คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.อ. ม. 192

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยทำร้ายร่างกายโจทก์ถึงบาดเจ็บ แต่พนักงานสอบสวนได้เปรียบเทียบปรับจำเลยโดยไม่มีอำนาจทำได้ เพราะบาดแผลของโจทก์ถึงบาดเจ็บ จำเลยต่อสู้ว่า บาดแผลของโจทก์ไม่ถึงบาดเจ็บ พนักงานสอบสวนมีอำนาจเปรียบเทียบได้ สิทธินำคดีอาญามาฟ้องระงับไปแล้ว ดังนี้ ประเด็นเรื่องการสอบสวนจะชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ อยู่ที่บาดแผลของโจทก์ถึงบาดเจ็บหรือไม่ ถ้าบาดแผลของโจทก์ถึงบาดเจ็บเป็นความผิดตามมาตรา 254 พนักงานสอบสวนก็ไม่มีอำนาจเปรียบเทียบ
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า บาดแผลของโจทก์ไม่ถึงบาดเจ็บ การเปรียบเทียบชอบด้วยกฎหมายแล้ว สิทธินำคดีมาฟ้องย่อมระงับไปแล้ว แต่ศาลอุทธรณ์กลับไปวินิจฉัยว่า ผู้เสียหายและผู้ต้องหาไม่ได้ให้ความยินยอมในการเปรียบเทียบ ๆ จึงใช้ไม่ได้ ดังนี้ เป็นการวินิจฉัยนอกประเด็น

โจทก์บรรยายฟ้องว่าจำเลยเล่นการพนันสลากกินรวบพนันเอาทรัพย์สินกันโดยมิได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานโดยจำเลยเป็นลูกค้าซื้อสลากกินรวบจากเจ้ามือผู้ขายเช่นนี้ แม้โจทก์จะไม่ได้บรรยายในฟ้องไว้ด้วยว่าเป็นการพนันชนิดแทงเลขท้าย 3 ตัว หรือชนิดเลขลอยตัวเดียวโดยเฉพาะ เมื่อฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยเล่นการพนันโดยแทงสลากกินรวบชนิดเลขลอยตัวเดียว ก็ถือได้ว่าจำเลยเล่นการพนันสลากกินรวบอยู่นั่นเองและไม่ใช่เป็นเรื่องข้อเท็จจริงตามที่ปรากฏในการพิจารณาแตกต่างกับข้อเท็จจริงดั่งที่กล่าวในฟ้องเพราะการเล่นการพนันสลากกินรวบมิได้จำกัดลงไปโดยเฉพาะว่าจะต้องแทงเลขท้าย 3 ตัว หรือ 2 ตัว หรือตัวเดียวของรางวัลที่ 1 สลากกินแบ่งรัฐบาลแต่ประการเดียว ทั้งนี้ย่อมแล้วแต่เจ้ามือและลูกค้าจะตกลงเล่นการพนันโดยแทงสลากกินรวบกันตามความพอใจ

โจทก์บรรยายฟ้องว่าจำเลยเล่นการพนันสลากกินรวบ พนันเอาทรัพย์สินกันโดยมิได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานโดยจำเลยเป็นลูกค้าซื้อสลากกินรวบจากเจ้ามือผู้ขายเช่นนี้ แม้โจทก์จะไม่ได้บรรยายในฟ้องไว้ด้วยว่าเป็นชนิดการพนันชนิดแทงเลขท้าย 3 ตัว หรือเลขลอยตัวเดียวโดยเฉพาะ เมื่อฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยเล่นการพนันโดยแทงสลากกินรวบชนิดเลขลอยตัวเดียว ก็ถือได้ว่าจำเลยเล่นการพนันสลากกินรวบอยู่นั่นเอง และไม่ใช่เป็นเรื่องข้อเท็จจริงตามที่ปรากฏในการพิจารณาแตกต่างกับข้อเท็จจริงดั่งที่กล่าวในฟ้อง เพราะการเล่นการพนันสลากกินรวบมิได้จำกัดลงไปโดยเฉพาะว่าจะต้องแทงเลขท้าย 3 ตัว หรือ 2 ตัว หรือตัวเดียวของรางวัลที่ 1 สลากกินแบ่งรัฐบาลแต่ประการเดียว ทั้งนี้ย่อมแล้วแต่เจ้ามือและลูกค้าจะตกลงเล่นการพนันโดยแทงสลากกินรวบกันตามความพอใจ.

ฟ้องว่าฆ่าคนตายโดยเจตนา ลงโทษฐานฆ่าคนตายโดยไม่เจตนาตามที่พิจารณาได้ความนั้นได้
จำเลยที่ 2 เอาไม้ตีนายหล่า และจำเลยที่ 2 กับที่ 3 เข้าจับแขนนายหล่าไว้คนละข้างแล้วจำเลยที่1เอามีดเข้าแทงนายหล่า นายหล่าอยู่ได้ 2 คืนก็ตายเพราะแผลนั้น เหตุเกิดจากการทะเลาะกัน เช่นนี้ถือว่าจำเลยที่ 2 และที่ 3 สมคบกับจำเลยที่ 1 ในความผิดฐานฆ่าคนตายโดยไม่เจตนา แต่กำหนดโทษควรให้ลดหลั่นกัน

ฟ้องว่าฆ่าคนตายโดยเจตนา ลงโทษฐานฆ่าคนตายโดยไม่เจตนาตามที่พิจารณาได้ความนั้นได้
จำเลยที่ 2 เอาไม้ตีนายหล่า และจำเลยที่ 2 กับที่ 3 เข้าจับแขนนายหล่าไว้คนละข้าง แล้วจำเลยที่ 1 เอามีดเข้าแทงนายหล่า นายหล่าอยู่ได้ 2 คืนก็ตายเพราะแผลนั้น เหตุเกิดจากการทะเลาะกัน เช่นนี้ถือว่าจำเลยที่ 2 และที่ 3 สมคบกับจำเลยที่ 1 ในความผิดฐานฆ่าคนตายโดยไม่เจตนา แต่กำหนดโทษควรให้ลดหลั่นกัน
ศาลชั้นต้นลงโทษจำเลยที่ 1 ฐานฆ่าคนตายโดยไม่เจตนาตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 251,63 จำคุก 4 ปี โจทก์และจำเลยอุทธรณ์ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ว่าจำเลยที่ 1ผิดฐานฆ่าคนตายโดยเจตนาตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 249 จำคุก 10 ปี จำเลยฝ่ายเดียวฎีกา ศาลฎีกาฟังว่าจำเลยที่ 1 ผิดฐานฆ่าคนตายโดยไม่เจตนาตามกฎหมายลักษณะอาญามาตรา 251 จำคุก 6 ปี เกินกว่ากำหนดโทษของศาลชั้นต้นได้

โจทก์ฟ้องว่าเหตุเกิดวันที่ 15 มิ.ย.2499 เวลากลางคืนก่อนเที่ยง ทางพิจารณาโจทก์นำสืบได้ความว่าเหตุเกิดเวลา 02.00น. ของคืนวันที่ 15 มิ.ย.2499 ซึ่งรุ่งขึ้นเป็นวันที่ 16 มิ.ย.2499 เช่นนี้ จึงเป็นเวลากลางคืนของอีกคืนหนึ่ง คือคืนรุ่งขึ้นจากคืนเกิดเหตุที่โจทก์กล่าวในฟ้อง ข้อเท็จจริงในทางพิจารณาจึงต่างกับฟ้องวันเวลาเกิดเหตุเป็นสาระสำคัญของคำฟ้องและการพิจารณา เมื่อจำเลยหลงข้อต่อสู้เกี่ยวกับวันเวลาที่โจทก์กล่าวหาในฟ้อง ก็ต้องยกฟ้องโดยไม่จำเป็นต้องวินิจฉัยข้อเท็จจริงอื่นต่อไป

โจทก์ฟ้องว่าเหตุเกิดวันที่ 15 มิถุนายน2499 เวลากลางคืนก่อนเที่ยง ทางพิจารณาโจทก์นำสืบได้ความว่าเหตุเกิดเวลา 02.00 น. ของคืนวันที่ 15 มิถุนายน 2499 ซึ่งรุ่งขึ้นเป็นวันที่ 16 มิถุนายน 2499 เช่นนี้ จึงเป็นเวลากลางคืนของอีกคืนหนึ่ง คือคืนรุ่งขึ้นจากคืนเกิดเหตุที่โจทก์กล่าวในฟ้อง ข้อเท็จจริงในทางพิจารณาจึงต่างกับฟ้องวันเวลาเกิดเหตุเป็นสาระสำคัญของคำฟ้องและการพิจารณา เมื่อจำเลยหลงข้อต่อสู้เกี่ยวกับวันเวลาที่โจทก์กล่าวหาในฟ้อง ก็ต้องยกฟ้องโดยไม่จำเป็นต้องวินิจฉัยข้อเท็จจริงอื่นต่อไป

จำเลยยื่นคำร้องขัดทรัพย์อันเป็นเท็จต่อศาล ไม่เป็นผิดตาม ก.ม.ลักษณะอาญาม.158 เพราะการฟ้องเท็จที่จะเป็นผิดตามาตรานี้ ต้องเป็นการกล่าวโทษผู้อื่นในคดีอาญา
เมื่อโจทก์ตั้งใจฟ้องให้ลงโทษจำเลยฐานฟ้องเท็จตามกฎหมายลักษณะอาญา ม.158 แล้ว ศาลจะลงโทษจำเลยฐานแจ้งความเท็จต่อเจ้าพนักงานตาม ก.ม.ลักษณะอาญาม.118 ไม่ได้ เพราะไม่ตรงกับที่โจทก์ประสงค์จะให้ลงโทษจำเลยและไม่ใช่เป็นเรื่องที่โจทก์สืบสมตามฟ้อง เป็นแต่อ้างฐานความผิดหรือบทมาตราผิดไป ตาม ป.วิ.อาญาม.192 วรรค 3-4
เมื่อศาลได้พิจารณาคดีทั้งสองรวมกันและให้รวมกระทงลงโทษจำเลยแล้ว ก็เป็นอันนับโทษจำเลยทั้ง 2 คดีต่อเนื่องกันไม่ได้

จำเลยยื่นคำร้องขัดทรัพย์อันเป็นเท็จต่อศาล ไม่เป็นผิดตาม กฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 158 เพราะการฟ้องเท็จที่จะเป็นผิดตามมาตรานี้ ต้องเป็นการกล่าวโทษผู้อื่นในคดีอาญา
เมื่อโจทก์ตั้งใจฟ้องให้ลงโทษจำเลยฐานฟ้องเท็จตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 158 แล้ว ศาลจะลงโทษจำเลยฐานแจ้งความเท็จต่อเจ้าพนักงานตาม กฎหมายลักษณะอาญา มาตรา118 ไม่ได้ เพราะไม่ตรงกับที่โจทก์ประสงค์จะให้ลงโทษจำเลยและไม่ใช่เป็นเรื่องที่โจทก์สืบสมตามฟ้อง เป็นแต่อ้างฐานความผิดหรือบทมาตราผิดไป ตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 192 วรรคสาม วรรคสี่
เมื่อศาลได้พิจารณาคดีทั้งสองรวมกันและให้รวมกระทงลงโทษจำเลยแล้ว ก็เป็นอันนับโทษจำเลยทั้ง 2 คดีต่อเนื่องกันไม่ได้

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเล่นการพนันไพ่ผ่องไทยโดยไม่ได้รับอนุญาต ข้อเท็จจริงปรากฎว่าจำเลยเล่นไพ่โดยได้รับอนุญาต หากแต่เล่นเลยเวลาที่กำหนดไว้ในใบอนุญาตซึ่งเป็นการผิดเงื่อนไข และจำเลยหลงต่อสู้คดีด้วย จึงลงโทษจำเลยไม่ได้
(หมายเหตุ อัยการฎีกา ว่า ควรต้องลงโทษจำเลย จะถือตามฎีกาเดิมที่เคยมีมาแล้วไม่ได้ เพราะ วิ.อาญา มาตรา 192 นี้ได้แก้ไขใหม่แล้ว)