คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 1378

ที่ดินที่มีเจ้าของยึดถือปกครองมาไม่น้อยกว่า 20 ปี เป็นที่สวนยางทำประโยชน์แล้ว แม้จะไม่มีหนังสือสำคัญสำหรับที่ดิน อายุความที่จะขาดสิทธิเรียกร้องเอาคืนต้องถือ 9-10 ปี ถ้าผู้อื่นครอบครองยังไม่ถึง10 ปี เจ้าของยังมีสิทธิเรียกร้องเอากลับคืนได้

ที่ดินที่มีเจ้าของยึดถือปกครองมาไม่น้อยกว่า 20 ปี เป็นที่สวนยางทำประโยชน์แล้ว แม้จะไม่มีหนังสือสำคัญสำหรับที่ดิน อายุความที่จะขาดสิทธิเรียกร้องเอาคืน ต้องถือ 9-10 ปี ถ้าผู้อื่นครองครองยังไม่ถึง 10 ปี เจ้าของยังมีสิทธิเรียกร้องเอากลับคืนได้

การที่โจทก์กู้เงินเอานาไม่มีหนังสือสำคัญให้สามีจำเลยยึดไว้เป็นประกัน สัญญาว่าจะใช้ต้นเงินและดอกเบี้ยในวันที่แน่นอน และมีกำหนด 1 เดือน ถ้าไม่ชำระยอมยกนานั้นให้เป็นกรรมสิทธิ์ โจทก์ไม่ใช้ต้นเงินและดอกเบี้ยในกำหนดดังกล่าว จำเลยครอบครองนาพิพาทถึงบัดนี้ได้ 6 ปีเศษแล้ว ดังนี้ ถือว่าโจทก์สละการครอบครองยกนาพิพาทให้จำเลยแทนการชำระหนี้แล้ว จะเรียกคืนไม่ได้ (อ้างฎีกาที่ 420/2490)

การที่โจทก์กู้เงินเอานาไม่มีหนังสือสำคัญให้สามีจำเลยยึดไว้เป็นประกัน สัญญาว่าจะใช้ต้นเงินและดอกเบี้ยในวันที่แน่นอน และมีกำหนด 1 เดือนถ้าไม่ชำระยอมยกนั้นให้เป็นกรรมสิทธิ์ โจทก์ไม่ใช้ต้นเงินและดอกเบี้ยในกำหนดดังกล่าว จำเลยครอบครองนาพิพาทถึงบัตนี้ได้ 6 ปีเศษแล้วดังนี้ ถือว่าโจทก์สละการครอบครองยกนาพิพาทให้จำเลยแทนการชำระหนี้แล้ว จะเรียกคืนไม่ได้
(อ้างฎีกาที่ 420/2490)

โจทก์ฟ้องว่า นายโทนได้กู้เงินโจทก์ไปและมอบที่นาไม่มีโฉนดให้โจทก์เป็นประกัน โดยมีข้อตกลงว่า เมื่อพ้น 6 เดือนนับแต่วันทำสัญญากู้ ยอมให้ที่นาตกเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้ให้กู้ โจทก์ได้ครอบครองมา 6 ปีแล้ว ขอให้ขับไล่จำเลย จำเลยต่อสู้ว่านาพิพาทเป็นของจำเลยได้ให้นายโทนยืมไปให้โจทก์ทำต่างดอกเบี้ย เมื่อทางพิจารณาได้ความว่านายโทนได้นำนาไปมอบให้โจทก์โดยความยินยอมของจำเลย และจำเลยได้แถลงรับว่า ก่อนจะจำนำนา นายโทนได้ปรึกษากับจำเลยก่อนแล้วและในคำให้การจำเลยมิได้ปฏิเสธในข้อที่นายโทนไปทำสัญญากับโจทก์ ยอมให้ที่หลุดเป็นสิทธิแต่ประการใดไม่ดังนี้ ตามพฤติการณ์จึงส่อแสดงให้เข้าใจว่านายโทนทำไปโดยความยินยอมของจำเลย โจทก์จึงได้สิทธิครอบครองในที่รายนี้

การซื้อขายที่ดินมือเปล่าที่มีแต่เพียงสิทธิครอบครองเมื่อได้มีการส่งการครอบครองและชำระราคากันเสร็จไปแล้ว ย่อมเป็นผลสำเร็จในการโอนความเป็นเจ้าของทรัพย์ให้แก่ผู้ซื้อ และการที่มีข้อสัญญาผูกพันไว้อีกชั้นหนึ่งว่า ผู้ขายจำต้องจัดการขอโฉนดและโอนโฉนดให้ผู้ซื้อถ้าผู้ขายไม่ปฏิบัติตามสัญญาในเรื่องขอโฉนดและโอนโฉนดให้ผู้ซื้อ ผู้ขายยอมให้ปรับ 1200 บาท และในข้อสัญญาตอนท้ายมีความว่า ถ้าผู้ซื้อไม่ยอมรับโอนโฉนดผู้ขายจะต้องคืนเงินราคาที่ขายดังนี้ ข้อสัญญานี้มิใช่เป็นเรื่องให้สิทธิที่จะบอกเลิกสัญญาซื้อขาย โดยอีกฝ่ายหนึ่งไม่ยินยอม
โจทก์ฟ้องขอให้ห้ามจำเลยมิให้เกี่ยวข้องกับที่พิพาทโดยมิได้ฟ้องขอให้จำเลยปฏิบัติการออกโฉนดและโอนโฉนดให้โจทก์ ดังนี้ จะขอให้ศาลสั่งเจ้าพนักงานที่ดินออกโฉนดใส่ชื่อโจทก์แทนไม่ได้

ฟ้องของโจทก์ตั้งรูปขอแบ่งที่นามฤดก และได้กล่าวถึงการที่จำเลยยินยอมแบ่งที่นารายพิพาทให้โจทก์ครอบครองเป็นเจ้าของโดยสมบูรณ์ เมื่อปรากฎว่าคดีของโจทก์ขาดอายุความ ฟ้องร้องในทางขอแบ่งมฤดก แต่ประเด็นหลังฟังได้ว่าจำเลยได้ยอมแบ่งที่นารายพิพาทซึ่งเป็นที่นามือเปล่าให้โจทก์เป็นการสละสิทธิครอบครองให้แก่โจทก์ โจทก์ก็ย่อมได้สิทธิครอบครองตามมาตรา 1378 ป.ม.แพ่ง ฯ

ฟ้องของโจทก์ตั้งรูปขอแบ่งที่นามรดก และได้กล่าวถึงการที่จำเลยยินยอมแบ่งที่นารายพิพาทให้โจทก์ครอบครองเป็นเจ้าของโดยสมบูรณ์เมื่อปรากฏว่าคดีของโจทก์ขาดอายุความฟ้องร้องในทางขอแบ่งมรดกแต่ประเด็นหลังฟังได้ว่าจำเลยได้ยอมแบ่งที่นารายพิพาทซึ่งเป็นที่นามือเปล่าให้โจทก์เป็นการสละสิทธิครอบครองให้แก่โจทก์ โจทก์ก็ย่อมได้สิทธิครอบครองตาม มาตรา 1378 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

กู้เงินเขาไปแล้วมอบที่มือเปล่าให้เขาทำต่างดอกเบี้ย ต่อมาได้ทำสัญญาเอาที่นั้นตีใช้หนี้แก่เขาดังนี้เป็นการแสดงว่าได้สละสิทธิครอบครองในที่นั้นให้แก่เขาแล้ว ไม่มีสิทธิจะมาเรียกคืน

ที่ดินมีมะพร้าว 4-5 ต้นนอกนั้นเป็นป่า ถือว่ายังไม่มีสภาพเป็นที่สวน
เอาเงินเขามา แล้วทำหนังสือมอบที่ดินมือเปล่าให้เขาปกครองเป็นเจ้าของ ถือว่าได้สละเจตนาครอบครองแล้วการครอบครองของเจ้าของเดิมย่อมสิ้นสุดลงตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1377 วรรคต้น