คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
ธรรมบัณฑิต

พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯ 2488 กับ พ.ร.บ.สำรวจและห้ามกักกันข้าว 2489 มิใช่กฎหมายที่จะใช้แทนกันได้
ของกลางที่เกี่ยวเนื่องกับความผิดตาม พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภค ฯลฯ 2488 นั้น ศาลต้องริบ จะใช้ดุลย์พินิจสั่งเป็นอย่างอื่นไม่ได้

พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคฯลฯ 2488 กับพระราชบัญญัติสำรวจและห้ามกักกันข้าว 2489 มิใช่กฎหมายที่จะใช้แทนกันได้
ของกลางที่เกี่ยวเนื่องกับความผิดตาม พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภค ฯลฯ 2488 นั้น ศาลต้องริบจะใช้ดุลพินิจสั่งเป็นอย่างอื่นไม่ได้

ความผิดฐานฉ้อโกงหรือยักยอกนั้น ถ้าฟ้องโจทก์บรรยายถึงการกระทำต่าง ๆ ของจำเลยซึ่งอาจเป็นผิดฐานฉ้อโกง หรือยักยอกฐานใดฐานหนึ่งได้นั้น แม้จะอ้างบทขอให้ลงโทษมาทั้งฐานฉ้อโกงและยักยอก ก็ถือได้ว่าโจทก์ประสงค์จะขอให้ลงโทษแต่ฐานใดฐานหนึ่งแต่ฐานเดียว จึงเป็นฟ้องที่สมบูรณ์ รับไว้พิจารณาได้

ความผิดฐานฉ้อโกงหรือยักยอกนั้น ถ้าฟ้องโจทก์บรรยายถึงการกระทำต่างๆ ของจำเลยซึ่งอาจเป็นผิดฐานฉ้อโกง หรือยักยอกฐานใดฐานหนึ่งได้นั้น แม้จะอ้างบทขอให้ลงโทษมาทั้งฐานฉ้อโกงและยักยอก ก็ถือได้ว่าโจทก์ประสงค์จะขอให้ลงโทษแต่ฐานใดฐานหนึ่งแต่ฐานเดียว จึงเป็นฟ้องที่สมบูรณ์ รับไว้พิจารณาได้

ในคดีฉ้อโกงทรัพย์ซึ่งมีอัตราโทษอยู่ในอำนาจศาลแขวงนั้น แม้โจทก์จะขอให้ใช้ทรัพย์ที่ฉ้อโกงเป็นราคามากมายเท่าใด ศาลแขวงก็มีอำนาจพิจารณาพิพากษาได้
คำสั่งศาลชั้นต้นที่สั่งให้โจทก์แยกฟ้องคดีส่วนแพ่งจากคดีส่วนอาญาตาม ป.ม.วิ.อาญา ม. 41 นั้น เป็นคำสั่งระหว่างพิจารณา ตาม ม. 196

การที่พนักงานสอบสวนเอาคำให้การเดิมชั้นกรรมการสอบสวนมาถามพะยาน เพื่อให้รับรองและสอบถามเพิ่มเติมแล้วจดบันทึกไว้ และอ่านให้พะยานฟังพร้อมกับให้ลงชื่อไว้ ดังนี้แม้จะมิได้อ่านคำให้การเดิมนั้นให้พะยานฟัง ก็ถือว่าเป็นการสอบสวนที่ถูกต้องแล้ว

คนใบที่ไม่สามารถจะทำให้เจ้าพนักงานเข้าใจความประสงค์ที่จะทำนิติกรรมได้นั้น เมื่อผู้พิทักษ์ร้องขอต่อศาล ขอเป็นผู้พิทักษ์ และจัดการจำนองหรือขายที่ดินของคนใบ้เพื่อชำระหนี้คนใบ้ จนได้รับอนุญาตจากศาลแล้ว ผู้พิทักษ์ก็จัดการจำนองหรือขายฝากที่ดินแทนได้

ฟ้องแบ่งแยกที่โดยอ้างว่า เป็นมฤดกตกทอดมาแต่บรรพบุรุษ และแบ่งแยกกันปกครองแล้ว ต่อมาได้ตกลงให้บิดาจำเลยลงชื่อในโฉนด แต่ที่ดินก็คงปกครองตามเดิมเป็นเวลากว่า 30 ปี แม้ทางพิจารณาปรากฎว่าบรรพบุรุษฝ่ายโจทก์ตายก่อน หรือหลังบิดาจำเลยลงชื่อในโฉนดก็ไม่เป็นข้อสำคัญ และไม่เป็นเหตุให้โจทก์แพ้คดี

การวิวาทต่อสู้กันระหว่างคนตั้งแต่สามคนขึ้นไปอันเป็นความผิดตามมาตรา 258 นั้น ฝ่ายที่ถูกทำร้ายสาหัสคือคนที่ถูกทำร้ายสาหัสก็คงมีความผิดตาม ม. 258
ในกรณีที่บุคคลตั้งแต่สามคนขึ้นไปวิวาทต่อสู้กันจนบาดเจ็บสาหัสในที่วิวาทต่อสู้กัน ถ้าฟ้องมิได้บรรยายให้เป็นกิจลักษณะชัดเจนลงไปว่า จำเลยคนใดทำร้ายคนใดมีบาดเจ็บอย่างไรแล้ว แม้จำเลยจะรับสารภาพว่าได้ทำร้ายคู่ต่อสู้คนใดมีบาดเจ็บหรือบาดเจ็บสาหัส ก็ลงโทษตาม ม. 254, 256 ไม่ได้ ต้องลงโทษตาม ม. 258
ฟ้องข้อให้ลงโทษจำเลยตาม ก.ม.ลักษณะอาญา ม. 254, 256 แต่ตามคำบรรยายฟ้องและทางพิจารณาได้ความว่าเป็นความผิด ตาม ม. 258 ศาลลงโทษตาม ม. 258 ได้
ในคดีที่ศาลชั้นต้นลงโทษจำเลยตาม ก.ม.ลักษณะอาญา ม. 256, 254 นั้น หากตามฟ้องลงโทษตาม ม. 256, 254 ไม่ได้ คงลงโทษจำเลยตาม ม.258 ได้ เช่นนี้ แม้จำเลยบางคนจะมิได้อุทธรณ์ฎีกา ศาลสูงก็มีอำนาจที่จะแก้บทลงโทษแก่จำเลยที่มิได้อุทธรณ์, ฎีกาขึ้นมาด้วยได้ เพราะเป็นเหตุในส่วนลักษณะคดี

เกิดไฟไหม้บ้านเช่าในขณะที่ผู้เช่าเป็นผู้ครอบครอง ในฐานะเป็นผู้เช่านั้น แม้ผู้ให้เช่าจะสืบไม่ได้ความชัดว่า ไฟเกิดขึ้นด้วยเหตุใดหรือใครทำให้เกิดขึ้นก็ดี เมื่อได้ความว่าไฟเกิดขึ้นจากบ้านที่เช่า ไม่ใช่เกิดขึ้นที่อื่นแล้วลุกลามมาไหม้บ้านเช่าแล้วผู้เช่าก็ย่อมมีหน้าที่สืบแสดงข้อแก้ตัวเพื่อให้พ้นความรับผิด ถ้าสืบไม่ได้ก็ไม่พ้นความรับผิด