คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.อ. ม. 194

ในกรณีที่โจทก์อุทธรณ์ฉะเพาะข้อกฎหมายนั้น ศาลอุทธรณ์ไม่จำต้องฟังข้อเท็จจริงตามศาลชั้นต้น ถ้าหากว่าข้อเท็จจริงที่ฟังมานั้นปราศจากหลักฐานในสำนวนสนับสนุน
ในกรณีที่ไม่มีการสืบพะยานโจทก์และไม่ปรากฎว่าศาลสังงดนั้น ถ้าหากว่าข้อที่จะสืบนั้นจะเป็นผลร้ายแก่จำเลยแล้ว ศาลสูงไม่ควรย้อนสำนวนไปให้สืบพะยาน

กรณที่ถือว่าการขอแก้วันในฟ้องเป็นเหตุให้จำเลยหลงข้อต่สู้

เมื่อจำเลยให้การปฏิเสธชั้นศาล ศาลจะฟังคำรับสารภาพชั้นสอบสวนตามลำพังมาลงโทษจำเลยไม่ได้ คดีที่โจทก์ฎีกาฝ่ายเดียวศาลฎีกามีอำนาจวินิจฉัยข้อเท็จจริง และยกฟ้องโจทก์ได้.

ในคดีอาญาที่โจทก์อุทธรณ์เมื่อศาลอุทธรณ์หยิบยกเหตุอื่นขึ้นยกฟ้องโจทก์แล้วก็ไม่จำเป็นต้องยกข้ออุทธรณ์ของโจทก์ขึ้นวินิจฉัย
ศาลเดิมและศาลอุทธรณ์ยกฟ้องโจทก์โดยฟังข้อเท็จจริงคนละอย่างโจทก์ฎีกาในข้อเท็จจริงได้

เมื่อมีอุทธรณ์ทั้งในปัญหาข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายแล้วประมวลวิธีมวลวิธีพิจารณาอาญา ม.194 ก็ใช้บังคับไม่ได้ศาลอุทธรณ์มีอำนาจฟังข้อเท็จจริงได้
โจทก์อุทธรณ์ทั้งข้อเท็จจริงและในข้อกฎหมายที่ศาลชั้นต้นยกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้นแต่โดยอาศัยเหตุผลคนละอย่าง โดยไม่วินิจฉัยข้อกฎหมายที่โจทก์อุทธรณ์มานั้นได้ ไม่ผิดด้วยกระบวนพิจารณา
เมื่อเป็นฎีกาในปัญหาข้อกฎหมายของศาลชั้นต้นไม่ใช่ข้อกฎหมายของศาลอุทธรณ์แล้ว ศาลฎีกาก็รับวินิจฉัยไม่ได้.

ในคดีที่ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้น ให้ยกฟ้องโจทก์ ๆ ฎีกาในปัญหาข้อกฎหมายได้
ถ้ามีอุทธรณ์แต่ฉะเพาะปัญหาข้อกฎหมาย ศาลอุทธรณ์มีอำนาจวินิจฉัยข้อเท็จจริงใดที่ศาลชั้นต้นยังมิได้ชี้ขาดมาได้หรือไม่
(หมายเหตุ คดีนี้ศาลอุทธรณ์จะมีอำนาจฟังข้อเท็จจริงได้หรือไม่ ศาลฎีกาไม่ชี้ขาด ศาลฎีกาชี้ขาดเพียงว่าข้ออุทธรณ์ของจำเลยอ้างข้อเท็จจริงไม่ตรงกับคำพิพากษาศาลชั้น ข้อฎีกาของจำเลยจึงตกไป)

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องโจทก์ในข้อกฎหมาย และทั้งวินิจฉัยด้วยว่า คดีไม่ปรากฎเจตนาทุจจริตของจำเลย โจทก์อุทธรณ์ในข้อกฎหมายแลว่าจำเลยมีเจตนาทุจจริตศาลอุทธรณ์วินิจฉัยพะยานโจทก์ว่า ไม่ควรเชื่อจึงพิพากษายืนดังนี้ไม่เรียกว่าศาลอุทธรณ์วินิจฉัยคดีผิด ม.194 แห่งประมวลวิธีพิจารณาอาญา ปัญหาข้อเท็จจริง เจตนาทุจจริตหรือไม่เป็นปัญหาข้อเท็จจริง

จำเลยเคยถูกศาลลงโทษฐานขัดคำสั่งเจ้าพนักงานห้ามมิให้บุกรุกเข้าไปทำนา+ที่สาธารณครั้งหนึ่งแล้ว +คดีนี้จำเลยบุกรุกเข้าไปอีกก่อนนี้ จะลงโทษจำเลยฐานขัดคำสั่งอีกมิได้ ประมวลวิธีพิจารณาอาญา ม.194,243 โจทก์อุทธรณ์ในข้อกฎหมาย ศาลอุทธรณ์จะต้องฟังข้อเท็จจริงตามศาลชั้นต้น ในกรณีศาลอุทธรณ์ฟังข้อเท็จจริง+ใหม่ ศาลฎีกาตัดสินเด็ดขาดไปได้ โดยไม่ต้องย้อนสำนวนไปให้ศาลอุทธรณ์ตัดสินใหม่

จำเลยรู้อยู่แล้วว่าทรัพย์ของจำเลยถูกยึดไว้โดยคำสั่งศาลแล้วถูกลักไปจำเลยรู้แล้วบังอาจพาทรัพย์นั้นไปเสียให้พ้นเช่นนี้ ย่อมมีผิดฐานรับของโจร ประมวลวิธีพิจารณาอาญา ม.194-195-225 โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยฐานลักทรัพย์พิจารณาได้ความว่าจำเลยรับของโจร ลงโทษจำเลยได้ (ฟ้องก่อนตุลาคม) ข้อกฎหมายใดที่คู่ความมิได้ยกโต้เถียงมาในชั้น ศาลอุทธรณ์ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย

ในคดีที่โจทก์อุทธรณ์ในปัญหาข้อเท็จจริงจะนำม.194 มาใช้บังคับมิได้