คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
อิศรภักดีธรรมวิเทต

สามีจุดเผาชายคาบ้านที่ภริยาอยู่เสียหายไป 20 สต. อันไม่ถือว่าเป็นเหตุใกล้ต่อภยันตรายแก่ผู้ใดนั้นมาตรา 189 ให้ถือว่าเป็นความผิดฐานทำให้เสียทรัพย์ สามีจึงไม่มีโทษตาม ม.54.

โจทก์ฟ้องขอแบ่งมฤดกเมื่อเกินอายุความ 1 ปีและจำเลยต่อสู้ว่ามฤดกนั้นได้แบ่งกันแล้วโดยต่างเข้าปกครองเป็นส่วนสัดโจทก์มีหน้าที่นำสืบก่อนว่าโจทก์ปกครองทรัพย์มฤดกรายที่ฟ้องแบ่ง.

โจทก์จำเลยตกลงกันว่าถ้าพะยานเบิกความว่าพะยานมอบอำนาจให้โจทก์ฟ้องคดีและสัญญาที่ฟ้องคือ ฉะบับ พ.ศ.2480 กับจำเลยยังไม่ได้ชำระหนี้ตามสัญญาที่ฟ้องนี้สมทั้ง 3 ข้อ จำเลยยอมแพ้ พะยานเบิกความว่า ได้มอบอำนาจให้ฟ้องจริง จำเลยทำสัญญาให้ 2 ครั้งและยังไม่ได้ชำระหนี้ เช่นนี้ต้องฟังว่าพะยานเบิกความไม่สมทั้ง 3 ข้อ.

เกรงปืนของนายจ้างจะหายจึงถือไปด้วยนั้น ไม่เป็นเหตุให้พ้นความผิดฐานมีอาวุธปืนโดยไม่ได้รับอนุญาต.

ในคดีที่อัยยการเป็นโจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยฐานลักทรัพย์หรือรับของโจร จำเลยต่อสู้ว่าของกลางเป็นของจำเลยเมื่อศาลไม่ฟังว่าจำเลยมีความผิด แต่ฟังว่าของกลางเป็นของเจ้าทรัพย์ก็สั่งคืนของกลางให้เจ้าทรัพย์ได้
อ้างฎีกาที่ 647/2478,
ที่ 1102/2481
ประมวลวิธีพิจารณาอาญา ม.48 วรรค 3 เป็นเรื่องโต้แย้งระหว่างผู้อื่น ไม่เกี่ยวกับจำเลย.

กล่าวหาผู้มีชื่อว่ากระทำผิดต่อเจ้าพนักงานซึ่งเป็นความเท็จนั้น เป็นความผิดตามมาตรา 158.

หลักการตีความของกฎหมายโดยทั่ว ๆ ไป
การที่มิได้ปิดอากรแสตมป์ในตราสารอันฝ่าฝืนต่อพ.ร.บ.อากรแสตมป์ 2475 ๆ ได้วางโทษเป็นทางอาญาเท่านั้น หกได้กำหนดหน้าที่ทางแพ่งให้ผู้กระทำผิดต้องเสียอากรเพิ่มไม่ ผู้นั้นจึงไม่ต้องเสียอากรเพิ่ม
พ.ร.บ.อากรแสตมป์ฉะบับที่ 4 ปี 2479 มิได้มีข้อความบังคับว่าผู้ที่ฝ่าฝืนมิได้ปิดอากรแสตมป์ ซึ่งต้องปิดตาม พ.ร.บ.อากรแสตมป์ 2475 อยู่แล้ว ก่อนวันใช้ พ.ร.บ.นี้ก็จำต้องเสียอากรเพิ่มตาม พ.ร.บ.นี้ด้วยเหมือนกัน (คือสั่งให้ใช้บังคับย้อนหลัง)
พ.ร.บ.อากรแสตมป์ฉะบับที่ 4 ปี 2479 เป็นกฎหมายเพิ่มหน้าที่ทางแพ่งให้ผู้มิได้ปิดอากรแสตมป์ต้องเสียอากรเพิ่ม โดยมิได้ยกเว้นโทษทางอาญาตาม พ.ร.บ.อากรแสตมป์ 2475 ประการใดให้
หลักการตีความของพ.ร.บ.ใด ๆ โดยทั่วไปต้องถือว่า พ.ร.บ.ที่ออกใหม่ไม่มีผลย้อนหลังกะทบกะเทือนถึงการกระทำที่เป็นมาแล้วก่อนวันใช้ พ.ร.บ.นั้น
ผู้ที่มิได้ปิดอากรแสตมป์อันฝ่าฝืนต่อ พ.ร.บ.อากรแสตมป์ 2475 อยู่ก่อนวันใช้ พ.ร.บ.อากรแสตมป์ฉะบับที่ 4 นั้น จะถูกบังคับให้ต้องเสียอากรเพิ่มตาม พ.ร.บ.ฉะบับหลังนี้ไม่ได้

ข้อเท็จจริงฟังได้แต่เพียงว่าจำเลยจำหน่ายน้ำมันก๊าศในระหว่างที่ใบอนุญาตให้จำหน่ายสิ้นอายุแล้ว และมิได้ต่อใบอายุเมื่อโจทก์ไม่ได้สืบว่าน้ำมันก๊าศเป็นน้ำมันประเภทไหนและมีปริมาณเท่าใดแล้ว คดีก็ลงโทษจำเลยไม่ได้
เพียงแต่ปรากฎว่าจำเลยจำหน่ายน้ำมันก๊าศเมื่อใบอนุญาตให้จำหน่ายสิ้นอายุแล้วจะให้สันนิษฐานว่าได้ทำการจำหน่ายมีปริมาณถึงขีดที่ต้องรับอนุญาตนั้นไม่ได้

ทำผิดถูกปรับตาม พ.ร.บ.ภาษีชั้นใน ต้องบังคับค่าปรับเรื่องจำแทนตาม พ.ร.บ.ภาษีชั้นใน พ.ร.บ.ภาษีชั้นใน ม.47 หมายความว่าถ้ามีจำนวนเงินที่เกิน 2 ชั่งขึ้นไปแต่เศษที่เกินยังไม่ถึง 2 ชั่งพอดีนั้น เศษที่เกินนี้ก็ให้คิดเป็นวันจำแทนเพิ่มขึ้นอีกได้โดยคิดตามส่วนในอัตรา 2 ชั่งต่อ 2 เดือน ถูกปรับ 200 บาทจำแทนอย่างสูงได้เพียง 195 วัน

โจทก์ฝ่ายเดียวฎีกาในข้อเท็จจริงขอให้ลงโทษจำเลยบางคนที่ศาลอุทธรณ์ฟังข้อเท็จจริงพิพากษายกฟ้องปล่อยตัวไป แม้ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงยืนตามศาลอุทธรณ์ แต่ในส่วนจำเลยที่ไม่มีฎีกาขึ้นมานั้นเมื่อศาลฎีกาพิจารณาเห็นในลักษณคดีว่าศาลวางบทผิดมา ศาลฎีกาก็มีอำนาจแก้วางบทที่ถูกต้องได้.