คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ. ม. 88

จำเลยยื่นคำร้องขออ้างพยานเพิ่มเติม ภายหลังที่สืบพยานโจทก์แล้ว และในคำร้องก็อ้างแต่เพียงว่าเป็นพยานสำคัญเกี่ยวกับประเด็นเท่านั้นมิได้แสดงให้เห็นว่า มีเหตุสมควรหรือจำเป็นอย่างไรดังที่บัญญัติไว้ใน ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา 88 วรรคท้ายนั้นศาลไม่อนุญาตจึงเป็นการชอบแล้ว

"วันสืบพยาน" หมายความว่าวันที่ศาลเริ่มต้นทำการสืบพยาน
จำเลยระบุพยานก่อนวันนัดสืบพยานครั้งแรก 2 วัน แต่พอถึงกำหนดนัดสืบได้มีการเลื่อนวันสืบพยานต่อไปอีกและได้มีการเริ่มต้นสืบพยานกันในภายหลังอีกเดือน เศษดังนี้จะถือว่าจำเลยระบุพยานผิดวิธีพิจารณาไม่ได้
โจทก์ฎีกาคัดค้านว่าจำเลยมิได้ส่งสำเนาเอกสารให้โจทก์ก่อนวันสืบพยาน แต่ปรากฎตามรายงานการพิจารณาของศาลว่าโจทก์ไม่คัดค้านข้อนี้แล้ว จึงจะฎีกาในข้อที่ไม่ได้คัดค้านไว้หาได้ไม่

'วันสืบพยาน' หมายความว่าวันที่ศาลเริ่มต้นทำการสืบพยาน
จำเลยระบุพยานก่อนวันนัดสืบพยานครั้งแรก 2 วัน แต่พอถึงกำหนดนัดสืบ ได้มีการเลื่อนวันสืบพยานต่อไปอีกและได้มีการเริ่มต้นสืบพยานกันในภายหลังอีกเดือนเศษ ดังนี้จะถือว่าจำเลยระบุพยานผิดวิธีพิจารณาไม่ได้
โจทก์ฎีกาคัดค้านว่าจำเลยมิได้ส่งสำเนาเอกสารให้โจทก์ก่อนวันสืบพยานแต่ปรากฏตามรายงานการพิจารณาของศาลว่าโจทก์ไม่คัดค้านข้อนี้แล้ว จึงจะฎีกาในข้อที่ไม่ได้คัดค้านไว้หาได้ไม่

คดีอาญาที่ราษฎรเป็นโจทก์ ฟ้องคดีเองโจทก์ได้ยื่นบัญชีระบุพยานแล้วและศาลทำการไต่สวนมูลฟ้องจนสั่งคดีมีมูลแล้ว นัดพิจารณาต่อไปในชั้นพิจารณาศาลก็ออกหมายเรียกพยานตามบัญชีระบุพยานนั้นมอบให้โจทก์รับไป แม้จะไม่ได้ยื่นบัญชีระบุพยานอีกในชั้นพิจารณาก็ย่อมถือว่าโจทก์ได้ยื่นบัญชีระบุพยานต่อศาลตามกฎหมายแล้ว
โจทก์รับหมายพยานไปแล้ว จะส่งให้พยานได้หรือไม่ไม่ปรากฏ พยานไม่มาศาลโดยไม่ปรากฏว่าโจทก์พยายามเสือกใสหน่วงเหนี่ยว จะว่าโจทก์ประวิงความและไม่ให้โจทก์เลื่อนคดีไม่ได้

โจทก์กล่าวถึงหนังสือซื้อขายมาในฟ้อง และแนบหนังสือซื้อขายมาท้ายฟ้อง ต้องถือว่าหนังสือซื้อขายเป็นส่วนหนึ่งของฟ้อง โจทก์ไม่จำต้องระบุอ้างในบัญชีพยานอีก ส่วนการเสียค่าธรรมเนียมอ้างเอกสารนั้น เมื่อโจทก์ยื่นเกสารมาพร้อมกับฟ้อง ต้องสันนิษฐานในเบื้องต้นว่า โจทก์อ้างเอกสารนั้น เมื่อปรากฏว่ายังไม่ได้เสียค่าธรรมเนียมอ้าง ก็เรียกเสียให้ครบถ้วน

โจทก์กล่าวถึงหนังสือซื้อขายมาในฟ้อง และแนบหนังสือซื้อขายมาท้ายฟ้องต้องถือว่าหนังสือซื้อขายเป็นส่วนหนึ่งของฟ้อง โจทก์ไม่จำต้องระบุอ้างในบัญชีพยานอีก ส่วนการเสียค่าธรรมเนียมอ้างเอกสารนั้น เมื่อโจทก์ยื่นเอกสารมาพร้อมกับฟ้อง ต้องสันนิษฐานในเบื้องต้นว่า โจทก์อ้างเอกสารนั้น เมื่อปรากฏว่ายังไม่ได้เสียค่าธรรมเนียมอ้าง ก็เรียกเสียให้ครบถ้วน

ในการไต่สวนกรณีที่ว่าจำเลยจงใจขาดนัดในวันนัดสืบพยานจำเลยหรือไม่ ไม่ใช่การสืบพยานในประเด็นแห่งคดี จำเลยไม่ต้องระบุพยานก่อนวันนัดไต่สวนไม่น้อยกว่า 3 วันตามมาตรา 88 ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง

ในการไต่สวนกรณีที่ว่าจำเลยจงใจขาดนัดในวันนัดสืบพยานจำเลยหรือไม่ ไม่ใช่การสืบพยานในประเด็นแห่งคดี จำเลยไม่ต้องระบุพยานก่อนวันนัดไต่สวนไม่น้อยกว่า 3 วันตามมาตรา 88 ป.ม.วิ.แพ่ง

ในคดีแพ่ง จำเลยเพิ่งยื่นระบุพยานจำเลยเมื่อสืบพยานโจทก์เสร็จแล้ว เพราะความพลั้งเผลอเข้าใจผิด แต่ปรากฏว่าจำเลยได้ยื่นเอกสารเพื่ออ้างเป็นพยานต่อศาลไว้ 13 ฉบับ ศาลได้เรียกค่าอ้าง จากจำเลยไว้แล้ว ทั้งจำเลยก็ได้ส่งสำเนาให้แก่โจทก์ไว้ด้วยแล้ว เช่นนี้ควรอนุญาตให้จำเลยอ้างตนเองเบิกความอธิบายเอกสารที่อ้างนี้และเบิกความแก้หรือหักล้างพยานหลักฐานฝ่ายโจทก์ได้

ในคดีแพ่ง จำเลยเพิ่งยื่นระบุพยานจำเลยเมื่อสืบพยานโจทก์เสร็จแล้วเพราะความพลั้งเผลอเข้าใจผิด แต่ปรากฏว่าจำเลยได้ยื่นเอกสารเพื่ออ้างเป็นพยานต่อศาลไว้ 13 ฉบับ ศาลได้เรียกค่าอ้างจากจำเลยไว้แล้วทั้งจำเลยก็ได้ส่งสำเนาให้แก่โจทก์ไว้ด้วยแล้ว เช่นนี้เพื่อความยุติธรรมควรอนุญาตให้จำเลยอ้างตนเองเบิกความอธิบายเอกสารที่อ้างนี้และเบิกความแก้หรือหักล้างพยานหลักฐานฝ่ายโจทก์ได้