คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
ธรรมบัณฑิต

บุตรผู้ถูกทำร้ายตายแม้จะมีสามีแล้ว ก็มีสิทธิเป็นโจทก์ฟ้องคดีอาญาหรือเข้าร่วมเป็นโจทก์กับพนักงานอัยการในคดีที่ฟ้องผู้ที่ทำให้ตายได้ตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 3(2) และมาตรา 5(2) การที่ภรรยาผู้ถูกทำร้ายตายไม่ขอร่วมเป็นโจทก์กับอัยการ ไม่ทำให้สิทธิของบุตรผู้ตายดังกล่าวแล้วเสียไป
โจทก์ฟ้องหาว่าจำเลยใช้ปืนยิงและใช้มีดแทงผู้ตายตายแต่ทางพิจารณาได้ความชัดว่าจำเลยใช้มีดแทงผู้ตายอย่างเดียวนั้น ไม่เป็นเหตุพอจะให้ยกฟ้องโจทก์เสียได้ และคดีก็ต้องลงโทษจำเลยตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 249

บุตรผู้ถูกทำร้ายตาย+จะมีสามีแล้ว ก็มีสิทธิเป็นโจทก์ฟ้องคดีอาญาหรือเข้าร่วมเป็นโจทก์กับพนักงานอัยยการในคดีที่ฟ้องผู้ที่ทำให้ตายได้ ตาม ป.วิ.อาญามาตรา 3(2) และมาตรา 5(2) การที่ภรรยาผู้ถูกทำร้ายตายไม่ขอร่วมเป็นโจทก์กับอัยยการ ไม่ทำให้สิทธิของบุตรผู้ตายดังกล่าวแล้วเสียไป
โจทก์ฟ้องหาว่าจำเลยใช้ปืนยิงและใช้มีดแทงผู้ตายตาย แต่ทางพิจารณาได้ความชัดว่าจำเลยใช้มีดแทงผู้ตายอย่างเดียวนั้นไม่เป็นเหตุพอจะให้ยกฟ้องโจทก์เสียได้ และคดีก็ต้องลงโทษจำเลยตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 252, 259

จำเลยเข้าไปยกหีบบรรจุทรัพย์ซึ่งวางอยู่บนร้านที่เจ้าทรัพย์นอนต่อหน้าเจ้าทรัพย์ที่กำลังนั่งอยู่ที่ร้านนั้น พอคว้าหีบเจ้าทรัพย์ก็แย่งไว้ หีบจึงพลัดตกน้ำไป กลับใช้อาวุธทำร้ายเจ้าทรัพย์แล้วหนีไปแต่ตัว ดังนี้ เป็นผิดฐานพยามชิงทรัพยืเท่านั้น
โจทก์บรรยายฟ้องไว้ชัดเจนว่าจำเลยปล้นโดยทำให้เจ้าทรัพย์บาดเจ็บ ให้ลงโทษตามมาตรา 301, 296 ทางพิจารณาได้ความว่า จำเลยพยายามชิงทรัพย์ กระทำให้เจ้าทรัพย์บ่ดเจ็บ+มีอำนาจลงดทษจำเลยฐานพยามยามชิงทรัพย์ตามมาตรา 300,60 โดยอาศัยกฎหมายอาญามาตรา 192 วรรคท้ายได้
+แต่ศาลอุทธรณืไม่อนุญาติให้โจทก์แถลงการณ์ด้วยวาจาเท่านั้น ยังไม่เป็นการจำเป็นที่จะต้องให้ศาลอุทธรณ์ทำการพิจารณาพิพากษาใหม่

+สัญญาจะขายห้องแถวซึ่งปลูกในที่ดินของราชพัสดุ โดยมีเงื่อนไขว่าจะต้องโอนการเช่า+ให้แก่เขาด้วย ถ้าทางการ+ในเรื่องโอนการเช่าสัญญา+เป้นอันเลิกกัน ดังนี้ ถ้า+ปฎิเสธไม่ยอมปฎิบัติตามสัญญาเสียแต่เริ่มแรกแล้ว ย่อมได้+เป็นฝ่ายผิดสัญญา ผู้ซื้อมี+ให้บังคับให้ขายห้องแถวและโอนการเช่าได้

ทำสัญญาจะขายห้องแถวซึ่งปลูกอยู่ในที่ดินของราชพัสดุ โดยมีเงื่อนไขว่าจะต้องโอนการเช่าที่ดินนั้นให้แก่เขาด้วย ถ้าทางการขัดข้องในเรื่องโอนการเช่าสัญญาซื้อขายเป็นอันเลิกกันดังนี้ ถ้าผู้ขายปฏิเสธไม่ยอมปฏิบัติตามสัญญาเสียแต่เริ่มแรกแล้ว ย่อมได้ชื่อว่าเป็นฝ่ายผิดสัญญาผู้ซื้อมีสิทธิขอให้บังคับให้ขายห้องแถวและโอนการเช่าได้

ศาลพิพากษายกฟ้องของโจทก์ เพราะฟ้องของโจทก์ขาดองค์สำคัญแห่งความผิด แม้จะพิจารณาได้ความตามฟ้องก็ลงโทษจำเลยไม่ได้ ดังนี้ ได้ชื่อว่าศาลพิพากษายกฟ้องเพราะการกระทำของจำเลยไม่เป็นผิดตามมาตรา 185 สิทธินำคดีมาฟ้องใหม่ ย่อมระงับไปตามมาตรา 39(4)

ศาลพิพากษายกฟ้องของโจทก์ เพราะฟ้องของโจทก์ขาดองค์สำคัญแห่งความผิดแม้จะพิจารณาได้ความตามฟ้องก็ลงโทษจำเลยไม่ได้ ดังนี้ได้ชื่อว่าศาลพิพากษายกฟ้อง เพราะการกระทำของจำเลยไม่เป็นผิดตามมาตรา 185 สิทธินำคดีมาฟ้องใหม่ย่อมระงับไปตามมาตรา 39(4)

ทำหนังสือกันเองยกที่บ้านและเรือนเพื่อใช้หนี้แก่เขาแล้ว แม้เขาจะได้ครอบครองมาเพียง 5 - 6 ปี หรือตนได้ละทิ้งไปเพียง 5 - 6 ปีก็ดี ย่อมหมดสิทธิที่จะฟ้องเรียกคืนได้ เพราะได้ยอมให้แก่เขาเป็นการชำระหนี้โดยชอบแล้ว (คำพิพากษาฎีกาที่ 784/2486)

ทำหนังสือกันเองยกที่บ้านและเรือนตีใช้หนี้แก่เขาแล้ว แม้เขาจะได้ครอบครองมาเพียง 5-6 ปี หรือตนได้ละทิ้งไปเพียง 5-6 ปีก็ดีย่อมหมดสิทธิที่จะฟ้องเรียกคืนได้ เพราะได้ยอมให้แก่เขาเป็นการชำระหนี้โดยชอบแล้ว (คำพิพากษาฎีกาที่ 784/2486)

พนักงานสอบสวนหรืออัยยการขอให้ศาลขังจำเลยระหว่างสอบสวนตาม ป.วิ.อาญามาตรา 87 จนครบกำหนด และศาลปล่อยตัวจำเลยไปแล้วเช่นนี้ จะมาขอให้ศาลสั่งขังอีกย่อมไม่ได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า เมื่อเจ้าพนักงานจับจำเลยใหม่เพื่อฟ้องเป็นคดี จะควบคุมผู้ต้องหาไม่ได้เสียเลย เจ้าพนักงานยังคงควบคุมผู้ต้องหาได้ตามที่จำเป็นตามพฤตติการณ์แห่งคดีตามตอนต้นแห่ง มาตรา 87 คือเพียงเท่าที่จะนำตัวจำเลยมาส่งศาลโดยแท้เท่านั้น จะควบคุมเพื่อเหตุอื่น เช่นสอบสวนต่อไปหรือรออัยยการสั่งฟ้องไม่ได้
อัยยการฟ้องขอให้ศาลออกหมายจับจำเลยโดยอ้างว่าจำเลยถูกศาลสั่งขังระหว่างสอบสวนครบกำหนดจนศาลสั่งปล่อยตัวไปแล้วเช่นนี้ ไม่ชอบที่ศาลจะรับประทับฟ้องและออกหมายจับให้เพราะเจ้าพนักงานยังมีอำนาจที่จะดำเนินการเพื่อเอาตัวจำเลยมาส่งศาลพร้อมฟ้องได้ มิฉะนั้นจะเป็นการยืดอายุความอันเป็นผลร้ายแก่จำเลย (อ้างฎีกาที่ 126/2489)
(ประชุมใหญ่ครั้งที่ 10/2419)