คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 1387

การได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินกับการได้สิทธิทางเดินบนที่ดินย่อมเป็นสิทธิคนละอย่าง. แม้จำเลยจะเป็นผู้ได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินตามคำสั่งศาลก็ตามแต่สิทธิในทางเดินบนที่ดินนั้นก็ยังอาจมีในที่ดินนั้นได้. เมื่อศาลฎีกาเห็นสมควรจะได้ฟังข้อเท็จจริงในคดีต่อไปก็มีอำนาจย้อนสำนวนไปให้ศาลล่างสืบพยานต่อไปได้.

คันนาซึ่งผู้อื่นเดินผ่านมานานกว่า 10 ปี ย่อมเกิดเป็นภารจำยอมขึ้น. ภารจำยอมย่อมเกี่ยวเนื่องกับที่ดิน มิใช่เป็นการส่วนตัวบุคคลผู้เป็นเจ้าของ.

กรณีผิดสัญญา โดยปกติศาลย่อมบังคับให้ปฏิบัติตามสัญญา แต่เมื่อมีพฤตติการณ์พิเศษ เช่นจะเป็นการเสียหายแก่บุคคลภายนอกมากมาย ศาลจะให้ใช้ค่าเสียหายแทนก็ได้

ในเรื่องขอให้เปิดทางเดินโดยไม่มีทางออก เมื่อศาลพิพากษาให้เปิดทางเดินแล้วสิทธิในทางเดินนั้นย่อมเป็นภาระจำยอม โจทก์แลครอบครัวและแขกของโจทก์ย่อมมีสิทธิ์ใช้ทางเดินนั้น ไม่ใช่เป็นสิทธิ์จำกัดฉะเพาะตัวโจทก์
พฤตติการณ์ที่ขอให้เปิดทางเดินอันขอให้บังคับให้เปิดเพื่อใช่รถยนตร์ได้ด้วย

เจ้าของที่ดินเดิมทำสัญญาให้เจ้าของที่ดินข้างเคียงใช้ทางเดินผ่านที่ดินของตนได้ เมื่อมิได้จดทะเบียนต่อเจ้าหน้าที่ ข้อสัญญานี้ไม่ผูกมัดผู้ซื้อที่ดินจากเจ้าของเดิมนั้น,
ที่ดินแปลงเดียวเจ้าของเดียวกันไม่มีภาระจำยอม,ที่ดินแปลงใหญ่เดิมเป็นของเจ้าของเดียวกัน และทางรายพิพาทอยู่ในที่แปลงนี้ ต่อมาได้มีการแบ่งแยกโฉนดที่ดินนี้ออกเป็น 4 แปลงต่างเจ้าของกัน ทางเดินรายพิพาทไปตกอยู่ในที่ดินแปลงหนึ่งดังนี้ อายุความในภาระจำยอมเหนือทางที่ดินรายนี้เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อได้มีการแบ่งแยกที่ดิน เป็นต้นไป เมื่อยังไม่ถึง 10 ปี ภาระจำยอมก็ยังไม่เกิด+

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยปิดสำรางสาธารณะ เมื่อทางพิจารณาโจทก์นำสืบไม่สมเช่นว่านั้นศาลต้องยกฟ้อง ถึงแม้โจทก์จะสืบถึงประเด็นอย่างอื่นก็ตามก็ไม่ต้องวินิจฉัยการฟ้องขอให้เปิดลำน้ำสาธารณะนั้น เมื่อปรากฎว่าลำน้ำไม่ใช่ลำน้ำสาธารณะแล้วผู้มีประโยชน์ส่วนได้เสียเท่านั้นที่มีสิทธิฟ้องร้อง

ลำรางในที่ดินของเอกชน+เจ้าของที่ดินได้ปล่อยให้เรือเดินไปมากว่า 10 ปี แต่ไม่ปรากฎว่าเจ้าของที่ดินได้เวนคืนหรือสละกรรมสิทธิ์โดยการยกให้อย่างไรแล้ว ไม่ทำให้ลำรางนั้นกลายเป็นที่สาธารณะขึ้นกรณีดังนี้เพียงแต่ก่อให้เกิดภาระจำยอมแก่เจ้าของอสังหาริมทรัพย์ข้างเคียงเท่านั้น ผู้ว่าราชการจังหวัดไม่มีอำนาจฟ้องขอให้เปิดทางซึ่งเป็นภาระจำยอมในเมื่อสามยกทรัพย์เป็นของเอกชน

ใช้ทางเดินรายพิพาทสำหรับ+กระบือเข้าออกในระหว่าง+ทำนามากว่า 10 ปีแล้วแม้ว่าจะมีทางอื่นเดินก็ไม่สดวกเหมือนทางรายพิพาทนี้ ผู้ใช้ย่อมได้มาซึ่งสิทธิแห่งภาระจำยอม เจ้าของทางจะปิดเสียมิได้
ใช้ทางเดินฉะเพาะในฤดูทำมา จะเรียกว่าเดินชั่วคราวไม่ได้

ที่ดินของจำเลยบังหน้าที่ดินของโจทก์อยู่ แต่จำเลยได้เปิดทางไว้ให้เดินเข้าออกถึง 3 ทางไว้ให้แล้วโจทก์จะมาฟ้องขอให้เปิดทางอีกสายหนึ่งให้เพื่อประโยชน์แก่ผู้เช่าของตนไม่ได้ แม้ผู้เช่าของโจทก์จะได้เคยใช้มาก่อนก็ตามทางเดินที่ผู้ใช้ได้อาสัยหรือเช่ามาจากเจ้าของไม่ก่อให้เกิดภาระจำยอมขึ้นได้ผู้เช่าที่ดินจะมีอำนาจฟ้องขอให้เจ้าของที่ดินข้างเคียงเปิดทางเดินได้เพียงใด

โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยเปิดทางเดิน ถึงแม้จะได้ความว่าโจทก์มีทางอื่นเดินได้ก็ตาม แต่ถ้าโจทก์ได้ก็ตาม แต่ถ้าโจทก์ได้ใช้ทางที่ฟ้องนี้มากว่า 10 ปี แล้วดังนี้โจทก์ย่อมได้ภาระจำยอมจำเลยจะยึดไม่ได้ค่าเสียหาย ค่าธรรมเนียม