คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 406

เมื่อโจทก์ถูกจำเลยฟ้องเรียกเงินกู้ โจทก์ต่อสู้ว่าได้จ่ายเงินแทนจำเลยไปและจำเลยยอมหักกลบลบหนี้ให้ แต่ศาลไม่ยอมให้โจทก์นำสืบแล้วพิพากษาให้โจทก์ใช้เงินโจทก์จึงมาฟ้องเรียกเงินที่อ้างว่าจ่ายแทนจำเลยไปดังนี้ ถือว่าเป็นการฟ้องซ้ำ เพราะเป็นเรื่องอยู่ในประเด็นแห่งคดีแล้ว

ในเรื่องฉ้อโกงซึ่งเจ้าทรัพย์มอบเงินให้จำเลยไปเพื่อให้สินบนแก่เจ้าพนักงานนั้น อัยยการจะฟ้องให้คืนเงินด้วยไม่ได้. (อ้างฎีกาที่ 806/2485)

ในเรื่องฉ้อโกงซึ่งเจ้าทรัพย์มอบเงินให้จำเลยไปเพื่อให้สินบนแก่เจ้าพนักงานนั้นอัยการจะฟ้องให้คืนเงินด้วยไม่ได้ (อ้างฎีกาที่ 806/2485)

การครอบครองที่รกร้างว่างเปล่าแม้จะทำเป็นนาขึ้นภายหลังช้านานเท่าไรก็ตาม ถ้าไม่มีหนังสือสำคัญสำหรับที่แล้วก็ไม่เกิดกรรมสิทธิ์ คงมีเพียงสิทธิครอบครอง
ซื้อขายที่ดินมือเปล่าถ้าได้ส่งมอบที่ให้ผู้ซื้อครอบครองแล้ว ผู้ขายย่อมหมดสิทธิ์ในที่นั้น และผู้ซื้อได้สิทธิ์ครอบครอง ผู้ขายจะฟ้องเรียกที่ดินคืนไม่ได้ และกรณีไม่เข้าลักษณะลาภมิควรได้
ในกรณีที่มีเพียงสิทธิ์ครอบครองในที่ดิน จะนำอายุความใน ม.1382 มาใช้บังคับไม่ได้ เพราะ ม.1382 เกี่ยวกับเรื่องได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินของผู้อื่น

จำเลยชนะคดีแพ่งเรื่องเรียกเงินกู้จากโจทก์โดยอาศัยข้อเท็จจริงคดีอาญาคดีถึงที่สุดและยึดทรัพย์ชำระหนี้แล้ว ภายหลังศาลสูงพิพากษาในคดีอาญาว่าโจทก์ไม่ได้ทำหนังสือกู้ให้จำเลยดังนี้ โจทก์จะมาฟ้องเรียกเงินคืนไม่ได้เพราะเป็นการฟ้องซ้ำ และการรับชำระหนี้ตามคำพิพากษาซึ่งมีผลบังคับตามกฎหมายนั้น ไม่เข้าลักษณะลาภมิควรได้.

หญิงมีสามีได้รับเงินไว้จากการขายทรัพย์ซึ่งสัญญาเป็นโมฆียะเพราะทำโดยไม่ได้รับอนุญาตจากสามี เมื่อสามีบอกล้างนิติกรรมแล้ว หญิงต้องคืนเงินนั้นตาม ป.ม.แพ่ง ฯ ม.138 ไม่ใช่คืนในฐานะลาภมิควรได้
โจทก์ฟ้องเรียกหนี้สินผู้ตายจากผู้รับมรดก ศาลจะตัดสินให้กองมฤดกใช้เงินไม่ได้ต้องตัดสินให้จำเลยใช้เงินในฐานะเป็นผู้รับมฤดกของผู้ตาย
ตัวแทนของหญิงมีสามีได้รับเงินไว้แทนหญิงเท่าไร เมื่อนิติกรรมถูกบอกล้างแล้วหญิงก็ต้องคืนเงินเต็มจำนวนที่ตัวแทนได้รับ โดยไม่ต้องคำนึงว่าหญิงจะได้รับเงินจากตัวแทนเท่าไร

หญิงมีสามีได้รับเงินไว้จากการขายทรัพย์ซึ่งสัญญาเป็นโมฆียะเพราะทำโดยไม่ได้รับอนุญาตจากสามี เมื่อสามีบอกล้างนิติกรรมแล้วหญิงต้องคืนเงินนั้นตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ม.138 ไม่ใช่คืนในฐานะลาภมิควรได้
โจทก์ฟ้องเรียกหนี้สินผู้ตายจากผู้รับมรดก ศาลจะตัดสินให้กองมรดกใช้เงินไม่ได้ ต้องตัดสินให้จำเลยใช้เงินในฐานะเป็นผู้รับมรดกของผู้ตาย
ตัวแทนของหญิงมีสามีได้รับเงินไว้แทนหญิงเท่าไร เมื่อนิติกรรมถูกบอกล้างแล้วหญิงก็ต้องคืนเงินเต็มจำนวนที่ตัวแทนได้รับ โดยไม่ต้องคำนึงว่าหญิงจะได้รับเงินจากตัวแทนเท่าไร

สิทธิเรียกทรัพย์คืนที่กระทำเพื่อชำระหนี้ในนิติกรรมที่เเปนโมคะนั้น ย่อมเกิดขึ้นทันทีที่อีกฝ่ายหนึ่งได้รับ
ซื้อขายที่ดินทำกันเอง ผู้ซื้อฟ้องบังคับตามสัญญา แต่ถูกสาลยกฟ้อง ผู้ซื้อจึงมาฟ้องเรียกราคาคืนถานลาภมิควนได้นั้น ต้องเริ่มนับอายุความตั้งแต่วันผู้ซื้อว่าตนมีสิทธิเรียกคืน ไม่ใช่เริ่มนับอายุความตั้งแต่วันที่คดีก่อนถึงที่สุด
เมื่อมีกดหมายบัญญัติว่าการซื้อขายที่มิได้ทำต่อเจ้าพนักงานเปนโมคะแล้วก็ต้องถือว่าบุคคลรู้บทบัญญัตินั้น ผู้ใดอ้างว่าไม่รู้จะต้องแสดงพรีติการณ์พิเสสเฉพาะตัว
เรื่องใช้สิทธิเลิกสัญญาอาดนับอายุความ นับแต่วันมีคำพิพากสาให้เลิกสัญญาต่อกัน

สิทธิเรียกทรัพย์คืนที่กระทำเพื่อชำระหนี้ในนิติกรรมที่เป็นโมฆะนั้นย่อมเกิดขึ้นทันทีที่อีกฝ่ายหนึ่งได้รับ ซื้อขายที่ดินทำกันเอง ผู้ซื้อฟ้องขอบังคับตามสัญญาแต่ถูกศาลยกฟ้อง ผู้ซื้อจึงมาฟ้องเรียกราคาคืนฐานลาภมิควรได้นั้น ต้องเริ่มนับอายุความตั้งแต่วันผู้ซื้อว่าตนมีสิทธิเรียกคืน ไม่ใช่เริ่มนับอายุความตั้งแต่วันที่คดีก่อนถึงที่สุด เมื่อมีกฎหมายบัญญัติว่าการซื้อขายที่มิได้ทำต่อเจ้าพนักงานเป็นโมฆะแล้วก็ต้องถือว่าบุคคลรู้บทบัญญัตินั้น ผู้ใดอ้างว่าไม่รู้จะต้องแสดงพฤติการณ์พิเศษเฉพาะตัว เรื่องใช้สิทธิเลิกสัญญาอาจนับอายุความ นับแต่วันมีคำพิพากษาให้เลิกสัญญาต่อกัน

ไนคดีแพ่งคู่ความไม่จำเปนต้องยกตัวบทกดหมายขึ้นอ้าง เพียงแต่กล่าวถึงข้อเท็ดจิ่งไห้ชัดเจน สาลกหาตัวบทกดหมายขึ้นปรับคดีเองได้
เมื่อจำเลยยออายุความฉเพาะไนเรื่องตั๋วเงินขึ้นต่อสู้ สาลจะไปยกอายุความเรื่องอื่นมาปรับคดีไม่ได้