ้างฎีกาที่296/2480 และที่ 199/2483)

ชั้นไต่สวนมูลฟ้องโจทก์ได้ยื่นบัญชีระบุพยานไว้แล้วชั้นพิจารณาไม่จำเป็นต้องยื่นบัญชีระบุพยานซ้ำอีกก็ได้ (อ้างฎีกาที่ 586/2484)

ชั้นไต่สวนมูลฟ้องโจทก์ได้ยื่นบัญชีระบุพยานไว้แล้วชั้นพิจารณาไม่จำเป็นต้องยื่นบัญชีระบุพยานซ้ำอีกก็ได้ (อ้างฎีกาที่ 586/2484)

อัยการผู้ช่วยก็มีอำนาจลงนามเป็นโจทก์ฟ้องคดีอาญาได้ เพราะอัยการผู้ช่วยก็เป็นพนักงานอัยการ(พ.ร.บ.อัยการ 2478มาตรา 11) จึงอาจเป็นโจทก์ในคดีอาญาได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 28(1) ประกอบกับพ.ร.บ.อัยการ 2478 มาตรา 19(1)
ศาลชั้นต้นสั่งไม่ประทับฟ้องที่อัยการเป็นโจทก์ โดยเห็นว่าผู้ลงนามเป็นโจทก์นั้นไม่มีอำนาจเป็นโจทก์ ศาลอุทธรณ์ยกคำสั่งศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นประทับฟ้องโจทก์ไว้พิจารณาต่อไปนั้น จำเลยย่อมฎีกาคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ได้ เพราะคดีที่อัยการเป็นโจทก์ เมื่อยื่นฟ้องก็ถือว่า ผู้ถูกฟ้องตกเป็นจำเลยทันที ผิดกับคดีที่ราษฎรเป็นโจทก์ ผู้ถูกฟ้องไม่เป็นจำเลยจนกว่าศาลจะประทับฟ้อง (ประชุมใหญ่ครั้งที่ 21/2493)