คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.อ. ม. 55

การยั่วโทษะตามกฎหมายอาญา ม.55 นั้น ไม่จำเป็นว่าจำเลยจะต้องถูกกดขี่ข่มเหงหรือถูกยั่วโทษะโดยตรงแต่กระทำแก่ญาติของจำเลยก็ได้รับลดหย่อนผ่อนโทษตามมาตรานี้ได้พฤตติการณ์ที่ถือว่าเป็นการยั่วโทษะ
อ้างฎีกาที่ 274/2467,241/2478,256/2481,276/2482

ถูกเขาแทงแต่ไม่ทำร้ายตอบในขณะนั้น กลับไปเอาอาวุธที่บ้านและชวนเพื่อนมาทำร้ายเขาดังนี้ไม่เรียกว่ากระทำโดยบันดาลโทษะ, ประมวลวิธีพิจารณาอาญา ม.218
ปัญหาที่ว่าพฤตติการณ์ดังกล่าวแล้วจะเข้าข้อบันดาลโทษะ ตาม ม.55 หรือไม่นั้น เป็นปัญหาข้อกฎหมาย

พฤติการณ์ที่ไม่ถือว่าจำเลยกระทำโดยถูกยั่วโทษะ

จำเลยไล่ติดตามผู้ร้ายซึ่งลักกระบือของจำเลยมาพอจำเลยส่องไฟถูกผู้ร้าย ๆ ก็วางเชือกกระบือที่กำลังจูงอยู่ออกวิ่งหนี จำเลยก็แทงผู้ร้ายด้วยหอกถึงแก่ความตายดังนี้ จำเลยมีความผิดฐานฆ่าคนตายโดยเจตนาเพราะถูกยั่วโทษะไม่ใช่เป็นการป้องกันเกินสมควรแก่เหตุ

พฤตติการณ์ที่เป็นการฆ่าคนตายโดยเจตนากับคนที่ด่าว่าถึงตายไม่ฟ้องด้วยลักษณบันดาลโทษะตาม ม.55

พฤตติการณ์ที่ถือว่าเป็นความผิดฐานฆ่าคนตายโดยไม่เจตนา

ศาลชั้นต้นลงโทษจำคุกจำเลยตาม ม. 249 , 55 มีกำหนด 10 ปี ศาลอุทธรณ์แก้ให้ลดโทษจำเลยลงอีกกึ่งหนึ่งตาม ม. 59 คงเหลือ 5 ปี เป็นการแก้น้อยโจทก์ฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริงมิได้

จำเลยเป็นคนเฝ้าประตูโรงลิเก ผู้บาดเจ็บเมาสุรา มากับพรรคพวกดึงดันจะเข้าไปดูลิเก จำเลยขัดขวางผู้บาดเจ็บถีบอกพวกของจำเลย ๆ จึงใช้มีดพับแตงถูกผู้บาดเจ็บมีบาดแผลไม่ถึงสาหัส เรียกว่าจำเลยทำการป้องกันตัวพอสมควรแก่เหตุ หาโทษมิได้

พฤตติการณ์ที่ฟังว่าเป็นการฆ่าคนตายโดยไม่เจตนาผู้ตายเคยเป็นชู้กับภรรยาจำเลย ในวันเกิดเหตุผู้ตายนั่งกินข้าวอยู่กับภรรยาจำเลยแล้วพูดว่าถึงจำเลยมาพบในเวลานั้นก็ไม่กลัวจำเลยจึงเข้าไปแทงผู้ตาย 1 ทีดั่งนี้เรียกว่ากระทำโดยถูกยั่วโทษะ ประมวลวิธีพิจารณาอาญา ม.213,225 ในคดีที่จำเลยมิได้ฎีกาเมื่อศาลฎีกาเห็นควรลงโทษจำเลยต่ำกว่าที่ศาลอุทธรณ์ลงมาก็ทำได้

ผู้ตายพูดขอยืมเงินจำเลย จำเลยไม่ให้ผู้ตายไม่ฟังยังพูดขอยืมเรื่อย ๆ จนจำเลยรำคาญลุกขึ้นหนีไป ผู้ตายยังตามไปอีกและพูดเป็นเชิงว่าเงินบาทเดียวไม่ให้หรือ แล้วผู้ตายเอาไม้ตีจำเลยก่อนจำเลยจึงทำร้ายตอบไปบ้างเรียกว่าเป็นการกระทำโดยบรรดาลโทษะการลงโทษจำเลยตาม ม.251 นั้น ถ้าหากมีเหตุควรลดโทษจำเลยตาม ม.55 อีกศาลก็ลดโทษตามมาตรานี้ได้ คำรับสารภาพของจำเลยนั้นแม้จำเลยจะรับในบางส่วนถ้าหากเป็นประโยชน์แก่การพิจารณาคดี ก็อยู่ในดุลยพินิจของศาลที่ลดโทษให้ตาม ม.59 ได้