คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
อิศรภักดีธรรมวิเทต

สิ่งของใดจะอยู่ในความควบคุมหรือไม่ เป็นอำนาจของคณะกรรมการ คณะกรรมการจังหวัดซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ในการควบคุม ไม่มีอำนาจประกาศควบคุมสิ่งของนั้นๆ เอาเอง ในกรณีเช่นนี้ ผู้ฝ่าฝืนประกาศของคณะกรรมการจังหวัด ไม่มีความผิด

โจทก์บรรยายฟ้องตอนต้นว่าจำเลยเป็นเจ้าพนักงานใช้อำนาจหน้าที่ทางทุจริตบังคับให้เขาส่งทรัพย์ และในตอนหลังว่า จำเลยรับทรัพย์เหล่านั้นไว้เป็นสินบนหรือสินน้ำใจอ้างกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 136, 137,138 เป็นบทลงโทษดังนี้ ศาลฟังลงโทษตามบทที่พิจารณาได้ความได้ ไม่ถือว่าเป็นฟ้องเคลือบคลุม

โจทก์บรรยายฟ้องตอนต้นว่า จำเลยเป็นเจ้าพนักงานใช้อำนาจหน้าที่ทางทุจจริตบังคับให้เขาส่งทรัพย์ และในตอนหลังว่า จำเลยรับทรัพย์เหล่านั้นไว้เป็นสินบนหรือสินน้ำใจทางกฎหมายลักษณะอาญา ม.136,137,138 เป็นบทลงโทษดังนี้ ศาลฟังลงโทษตามที่บทพิจารณา ได้ความได้ไม่ถือว่าเป็นฟ้องเคลือบคลุม

เจ้าของทำยอมความในศาลให้เขาอาศัยในโรงเรือนและมีคำพิพากษาตามยอมแล้ว ต่อมาเจ้าของโอนโรงเรือนให้คนอื่นโดยเสน่หา แม้ผู้อาศัยยังมิได้จดทะเบียน ผู้รับโอนก็ฟ้องขับไล่ไม่ได้

เจ้าของทำยอมความในศาลให้เขาอาศัยในโรงเรือนและมีคำพิพากษาตามยอมแล้วต่อมาเจ้าของโอนโรงเรือนให้คนอื่นโดยเสน่หา แม้ผู้อาศัยยังมิได้จดทะเบียน ผู้รับโอนก็ฟ้องขับไล่ไม่ได้

ที่ดินมรดกตกได้แก่มารดาและบุตร เมื่อเจ้ามรดกตายแล้วทายาทก็เก็บค่าเช่าแบ่งกัน ต่อมาประมาณ 4 ปีมารดาโอนขายที่มรดกในนามของตนและแทนเด็กไปตามลำพัง ดังนี้ อัยการเป็นโจทก์ฟ้องแทนเด็กขอให้เพิกถอนสัญญาซื้อขายได้
การเพิกถอนสัญญาซื้อขายที่ดินซึ่งผู้ขายขายในนามของตนเองและขายแทน เมื่อมีการเพิกถอนสัญญาโดยขายแทนเด็กไม่ได้ ก็ต้องเพิกถอนทั้งหมด ส่วนผู้ขายจะต้องรับผิดชอบต่อผู้ซื้ออย่างไรก็คงมีอยู่ตามกฎหมาย
มารดาขายที่ดินแทนเด็กตามลำพังนั้นถ้าผู้ซื้อทราบอยู่แล้วว่าเด็กทั้งสองมีกรรมสิทธิ์ในทรัพย์นั้นด้วย ผู้ซื้อจะยกเอาความสุจริตขึ้นต่อสู้ไม่ได้ ฝ่ายเด็กก็ขอให้เพิกถอนสัญญานั้นได้

ที่ดินมฤดกตกได้แก่มารดาบุตร เมื่อเจ้ามฤดกตายแล้วทายาทก็เก็บค่าเช่าแบ่งกันต่อมาประมาณ 4 ปี มารดาโอนขายที่มฤดกในนามของตนและแทนเด็กไปตามลำพังดังนี้ อัยยการเป็นโจทก์ฟ้องแทนเด็กขอให้เพิกถอนสัญญาซื้อขายได้
การเพิกถอนสัญญาซื้อขายที่ดิน ซึ่งผู้ขายขายในนามของตนเองและขายแทน เมื่อมีการเพิกถอนสัญญาโดยขายแทนเด็กไม่ได้ ก็ต้องเพิกถอนทั้งหมดส่วนผู้ขายจะต้องรับผิดชอบต่อผู้ซื้ออย่างไรก็คงมีอยู่ตามกฎหมาย
มารดาขายที่ดินแทนเด็กตามลำพังนั้น ถ้าผู้ซื้อทราบอยู่แล้วว่าเด็กทั้งสองมีกรรมสิทธิในทรัพย์นั้นด้วย ผู้ซื้อจะยกเอาความสุจริตขึ้นต่อสู้ไม่ได้ ฝ่ายเด็กก็ขอให้เพิกถอนสัญญานั้นได้

จำเลยรับซื้อปืนซึ่งมีผู้ลักลอบนำเข้ามาโดยมิได้เสียภาษีศุลกากรแม้จำเลยจะรู้ว่าปืนนั้นเป็นปืนหนีภาษีก็ดี ก็ไม่เป็นผิดฐานลักลอบหนีภาษีตาม พระราชบัญญัติศุลกากร และจะถือเป็นความผิดฐานสมรู้ก็ไม่ได้ เพราะพระราชบัญญัติศุลกากรมิได้เอาโทษฐานสมรู้ไว้

จำเลยรับซื้อปืนซึ่งมีผู้ลักลอบนำเข้ามาโดยมิได้เสียภาษีศุลกากรแม้จำเลยจะรู้ว่าปืนนั้นเป็นปืนหนีภาษีก็ดี ก็ไม่เป็นผิดฐานลักลอบหนีภาษีตาม พ.ร.บ.ศุลกากร และจะถือเป็นความผิดฐานสมรู้ก็ไม่ได้ เพราะ พ.ร.บ.ศุลกากรมิได้เอาโทษฐานสมรู้ไว้

ความผิดตาม มาตรา 136,137,138 ผู้กระทำจะต้องมีเจตนาทุจริต
กำนันเรียกค่าเปรียบเทียบความโดยเข้าใจว่ามีสิทธิเรียกได้ดังนี้ ไม่มีความผิด
ปัญหาว่า จำเลยมีเจตนาทุจริตหรือไม่นั้นเป็นปัญหาข้อเท็จจริง
ข้อกฎหมายที่ไม่ยอมให้จำเลยยกเอาข้อที่ตัวไม่รู้กฎหมายมาเป็นข้อแก้ตัวให้พ้นผิดนั้น จะใช้ยันจำเลยได้ต่อเมื่อจำเลยได้กระทำผิดครบองค์ความผิดอันต้องมีโทษตามกฎหมายทุกประการแล้ว