คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.อ. ม. 78

ปลัดอำเภอประจำตำบล รับผ้าไว้เป็นสินน้ำใจ ไม่จับกุมผู้กระทำผิดฐานมีผ้าผิดบัญชีที่แจ้งปริมาณไว้มีผิดตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 137เพราะเป็นการละเว้นหน้าที่เพื่อให้คุณแก่ผู้กระทำผิดแม้จำเลยจะมิได้มีหน้าที่ตรวจจำนวนผ้าที่แจ้งปริมาณก็ดี แต่จำเลยมีอำนาจและหน้าที่จับกุมผู้กระทำผิดตาม พระราชบัญญัติปกครองท้องที่

จำเลยบอกให้กำนันจับเขาโดยหาว่าลักแหวน เขาถูกจับควบคุมดังนี้จำเลยไม่มีผิดฐานทำให้เสื่อมเสียอิสรภาพ เพราะการจะจับหรือไม่อยู่ในดุลยพินิจของกำนัน

พลตำรวจไปจับของกลางในการเล่นการพนันนอกเขตที่ตนมีอำนาจและหน้าที่นั้น ไม่ถือว่าเป็นเจ้าพนักงานกระทำการตามหน้าที่ ของกลางนั้นจึงไม่เป็นของต้องยึดหรืออายัดตามกฎหมายและการที่ผู้ลักเล่นการพนันใช้กำลังทำร้ายและขู่เข็ญเอาของกลางคืนไป จึงไม่เป็นความผิดต่อเจ้าพนักงานหรือเป็นความผิดต่อทรัพย์ ความผิดฐานลักเล่นการพนันนั้น ราษฎรไม่มีอำนาจจับโดยลำพังตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 79 (อ้างฎีกาที่ 1011/2484)

พลตำหรวดไปจับของกลางไนการเล่นการพนันนอกเขตที่ตนมีอำนาดและหน้าที่นั้น ไม่ถือว่าเปนเจ้าพนักงานกะทำการตามหน้าที่ ของกลางนั้นจึงไม่เปนของต้องยึดหรืออายัดตามกดหมายและการที่ผู้ลักเล่นการพนันไช้กำลังทำร้ายและขู่เข็นเอกของกลางคืนไป จึงไม่เปนความผิดต่อเจ้าพนักงานหรือเปนความผิดต่อทรัพย์.
ความผิดถานลักเล่นการพนันนั้น ราสดรไม่มีอำนาดจับโดยลำพังตามป.ม.วิธีพิจารนาความอาญาม. 79.
อ้างดีกาที่ 1011/2484.

โจทยื่นคำร้องขอเพิ่มโทสก่อนมีคำพิพากสา สาลจดคำแถลงของจำเลยที่ไห้การรีบ แต่ปรากตว่าได้อ่านข้อความเหล่านั้นไห้จำเลยฟัง และไห้จำเลยลงลายมือชื่อ สาลดีกามีอำนาดย้อนสำนวนไปไห้สาลชั้นต้นปติบัติการไห้ถูกต้องตามกะบวนพิจารนาโดยไห้พิจารนาพิพากสาไหม่ ฉเพาะประเด็นข้อที่โจทขอไห้เพิ่มโทสได้

ตำรวจซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ไปรักษาความสงบเรียบร้อยในงานมหรสพ ย่อมมีอำนาจที่จะทำการจับกุมคนเพื่อที่จะป้องกันมิให้เกิดระส่ำระสายไม่สงบเรียบร้อยขึ้นในงานมหรสพนั้นได้.

ตำรวจซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ไปรักษาความสงบเรียบร้อยในงานมหรสพ ย่อมมีอำนาจที่จะทำการจับกุมคนเพื่อที่จะป้องกันมิให้เกิดระส่ำระสายไม่สงบเรียบร้อยขึ้นในงานมหรสพนั้นได้

คำสั่งกรมการอำเภอที่ให้กำนันจับผู้ไม่เสียรัชชูปการโดยไม่มีหมายจับเป็นคำสั่งที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย จำเลยต่อสู้ขัดขวางก็ไม่มีความผิดตามมาตรา 119 เจ้าพนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจจะจับผู้ใดโดยไม่มีหมายไม่ได้ เว้นแต่จะเข้าข้อยกเว้นตามประมวลวิธีพิจารณาอาญา ม.78
กำนันไปทำการจับกุมคนค้างเงินรัชชูปการตามคำสั่งอำเภอโดยไม่มีหมายจับโดยเชื่อว่าเป็นคำสั่งชอบด้วยกฎหมาย แม้จะได้ใช้กำลังในการจับกุมนั้นด้วย ก็ไม่มีความผิด.

เจ้าพนักงานสรรพสามิตต์เป็นคณะกรมการอำเภอด้วยตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยระเบียบราชการบริหารแต่จะทำการจับกุมผู้กระทำผิดต่อกฎหมายนอกหน้าที่ของตนได้ก็ต่อเมื่อมีหมายจับหรือเป็นเรื่องที่อยู่ในข้อยกเว้นตามประมวลวิธีพิจารณาความอาญา ม.78 นายอำเภอสั่งด้วยปากเปล่าให้เจ้าพนักงานสรรพสามิตต์ทำการจับกุมผู้กระทำผิดต่อกฎหมายอื่น ถ้าเจ้าพนักงานสรรพสามิตต์ไปจับกุมและบังคับเรียกเอาเงินเป็นประโยชน์ส่วนตัวไม่เป็นผิดกฎหมายอาญามาตรา 136

อำนาจหน้าที่ในการปราบปรามจับกุมผู้ทำผิดตาม พ.ร.บ.ปกครองท้องที่มีอยู่แก่กรมการอำเภอที่เป็นนายอำเภอ ปลัดอำเภอ และสมุหบัญชีเท่านั้น หาใช่ทั้งคณะกรมการอำเภอตาม พ.ร.บ.อื่นไม่
เจ้าพนักงานสรรพสามิตต์ไม่มีอำนาจหน้าที่จับกุมผู้ลักลอบเล่นการพะนัน เมื่อไปจับกุมผู้ลักลอบเล่นการพะนันมาได้แล้วหากจะเรียกร้องเอาสินบนจากผู้ถูกจับกุมโดยสัญญาว่าจะไม่จัดการเอาความผิดต่อไปก็ดี หรือได้รับเงินสินบนแล้วได้งดเว้นไม่รายงานการจับกุมส่งของกลางและตัวผู้ต้องหาต่อพนักงานสอบสวนเพราะเห็นแก่สินบนนั้นก็ดีก็ไม่มีความผิดตามกฎหมายอาญา ม.136,137,138
บรรยายฟ้องมาว่าจำเลยเป็นเจ้าหน้าที่มีอำนาจจับกุมปราบปรามผู้ทำผิดได้เรียกร้องเอาสินบนและรับสินบน ฯลฯ ขอให้ลงโทษตามกฎหมายอาญามาตรา 136,137,138 แล้ว จะมาร้องขออ้างให้ลงโทษตามมาตรา 127 ด้วยไม่ได้ เพราะไม่ตรงกับคำบรรยายฟ้องและขัดกับฟ้อง