คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 1387

โจทก์ฟ้องอ้างว่า ได้ภารจำยอมทั้งโดยอายุความ 10 ปีและโดยนิติกรรมด้วย เมื่อปรากฏว่าโจทก์ได้โดยนิติกรรมก็ใช้ได้
โจทก์เป็นทายาท จำเลยเป็นทายาทและเป็นผู้จัดการมรดก ทำสัญญาแบ่งปันมรดกกันซึ่งตามสัญญานี้ผูกพันทางเดินรายพิพาทซึ่งอยู่ในโฉนดของจำเลยให้ตกเป็นภารจำยอมแก่ที่ดินของโจทก์ดังนี้ โจทก์ย่อมฟ้องจำเลยในฐานะที่เป็นเจ้าของภารยทรัพย์และเป็นคู่สัญญา ในสัญญาแบ่งปันมรดกให้ไปจดทะเบียนทางรายพิพาทเป็นภารจำยอมได้
ภารจำยอมซึ่งเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ซึ่งได้มาโดยทางนิติกรรมทำเป็นหนังสือ เมื่อไม่ได้จดทะเบียนก็ยังไม่บริบูรณ์ตาม มาตรา 1299 โจทก์จะฟ้องขอให้บังคับจำเลยรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างจากทางเดินซึ่งตกอยู่ในภารจำยอมนั้นยังไม่ได้

ฟ้องขอให้แสดงว่าทางพิพาทเป็นทางสาธารณะอันจำเลยมีภารจำยอมตามกฎหมายและขอให้เปิดทางนั้นตามเดิม เมื่อได้ความว่าทางพิพาทมิใช่ทางหลวง แต่ตกอยู่ในภารจำยอมแก่ที่ดินของโจทก์ ศาลก็ย่อมพิพากษาให้จำเลยเปิดทางเดินนั้นได้
ทางเดินอันมีภารจำยอมนั้น แม้เจ้าของที่ดินภารยทรัพย์จะเปิดทางเดินให้ใหม่ แต่ทำให้ความสะดวกของผู้เป็นเจ้าของสามยทรัพย์ลดน้อยลง เจ้าของสามยทรัพย์ก็มีอำนาจฟ้องขอให้เปิดทางตามเดิมได้ เพราะไม่ใช่ทางจำเป็นและขัดด้วยมาตรา 1392

ภาระจำยอมในการใช้ทางเดินออกสู่ทางสาธารณะของโจทก์ย่อมไม่สิ้นไปเมื่อปรากฏว่า ทางออกทางเรือโดยคลองสาธารณะ หรือทางอื่น ๆ ที่โจทก์พอจะใช้ออกได้นั้น ไม่สะดวกเท่าทางภาระจำยอม

ภาระจำยอมในการใช้ทางเดินออกสู่ทางสาธารณะของโจทก์ย่อมไม่สิ้นไป เมื่อปรากฏว่า ทางออกทางเรือโดยคลองสาธารณะ หรือทางอื่นๆ ที่โจทก์พอจะใช้ออกได้นั้น ไม่สะดวกเท่าทางภาระจำยอม

ที่ดินต่างเจ้าของซึ่งมีคลองสาธารณะคั่น แต่อีกคนหนึ่งทำสะพานข้าม แม้การทำสะพานนั้นจะมิได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงาน อาจตกอยู่ในภารจำยอม สำหรับทางเดินโดยอายุความได้

ทางเดินซึ่งโจทอาสัยเดินผ่านไนที่ดินของจำเลย แม้จะช้านานเพียงไดก็หาทำไห้บังเกิดภาระจำยอมไม่

ทางเดินซึ่งโจทก์อาศัยเดินผ่านในที่ดินของจำเลย แม้จะช้านานเพียงใดก็หาทำให้บังเกิดภารจำยอมไม่

ข้อต่อสู้ของจำเลยที่ว่าได้ที่ดินมาโดยการจำนองหลุดเปนสิทธิ์นั้น ถือไม่ได้ว่าจำเลยยก ม.1299 ขึ้นต่อสู้ , กรนีตามมาตรา 1299 (2) นั้นไม่เกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยหรือสีลธัมอันดีของประชาชน

ข้อต่อสู้ของจำเลยที่ว่าได้ที่ดินมาโดยการจำนองหลุดเป็นสิทธินั้น. ถือไม่ได้ว่าจำเลยยก มาตรา 1299 ขึ้นต่อสู้. กรณีตามมาตรา 1299(2) นั้น ไม่เกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน.

การได้กัมสิทธิไนที่ดินกับการได้สิทธิทางเดินบนที่ดินย่อมเปนสิทธิคนละหย่าง แม้จำเลยจะเปนผู้ได้กัมสิทธิไนที่ดินตามคำสั่งสาลก็ตามแต่สิทธิไนทางเดินบนที่ดินนั้นก็ยังอาดมีไนที่ดินนั้นได้ , เมื่อสาลดีกาเห็นสมควนจะได้ฟังข้อเท็ดจิงไนคดีต่อไปก็มีอำนาดย้อนสำนวนไปไห้สาลล่างสืบพยานต่อไปได้.