คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 1306

การที่จะเป็นหนองสาธารณสมบัติของแผ่นดินหรือไม่นั้นกฎหมายไม่ได้บังคับว่าจะต้องขึ้นทะเบียนไว้ เพราะจะเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินหรือไม่เป็นไปตามสภาพของที่นั้นเองว่าเป็นทรัพย์สินใช้เพื่อสาธารณะประโยชน์หรือสงวนไว้เพื่อประโยชน์ร่วมกันหรือไม่
เมื่อที่พิพาทที่จำเลยเข้าทำนาเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินแม้จำเลยจะครอบครองมานานเท่าใดก็อ้างอายุความมายันหาได้ไม่

คำว่าที่ดินรกร้างว่างเปล่าอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน ใน พ.ร.บ.ว่าด้วยการหวงห้ามที่ดินรกร้างว่างเปล่าอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน พ.ศ.2478 ตรงกันกับคำว่า " ที่ดินรกร้างว่างเปล่า " ใน ป.พ.พ.มาตรา 1304 (1) เมื่อทางการต้องการหวงห้ามที่ดินที่ยังรกร้างว่างเปล่า เพื่อจะใช้เป็นสาธารณประโยชน์ใด ก็ต้องออกเป็นพระราชกฤษฎีกาตามพระราชบัญญัตินี้
ที่ดินที่พลเมืองได้ใช้ร่วมกันอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินตามมาตรา 1304 (2) ป.พ.พ. ไม่ใช่ที่รกร้างว่างเปล่า ที่เหล่านั้นเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินอยู่ในตัว แม้ภายหลังจะเปลี่ยนการใช้ประโยชน์จากอย่างหนึ่งเป็นอีกอย่างหนึ่งอันเป็นสาธารณประโยชน์ด้วย
ที่ณาปนสถานซึ่งประชาชนใช้ฝังและเผาศพอยู่ ภายหลังได้ล้างป่าช้า และได้ปลูกโรงเรียนเทศบาลขึ้น ที่ดังกล่าวนั้นก็ยังเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินอยู่ตามเดิม
ฟ้องโจทก์กล่าวว่า บริเวณโดยรอบซึ่งเป็นที่รกร้างว่างเปล่านั้น โจทก์มุ่งหมายให้เข้าใจเพียงว่าเป็นที่ส่วนประกอบของที่สาธารณตามสภาาพของลักษณะที่ดิน ที่เช่นนั้นไม่เกี่ยวกับที่ว่างเปล่าตามมาตรา 1304 (1) แต่อย่างใด
โจทย์ฟ้องว่าโจทก์เทศบาลได้เข้าครอบครองโดยได้รับมอบให้ดูแลจัดตั้งสถานที่ศึกษาเล่าเรียนอันเป็นสาธารณประโยชน์ของรัฐตามอำนาจและหน้าที่ จำเลยได้เข้ามาบุกรุกอันเป็นการรบกวนสิทธิของโจทก์โจทก์มีอำนาจฟ้องจำเลยได้

คำว่าที่ดินรกร้างว่างเปล่าอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน ใน พระราชบัญญัติว่าด้วยการหวงห้ามที่ดินรกร้างว่างเปล่าอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน พ.ศ.2478 ตรงกันกับคำว่า "ที่ดินรกร้างว่างเปล่า " ใน ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1304(1)เมื่อทางการต้องการหวงห้ามที่ดินที่ยังรกร้างว่างเปล่า เพื่อจะใช้เป็นสาธารณประโยชน์ใด ก็ต้องออกเป็นพระราชกฤษฎีกาตามพระราชบัญญัตินี้
ที่ดินที่พลเมืองได้ใช้ร่วมกันอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินตามมาตรา 1304(2) ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ไม่ใช่ที่รกร้างว่างเปล่าที่เหล่านั้นเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินอยู่ในตัว แม้ภายหลังจะเปลี่ยนการใช้ประโยชน์จากอย่างหนึ่งเป็นอีกอย่างหนึ่งอันเป็นสาธารณประโยชน์ด้วย
ที่ฌาปนสถานซึ่งประชาชนใช้ฝังและเผาศพอยู่ ภายหลังได้ล้างป่าช้า และได้ปลูกโรงเรียนเทศบาลขึ้น ที่ดังกล่าวนั้นก็ยังเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินอยู่ตามเดิม
ฟ้องโจทก์กล่าวว่า บริเวณโดยรอบซึ่งเป็นที่รกร้างว่างเปล่านั้นโจทก์มุ่งหมายให้เข้าใจเพียงว่าเป็นที่ส่วนประกอบของที่สาธารณตามสภาพของลักษณะที่ดินที่เช่นนั้นไม่เกี่ยวกับที่ว่างเปล่าตามมาตรา 1304(1)แต่อย่างใด
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์(เทศบาล)ได้เข้าครอบครองโดยได้รับมอบให้ดูแลจัดตั้งสถานที่ศึกษาเล่าเรียนอันเป็นสาธารณประโยชน์ของรัฐตามอำนาจและหน้าที่ จำเลยได้เข้ามาบุกรุกอันเป็นการรบกวนสิทธิของโจทก์โจทก์มีอำนาจฟ้องจำเลยได้

ที่สาธารณะของแผ่นดิน อันอยู่ในความดูแลปกครองของข้าหลวงประจำจังหวัด ข้าหลวงประจำจังหวัดมีสิทธิร้องขัดทรัพย์ในคดีที่มีผู้นำยึดที่สาธารณะสมบัติของแผ่นดินไป.

ที่สาธารณะสมบัติของแผ่นดินอันอยู่ในความดูแลปกครองของข้าหลวงประจำจังหวัด ข้าหลวงประจำจังหวัดมีสิทธิร้องขัดทรัพย์ในคดีที่มีผู้นำยึดที่สาธารณะสมบัติของแผ่นดินไป

ที่ภายในเส้นสีแดงซึ่งโจทก์ยกเว้นไม่ขับไล่จำเลย ในฟ้องว่ามี 61 ไร่เศษ จำเลยว่ามี 76 ไร่จำเลยแถลงรับในรายงานพิจารณาว่ามีประมาณ 75 ไร่เศษ เมื่อสืบพยานแล้ว ศาลฟังว่ามี 61 ไร่เศษ ได้เพราะคำแถลงของโจทก์เป็นแต่ประมาณ
ในคำพิพากษาว่า ถ้ามีปัญหาในเรื่องกันเขตก็ให้เจ้าหน้าที่กันเขตให้ตรงตามหลักวิชาแผนที่ให้ได้เนื้อที่ดังระบุในคำพิพากษานั้น นับว่าเป็นคำบังคับที่ชอบ

การเข้าครอบครองที่ดินรกร้างว่างเปล่าซึ่งมีกดหมายกำหนดเขตหวงห้ามไว้ พายหลังวันไช้กดหมายนั้นได้ชื่อว่าเข้าครอบครองที่ดินอันเปนสาธารนะสมบัติของแผ่นดินโดยมิได้รับอนุญาต
การที่มีกดหมายถานการหวงห้ามที่ดินซึ่งได้เคยมีกดหมายหวงห้ามไว้แล้วเพื่อประโยชน์หย่างหนึ่งแต่ไนวันเดียวกันนั้นเอง ได้มีกดหมายหวงห้ามที่ดินนั้น+เพื่อประโยชน์อีกหย่างหนึ่ง เช่นนี้ถือได้ว่าที่ดินนั้นเปนที่ดินหวงห้ามตลอดมาแต่ต้น ไม่มีการยกเลิกการหวงห้ามประการได
พ.ร.บ.จัดที่ดินเพื่อการครอบชีพ พ.ส. 2485 ซึ่งยกเลิก พ.ร.บ.จัดตั้งสหกรน์นิคม พ.ส. 2463 มิได้ยกเลิกสิทธิฟ้องร้องคดีของอธิบดีกรมสหกรน์ซึ่งเปนเจ้าหน้าที่ผู้มีอำนาดตามพรราชกริสดีกากำหนดเขตหวงห้ามที่ดินไนท้องที่จังหวัดเชียงไหม่ พ.ส. 2480 แต่อย่างได

การเข้าครอบครองที่ดินรกร้างว่างเปล่าซึ่งมีกฎหมายกำหนดเขตหวงห้ามไว้ภายหลังวันใช้กฎหมายนั้นได้ชื่อว่าเข้าครอบครองที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินโดยมิได้รับอนุญาต การที่มีกฎหมายถอนการหวงห้ามที่ดินซึ่งได้เคยมีกฎหมายหวงห้ามไว้แล้วเพื่อประโยชน์อย่างหนึ่ง แต่ในวันเดียวกันนั้นเอง ได้มีกฎหมายหวงห้ามที่ดินนั้นอีกเพื่อประโยชน์อีกอย่างหนึ่ง เช่นนี้ถือได้ว่าที่ดินนั้นเป็นที่ดินหวงห้ามตลอดมาแต่ต้น ไม่มีการยกเลิกการหวงห้ามประการใด พ.ร.บ.จัดที่ดินเพื่อการครองชีพพ.ศ.2485 ซึ่งยกเลิกพ.ร.บ.จัดตั้งสหกรณ์นิคม พ.ศ.2483. มิได้ยกเลิกสิทธิฟ้องร้องคดีของอธิบดีกรมสหกรณ์ซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ผู้มีอำนาจตามพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตหวงห้ามที่ดินในท้องที่จังหวัดเชียงใหม่ พ.ศ.2480 แต่อย่างใด

ที่ดินที่กรมชลประทานซื้อมาขุดคลองและทำประตูน้ำ แม้จะมีโฉนด ก็เป็นที่หลวงหวงห้าม จะยกอายุความครอบครองขึ้นต่อสู้ไม่ได้
การรังวัดสอบเขตที่ดิน เจ้าพนักงานซึ่งทำหน้าที่อยู่ในที่ดินนั้น ไม่มีอำนาจเป็นผู้แทนรัฐบาลในการชี้เขตโดยมิได้รับการแต่งตั้ง

ทางสาธารณะนั้นแม้สาธารณชนไม่ได้ใช้มาถึง 3 ปี ก็ไม่ทำให้กลายสภาพเป็นอื่น
เอกชนมีอำนาจฟ้องขอให้ผู้กั้นทางสาธารณบางส่วนให้เปิดทางสดวกดังเดิมได้โจทก์ฟ้องขอให้เปิดทางโดยอ้างว่าตนเคยเดิรมานานแล้วนำสืบว่าทางนั้นเป็นทางสาธารณได้ไม่เป็นการผิดประเด็น