คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.อ. ม. 119

คดีที่ขึ้นศาลทหารและศาลทหารได้สั่งเรื่องประกันไปอย่างไรแล้ว จะอุทธรณ์คำสั่งไปยังศาลอุทธรณ์อันเป็นศาลพลเรือนไม่ได้

ในคดีอาญา ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน โดยศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์มิได้สั่งให้ขังจำเลยไว้ หรือให้เรียกประกันระหว่างฎีกา แต่ในขณะที่คดีอยู่ในระหว่างพิจารณาของศาลฎีกา ผู้ประกันได้ยื่นคำร้องขอให้ปล่อยชั่วคราวโดยมีประกันและศาลชั้นต้นได้สั่งอนุญาต สัญญาประกันดังกล่าวนี้ ยังคงมีผลสมบูรณ์ตลอดถึง คดีอยู่ระหว่างฎีกา เพราะสัญญาประกันในคดีอาญาจะสิ้นสุดก็ต่อเมื่อคดีถึงที่สุด เว้นแต่มีการถอนการตาย การผิดสัญญาประกัน หรือศาลสั่งยกเลิก ผู้ประกันจะอ้างว่าได้ทำสัญญาประกันโดยเข้าใจผิดหาได้ไม่ (ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 16/2503)
ถ้าผู้ประกันร้องเป็นประเด็นแต่ข้อเดียวว่า สัญญาประกันไม่ผูกพันเพราะไม่มีเหตุหรือมูลหนี้เท่านั้นศาลก็ย่อมไม่มีหน้าที่ที่จะเอื้อมไปวินิจฉัยว่าจำเลยไม่ไปศาลตามหมายนัดเพราะอะไร
ในคดีอาญา แม้โจทก์จำเลยต่างเป็นราษฎรด้วยกัน เมื่อมีการผิดสัญญาประกัน หรือมีกรณีเกี่ยวกับการบังคับตามสัญญาประกันเกิดขึ้น อัยการก็ย่อมมีอำนาจฎีกาได้

ในคดีอาญา ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน โดยศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์มิได้สั่งให้ขังจำเลยไว้หรือให้เรียกประกันระหว่างฎีกา แต่ในขณะที่คดีอยู่ในระหว่างพิจารณาของศาลฎีกา ผู้ประกันได้ยื่นคำร้องขอให้ปล่อยชั่วคราวโดยมีประกันและศาลชั้นต้นได้สั่งอนุญาต สัญญาประกันดังกล่าวนี้ยังคงมีผลสมบูรณ์ตลอดถึงคดีอยู่ระหว่างฎีกา เพราะสัญญาประกันในคดีอาญาจะสิ้นสุดก็ต่อเมื่อคดีถึงที่สุด เว้นแต่มีการถอน การตาย การผิดสัญญาประกัน หรือศาลสั่งยกเลิก ผู้ประกันจะอ้างว่าได้ทำสัญญาประกันโดยเข้าใจผิดหาได้ไม่ (ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 16/2503)

เมื่อศาลเพิกถอนสัญญาประกันแล้ว ก็บังคับเอาแต่เบี้ยปรับฐานผิดสัญญาประกันเท่านั้น แต่การที่จะเอาตัวจำเลยกลับคืนมาเป็นเรื่องของศาลที่จะใช้อำนาจของศาลเองตามกฎหมายโดยมิได้อาศัยผู้ประกันตามสัญญาประกัน ผู้ประกันเป็นอันหลุดพ้นจากข้อผูกพันที่จะต้องส่งตัวจำเลยตามสัญญาประกันเดิม
เมื่อไม่ได้ทำสัญญาประกันใหม่หรือตกลงกันให้ถือสัญญาประกันเดิมตลอดจนหมายจับก็ไม่ได้สั่งถอน จึงถือได้ว่าไม่มีอะไรแสดงให้ผู้ประกันรู้ตัวว่ายังมีข้อผูกพันที่จะต้องส่งตัวจำเลย ผู้ประกันจึงหลุดพ้นจากข้อผูกพันตามสัญญาประกันเดิม

เมื่อศาลเพิกถอนสัญญาประกันแล้ว ก็บังคับเอาแต่เบี้ยปรับฐานผิดสัญญาประกันเท่านั้น แต่การที่จะเอาตัวจำเลยกลับคืนมาเป็นเรื่องของศาลที่จะใช้อำนาจของศาลเองตามกฎหมายโดยมิได้อาศัยผู้ประกันตามสัญญาประกันผู้ประกันเป็นอันหลุดพ้นจากข้อผูกพันที่จะต้องส่งตัวจำเลยตามสัญญาประกันเดิม
เมื่อไม่ได้ทำสัญญาประกันใหม่หรือตกลงกันให้ถือสัญญาประกันเดิมตลอดจนหมายจับก็ไม่ได้สั่งถอน จึงถือได้ว่าไม่มีอะไรแสดงให้ผู้ประกันรู้ตัวว่ายังมีข้อผูกพันที่จะต้องส่งตัวจำเลยผู้ประกันจึงหลุดพ้นจากข้อผูกพันตามสัญญาประกันเดิม

ในคดีความผิดต่อส่วนตัว ในระหว่างพิจารณานายประกันไม่นำจำเลยมาในวันนัดของศาลแม้ต่อมาเจ้าทุกข์ได้ขอถอนคำร้องทุกข์เสียแล้วก็ตาม ศาลก็ย่อมปรับนายประกันฐานผิดสัญญาประกันตามจำนวนที่ศาลเห็นสมควรได้

ในคดีความผิดต่อส่วนตัว ในระหว่างพิจารณานายประกันไม่นำจำเลยมาในวันนัดของศาล แม้ต่อมาเจ้าทุกข์ได้ขอถอนคำร้องทุกข์เสียแล้วก็ตาม ศาลก็ย่อมปรับนายประกันฐานผิดสัญญาประกันตามจำนวนที่ศาลเห็นสมควรได้

นายประกันผิดสัญญาประกันในคดีอาญาต่อศาลศาลมีอำนาจสั่งบังคับตามสัญญาประกันโดยมิต้องฟ้องได้ตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 119 และ 249 เมื่อยึดทรัพย์ไว้แล้วศาลสั่งถอนการยึดโดยไม่มีการขายทอดตลาดเพราะนายประกันยอมใช้เงินตามสัญญาประกันเช่นนี้ นายประกันย่อมต้องรับผิดเสียค่าธรรมเนียมเจ้าพนักงานบังคับคดีอีกร้อยละ 3 ครึ่งของราคาทรัพย์ที่ยึดตามตาราง 5 ข้อ 2 ท้าย ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง

นายประกันผิดสัญญาประกันในคดีอาญาต่อศาลศาลมีอำนาจสั่งบังคับตามสัญญาประกันโดยมิต้องฟ้องได้ตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 119 และ 249 เมื่อยึดทรัพย์ไว้แล้วศาลสั่งถอนการยึดโดยไม่มีการขายทอดตลาดเพราะนายประกันยอมใช้เงินตามสัญญาประกันเช่นนี้ นายประกันย่อมต้องรับผิดเสียค่าธรรมเนียมเจ้าพนักงานบังคับคดีอีกร้อยละ 3 ครึ่งของราคาทรัพย์ที่ยึดตามตาราง 5 ข้อ 2 ท้าย ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง

การที่ผู้ประกันนำเงินค่าปรับฐานผิดสัญญาประกันซึ่งศาลสั่งปรับมาชำระต่อศาลนั้น เป็นวิธีการทุเลาการบังคับหาทำให้สิทธิที่จะขอลดค่าปรับหมดไปไม่ เพราะผู้ประกันย่อมมีสิทธิอุทธรณ์ฎีกาขอลดได้ตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 119 และเมื่อศาลฎีกาเห็นว่ารูปคดีมีเหตุสมควรที่จะลดหย่อนค่าปรับให้แก่ผู้ประกันได้ ศาลฎีกาก็มีอำนาจให้ลดค่าปรับให้น้อยลงได้ตามสมควร