คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
กฎหมายลักษณะผัวเมีย

คดีเกี่ยวด้วยสิทธิในครอบครัวอนุญาตให้ฎีกาในข้อเท็จจริงได้ตามประมวลวิธีพิจารณาแพ่งมาตรา 248 วรรค 2 นั้น หมายถึงต้องเป็นคดีพิพาทเกี่ยวด้วยสิทธิในครอบครัวแท้ ๆ ปัญหาที่ว่าจะได้ส่วนแบ่งมากหรือน้อยและทรัพย์มีอยู่ที่จำเลยเท่าใดจะฎีกาในข้อเท็จจริงไม่ได้
โจทก์ฟ้องเรียกมฤดกจากจำเลย ๆ ต่อสู้ว่าเป็นสามีผู้ตายดังนี้ ไม่ถือว่าเป็นคดีเกี่ยวด้วยสิทธิในครอบครัวหญิงชายอยู่กินด้วยกันมาก่อนจนมีครรภ์ขึ้นแล้ว เมื่อบิดาหญิงตาย หญิงชายจึงทำพิธีอยู่กินด้วยกันโดยเปิดเผยในเวลาก่อนประมวลแพ่งฯ บรรพ 6 ถือว่าเป็นผัวเมียกันถูกต้องตามกฎหมายได้.

ผัวเมียแต่งงานกันก่อนใช้ประมวลแพ่งฯ บรรพ 5 เช่นนี้ บทบัญญัติในบรรพนี้จะใช้บังคับแก่การสมรสและทั้งสัมพันธ์ในครอบครัวรายนี้มิได้ ต้องใช้กฎหมายลักษณผัวเมียบังคับ สามีละทิ้งไม่เลี้ยงดูภริยา ๆ ฟ้องเรียกค่าเลี้ยงดูเป็นรายเดือนได้

ชายพบภริยาของตนกำลังร่วมประเวณีทำชู้กับชายอื่นจึงฆ่าภริยาและชายชู้ตายทั้งสองคนนั้นทันทีเช่นนี้ ถือว่าเป็นการป้องกันเกียรติยศและชื่อเสียง พอสมควรแก่เหตุ ไม่มีโทษ

หมายเหตุ ตามสำนวนปรากฎว่าผู้พิพากษาศาลเดิมรับรองอุทธรณ์

ผัวไม่มีอำนาจทำพินัยกรรมยกทรัพย์ส่วนสมรสทั้งหมดให้แก่ผู้อื่น ผัวไม่มีสินเดิม เมียมีสินเดิมผัวตาย เมียได้มฤดก 2 ใน 3
วิธีพิจารณาแพ่ง
ฟ้องเรียกทรัพย์มฤดกทั้งหมดแต่ปรากฏว่าจำเลยมีส่วนได้มฤดกต้องแบ่งให้จำเลยด้วย พ.ร.บ.ฎีกาอุทธรณ์ ศาลเดิมฟังข้อเท็จจริงว่าเมียมีสินเดิมฝ่ายเดียวให้แบ่งมฤดกผัวแก่เมีย 2 ใน 3 ศาลอุทธรณ์ฟังกลับว่าผัวเมียต่างมีสินเดิมด้วยกันให้แบ่งมฤดกผัวแก่เมีย1 ใน 3 ดังนี้เป็นแก้มาก

วิธีแบ่งมฤดกชายที่มีภรรยาหลายคน
ภรรยาร้างไม่มีสิทธิได้รับสมรสระวางที่ร้างกัน
การหักสินเดิมของภรรยาร้างที่ศูนย์สิ้นไปแล้วนั้นให้หักจากทรัพย์สินสมรสที่เกิดก่อนร้างกันไม่ใช่หักจากกองมฤดกทั้งหมด

ผัวทำสัญญาอย่ากับเมียยกสินบริคณห์ให้เมียแล้ว จะมาฟ้องขอแบ่งอีกไม่ได้ วิธีพิจารณาแพ่ง ม.39 ตัดสินไม่เกินคำขอ

ผัวเมีย หย่า เมียไม่มีสินเดิมมาอยู่กับผัว เวลาหย่าไม่ได้ส่วนสินสมรส ลักษณพะยาน ไม่สืบพะยานในชั้นศาลล่าง จะมาขอสืบในชั้นฎีกาไม่ได้

ผู้รับมฤดกปกครองมาด้วยกันไม่ขาดมฤดก ผู้ไม่ได้ปกครองมฤดกจะฟ้องขอแบ่งเมื่อเกิน 1 ปีแล้วไม่ได้สามีที่ไม่มีบุตร์มีส่วนได้รับมฤดกของหญิง ฟ้องเรียกทรัพย์ทั้งหมด ศาลตัดสินให้แบ่งได้

ผัวเมียต่างคนต่างอยู่คนละแห่งถึงแม้จะนานเท่าใดก็ไม่ขาดจากผัวเมียกัน ปัญหากฎหมาย สินสมรสไม่ใช่มฤดกฟ้องเกิน 1 ปีได้