คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ. ม. 246

มีผู้คัดค้านการยื่นคำร้องขอเป็นผู้จัดการมฤดก ศาลสั่งให้ผู้คัดค้านไปฟ้อง แต่ศาลอุทธรณ์ให้ดำเนินคดีไปอย่างคดีมีข้อพิพาท ผู้ร้องฎีกาแล้วยื่นคำร้องขอถอนฎีกาและคำร้องตลอดจนคำคู่ความนั้นศาลฎีกาย่อมอนุญาตให้ถอนฎีกาและคืนค่าธรรมเนียมชั้นฎีกา ส่วนการขอถอนคำร้องและคำคู่ความอย่างอื่นจะขอต่อศาลฎีกาไม่ได้

มีผู้คัดค้านการยื่นคำร้องขอเป็นผู้จัดการมรดก ศาลสั่งให้ผู้คัดค้านไปฟ้อง แต่ศาลอุทธรณ์ให้ดำเนินคดีไปอย่างคดีมีข้อพิพาท ผู้ร้องฎีกาแล้วยื่นคำร้องขอถอนฎีกาและคำร้องตลอดจนคำคู่ความนั้นศาลฎีกาย่อมอนุญาตให้ถอนฎีกาและคืนค่าธรรมเนียมชั้นฎีกา ส่วนการขอถอนคำร้องและคำคู่ความอย่างอื่นจะขอต่อศาลฎีกาไม่ได้

กรณีที่ผู้ยื่นคำคู่ความจดไว้ในคำคู่ความว่าจะรอฟังคำสั่งไม่รอฟัง ให้ถือว่าได้ทราบคำสั่งนั้น แม้ผู้ยื่นคำร้องมิได้ฟังคำสั่งก็ถือว่าได้ทราบคำสั่งแล้ว
เรื่องการทิ้งฟ้องตาม ม.174 ย่อมนำมาใช้บังคับแก่การทิ้งฟ้องอุทธรณ์ได้ โดยอนุโลมผู้อุทธรณ์ไม่มานำส่งสำเนาอุทธรณ์ให้แก่อีกฝ่าย 1 ภายในกำหนด ที่ศาลสั่งย่อมเป็นการทิ้งฟ้องศาลอุทธรณ์ย่อมสั่งจำหน่ายคดี

กรณีที่ผู้ยื่นคำคู่ความจดไว้ในคำคู่ความว่าจะรอฟังคำสั่ง ถ้าไม่รอฟัง ให้ถือว่าได้ทราบคำสั่งนั้น แม้ผู้ยื่นคำร้องมิได้ฟังคำสั่งก็ถือว่าได้ทราบคำสั่งแล้ว
เรื่องการทิ้งฟ้องตาม มาตรา 174 ย่อมนำมาใช้บังคับแก่การทิ้งฟ้องอุทธรณ์ได้ โดยอนุโลม
ผู้อุทธรณ์ไม่มานำส่งสำเนาอุทธรณ์ให้แก่อีกฝ่ายหนึ่งภายในกำหนดที่ศาลสั่งย่อมเป็นการทิ้งฟ้อง ศาลอุทธรณ์ย่อมสั่งจำหน่ายคดี

ในกรณีที่ไม่ปรากฎอัตราแลกเปลี่ยนเงินอันแน่นอนเพราะเหตุทางการห้ามการแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศนั้น ต้องถือเอาอัตราแลกเปลี่ยนครั้งสุดท้ายที่ทางการกำหนดไว้ก่อนมีการควบคุม จะถือเอาอัตราแลกเปลี่ยนปัจจุบันในตลาดมืดมาใช้ไม่ได้
ศาลชั้นต้นตัดสินให้จำเลยใช้เงินอัตรารูเปียละหนึ่งบาท จำเลยยอมไม่อุทธรณ์แม้ศาลอุทธรณ์จะเห็นว่าจำเลยควรต้องใช้น้อยกว่านี้ ก็ไม่อาจแก้ไขได้

ในกรณีที่ไม่ปรากฏอัตราแลกเปลี่ยนเงินอันแน่นอนเพราะเหตุทางการห้ามการแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศนั้น ต้องถือเอาอัตราแลกเปลี่ยนครั้งสุดท้ายที่ทางการกำหนดไว้ก่อนมีการควบคุม จะถือเอาอัตราแลกเปลี่ยนปัจจุบันในตลาดมืดมาใช้ไม่ได้
ศาลชั้นต้นตัดสินให้จำเลยใช้เงินในอัตรารูเปียละหนึ่งบาทจำเลยยอมไม่อุทธรณ์ แม้ศาลอุทธรณ์จะเห็นว่าจำเลยควรต้องใช้น้อยกว่านี้ ก็ไม่อาจแก้ไขได้

เจ้าของเหมืองแร่ให้เช่าเหมืองแร่ไปแล้ว ต่อมาให้ผู้อื่นเช่าอีก เมื่อผู้เช่ารายหลังเข้าไปทำในทรัพย์ที่เช่า ก็ถือว่าเจ้าของและผู้เช่ารายหลังทำละเมิดต่อผู้เช่ารายแรกต้องรับผิดชอบในความเสียหายให้แก่ผู้เช่ารายแรก
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยใช้ค่าเสียหายให้โจทก์ไม่เต็มตามฟ้องโจทก์มิได้อุทธรณ์ฎีกา แม้จะได้ความว่า ตามทางพิจารณาว่าโจทก์เสียหายมากกว่าที่ศาลชั้นต้นกะให้ ก็ไม่มีทางแก้ไข

โจทก์ฟ้องหย่าจำเลยต่อสู้ว่าไม่ได้เป็นสามีภรรยากันมิได้ปฏิเสธหรือต่อสู้ในเรื่องเหตุหย่าดังนี้ เหตุหย่าย่อมไม่เป็นประเด็นในคดี โจทก์จึงไม่ต้องนำสืบ
ในเรื่องฟ้องหย่า จำเลยอาจต่อสู้ได้ว่า ไม่ใช่เป็นสามีภรรยากัน แม้เป็นสามีภรรยากันก็ไม่มีเหตุหย่า
ศาลชั้นต้นยกฟ้องโดยอ้างว่าโจทก์สืบถึงเหตุหย่าไม่ได้ โจทก์อุทธรณ์ว่าเหตุหย่าจำเลยไม่ได้ต่อสู้ ไม่เป็นประเด็นในคดี ศาลอุทธรณ์ไม่วินิจฉัยข้ออุทธรณ์ฉะเพาะข้อเท็จจริงดังศาลเดิมดังนี้ ไม่ชอบด้วยวิธีพิจารณาศาลอุทธรณ์จะต้องวินิจฉัยข้ออุทธรณ์ข้อนี้ ๆ ของโจทก์
คดีที่ศาลฎีกาย้อนสำนวนไปให้ศาลชั้นต้นพิจารณาพิพากษาใหม่ ศาลฎีกาสั่งให้ศาลชั้นต้นพิจารณาสั่งในเรื่องค่าธรรมเนียมในชั้นนี้ด้วย และถ้าหากมีการอุทธรณ์ฎีกาต่อไป ก็ยกเว้นค่าธรรมเนียมให้ตาม ม.151 วรรคท้าย.

โจทก์ฟ้องหย่า จำเลยต่อสู้ว่าไม่ได้เป็นสามีภรรยากันมิได้ปฏิเสธหรือต่อสู้ในเรื่องเหตุหย่า ดังนี้ เหตุหย่าย่อมไม่เป็นประเด็นในคดี โจทก์จึงไม่ต้องนำสืบ
ในเรื่องฟ้องหย่า จำเลยอาจต่อสู้ได้ว่า ไม่ใช่เป็นสามีภรรยากัน แม้เป็นสามีภรรยากันก็ไม่มีเหตุหย่า
ศาลชั้นต้นยกฟ้องโดยอ้างว่าโจทก์สืบถึงเหตุหย่าไม่ได้ โจทก์อุทธรณ์ว่าเหตุหย่าจำเลยไม่ได้ต่อสู้ ไม่เป็นประเด็นในคดี ศาลอุทธรณ์ไม่วินิจฉัยข้ออุทธรณ์นี้รับไม่วินิจฉัยเฉพาะข้อเท็จจริงดังศาลเดิม ดังนี้ ไม่ชอบด้วยวิธีพิจารณาศาลอุทธรณ์จะต้องวินิจฉัยข้ออุทธรณ์ข้อนี้ๆ ของโจทก์
คดีที่ศาลฎีกาย้อนสำนวนไปให้ศาลชั้นต้นพิจารณาพิพากษาใหม่ศาลฎีกาสั่งให้ศาลชั้นต้นพิจารณาสั่งในเรื่องค่าธรรมเนียมในชั้นนี้ด้วย และถ้าหากมีการอุทธรณ์ฎีกาต่อไป ก็ยกเว้นค่าธรรมเนียมให้ตาม มาตรา151 วรรคท้าย

ไนคดีที่จำเลยเปนผู้เยาว์และดำเนินไปโดยมิได้ปติบัติไห้ถูกต้องไนเรื่องความสามารถนั้น สาลดีกามีอำนาดกำหนดไห้สาลชั้นต้นพิจารนาไหม่โดยให้แยกคดีที่ผู้เยาว์เปนจำเลยออกจากคดีเดิมและไห้ยกเว้นค่าทำเนียบสาลอุธรน์ดีกาสำหรับฝ่ายที่เคยเสียมาแล้ว
หากจะอุธรน์ดีกาต่อไปและงดคดีส่วนตัวจำเลยอื่นไว้รอคดีสำหรับตัวจำเลยที่เปนผู้เยาว์ด้วย