คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.อ. ม. 222

คดีอาญาที่ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาต้องกันให้ยกฟ้องโจทก์ แต่ฟังข้อเท็จจริงแย้งตรงกันข้ามกันมาเช่นนี้แม้โจทก์จะฏีกาในข้อกฏหมาย ศาลฏีกาไม่จำต้องฟังข้อเท็จจริงตามศาลอุทธรณ์ ่ แต่จะวินิจฉัยข้อเท็จจริงใหม่ได้

ข้อเท็จจริงที่พิจารณาได้ต่างกับข้อเท็จจริงที่กล่าวในฟ้องต้องยกฟ้องการขออนุญาตแก้ฟ้องนั้นถ้าทำให้จำเลยเสียเปรียบและหลงต่อสู้คดีศาลไม่อนุญาตให้แก้
จำเลยเสียเปรียบหรือไม่เป็นข้อเท็จจริงซึ่งศาลฎีกาต้องถือตามศาลล่าง

พฤตติการณ์ที่ถือว่าเป็นความผิดทางอาญาฐานยักยอก
เมื่อมีข้อโต้เถียงเป็นประเด็นเกิดขึ้นใหม่ในชั้นสืบพะยาน โจทก์อ้างพะยานหลักฐานเพิ่มเติมและศาลก็อนุญาตแล้วดังนี้ ศาลย่อมรับฟังพะยานหลักฐานที่อ้างเพิ่มเติมนี้ได้
คดีอาญาศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาต้องกันให้จำคุกจำเลย 8 เดือนจำเลยฎีกาในข้อเท็จจริงมิได้ต้องห้ามตาม ม.218 แห่งประมวลวิธีพิจารณาอาญา

โจทก์ฟ้องหาว่าจำเลยลักทรัพย์ไปเป็นจำนวนมากและแจ้งรายละเอียดถึงชนิดน้ำหนักกับราคาทรัพย์ที่หายโดยชัดเจนดังนี้ ไม่เรียกว่าฟ้องของโจทก์เคลือบคลุมทำให้จำเลยเสียเปรียบ
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาต้องกันให้ลงโทษจำคุกจำเลย 4 ปี ตามกฎหมายอาญา ม.295 จำเลยฎีกาในข้อเท็จจริงมิได้

ในคดีที่ฎีกาได้ฉะเพาะแต่ปัญหาข้อกฎหมาย ศาลฎีกามีอำนาจแก้ไขลดโทษจำเลยได้ตามที่เห็นสมควร

ปัญหาว่าถ้าเพียงแต่จำเลยมีโลหะรูปกลมไว้ในครอบครองจะมีผิดฐานพยายามปลอมสตางค์หรือไม่เป็นปัญหาข้อกฎหมาย
ปัญหาข้อเท็จจริงปัญหาว่าจำเลยมีโลหะของกลางไว้โดยเจตนาจะทำสตางค์ปลอมหรือไม่เป็นปัญหาข้อเท็จจริง

ไพ่ต่อแต้ม ในคดีผิดพระราชบัญญัติการพะนันศาลจะบังคับให้จำเลยใช้ค่าสินบนนำจับต่อเมื่อปรากฎว่ามีผู้นำจับ เพียงแต่ผู้ไปแจ้งต่อเจ้าพนักงานว่ามีคนลักเล่นการพะนันกันที่นั่นที่นี่ไม่เรียกว่ามีผู้นำจับ
ในคดีที่ศาลฎีกาต้องฟังข้อเท็จจริงตามศาลอุทธรณ์ หากศาลอุทธรณ์ฟังข้อเท็จจริงโดยไม่มีคำพะยานหลักฐานในท้องสำนวนแล้วศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงใหม่ได้
คดีอาญาที่ศาลชั้นต้นปรับจำเลย 30 บาทศาลอุทธรณ์แก้ให้จำเลยใช้ค่าสินบนนำจับอีก 1 ใน 4 ของค่าปรับด้วย ดังนี้ คู่ความฎีกาได้ฉะเพาะปัญหาข้อกฎหมาย

ปัญหาว่าจำเลยกระทำป้องกันพอสมควรแก่เหตุหรือเกินกว่าเหตุ เป็นปัญหาข้อเท็จจริง อ้างฎีกาที่ 290/2474

ถูกทำร้ายที่ปลายนิ้วเป็นบาดแผลแล้วแผลอักเสบต้องรักษาอยู่อีกรวม 45 วัน ระหว่างรักษาใช้มือทำงานหนักไม่ได้ดังนี้ต้องถือว่าเป็นบาดแผลถึงสาหัสตาม ม.256 ข้อ 8 ประมวลวิธีพิจารณาอาญา ม.222 ฎีกาอุทธรณ์ ปัญหากฎหมาย

พฤตติการณ์ที่ถือว่าเป็นการป้องกันตัว พอสมควรแก่เหตุ ประมวลวิธีพิจารณาอาญา ม.218-222 ในคดีอาญาที่ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาต้องกันให้จำคุกจำเลย 5 ปีเช่นนี้ โจทก์ฎีกาได้แต่ในปัญหาข้อกฎหมาย และในการวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายนั้นศาลฎีกาต้องฟังข้อเท็จจริงตามที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยมา