คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
ธรรมบัณฑิต

ข่มขู่ให้เจ้าของที่ดินทำสัญญาแบ่งที่ดินให้ ภายหลังเจ้าของที่ดินทำสัญญาโอนขายที่ดินนั้นให้ผู้อื่น จึงฟ้องขอให้เพิกถอนการโอน เจ้าของที่ดินต่อสู้กรรมสิทธิ์ และขอบอกล้างโมฆียะกรรมนั้น เสียในชั้นให้การต่อสู้คดี ดังนี้ ศาลจะบังคับให้แบ่งที่ตามสัญญาไม่ได้

ขณะเกิดเหตุต่างเมาสุรากันทุกฝ่าย จำเลยคนหนึ่งตีผู้ตายทีหนึ่งแล้ว ต่อมาจำเลยอีกคนหนึ่งจึงได้ขึ้นเรือนมาไม้ตีผู้ตายอีก ผู้ตายถึงแก่ความตาย ดังนี้วินิจฉัยว่าเป็นการฆ่าคนตายโดยไม่เจตนา

เข้าจับจองที่ดินซึ่งมีผู้ก่อสร้างครอบครองอยู่ก่อนแล้วใบเหยียบย้ำส่วนที่ทับที่ผู้อื่นครอบครองอยู่ก่อนแล้ว จึงใช้ไม่ได้ตามกฎหมาย
ก่อสร้างถางป่าทำเป็นนาขึ้น แล้วไปค้าขายต่างถิ่น แต่บุตรภรรยายังคงทำนาอยู่ ได้ชื่อว่าบุตรภรรยาครอบครองแทน ไม่เรียกว่าได้สละการครอบครองแล้ว

ศาลพิพากษาแบ่งที่ดินให้โจทก์จำเลยคนละครึ่งถ้าแบ่งไม่ตกลงกัน ก็ไห้ประมูลหรือขายทอดตลาด โจทก์จำเลยตกลงกันว่า โจทก์เลือกเอาที่ดินด้านตะวันออก จำเลยเอาด้านตะวันตกคนละครึ่ง แต่ไม่ได้ตกลงกันให้แน่นอนว่าจะตั้งต้นวัดแบ่งจากจุดใจจุดหนึ่งของที่ดินด้านเหนือ หรือด้านใต้ ดังนี้ เมื่อการรังวัดแบ่งแยกของเจ้าพนักงานไม่เป็นที่พึงพอใจของคู่ความหรือพอใจแต่ฝ่ายเดียวเช่นนี้ ต้องฟังว่าการแบ่งที่ดินไม่ตกลงกันตามคำพิพากษา ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งขอถอนข้อตกลงที่ไม่แน่นอนนั้น และขอให้ประมูลหรือขายทอดตลาดได้

ฟ้องขอให้โอนกรรมสิทธิ์ที่ดินตามสัญญาจะซื้อขาย แต่ตามคำบรรยายฟ้องและข้อเท็จจริงที่สืบ หาได้มีการตกลงจะซื้อขายกันต่อไม่ ดังนี้ศาลบังคับให้ไม่ได้ ต้องพิพากษายกฟ้อง

เอาที่ดินไปจดทะเบียนบุริมสิทธิ์ ซื้อขายต่อกันอำเภอโดยอ้างว่าเป็นที่สวน จับจองเบิกบุกเอาเอง ซึ่งไม่ใช่ความจริง แม้เจ้าหน้าที่อำเภอจะจดทะเบียนบุริมสิทธิ์ซื้อขายให้ก็ดี ก็ต้องถือว่ายังเป็นยังดินซึ่งยังมิได้มีบุคคลได้มาตาม ก.ม.ที่ดิน อีกนัยหนึ่งคือป่า ผู้ใดทำไม้ประเภทหวงห้ามในที่นี้โดยไม่ได้รับอนุญาต จึงต้องมีผิดตาม พ.ร.บ.ป่าไม้ 2484

จำเลยตกลงขายที่พิพาทซึ่งโจทก์เคยขายฝากไว้แก่สามีจำเลย คืนแก่โจทก์และรับเงินราคาค่าที่ดินจากโจทก์ไว้แล้วต่อมาได้พากันไปยังหอทะเบียนที่ดิน เพื่อแบ่งแยกและโอนขายที่ดินให้กันตามที่ตกลงแต่โอนยังไม่ได้ เพราะจำเลยยังมิได้ประกาศรับมรดกสามีจำเลย จำเลยจึงทำใบมอบฉันทะให้จำเลยด้วยกัน เพื่อจะแย่งแยกที่ดินและโอนขายให้โจกท์ไว้เช่นนี้ ถือว่าเป็นสัญญาจะซื้อขาย หาใช่เป็นสัญญาขายเด็ดขาดไม่จึงไม่จำต้องทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อหนักงานเจ้าหน้าที่

โจทก์ฟ้องขอแบ่งมรดกตามส่วนแล้วกำหนดจำนวนเงินมาด้วย เมื่อศาลพิพากษาให้โจทก์ได้รับส่วนแบ่งมรดกแล้ว ศาลจะไม่จำกัดจำนวนเงินคั่นสูงไว้ตามที่โจทก์มีคำขอก็ได้

ทำสัญญาเช่าบ้านกับบิดาเจ้าของบ้าน เมื่อผู้เช่าประพฤติผิดสัญญาเช่า บิดาเจ้าของบ้านซึ่งเป็นผู้ให้เช่าย่อมีอำนาจฟ้องผู้เช่าได้ เพราะเป็นคู่สัญญากับผู้เช่าได้รับประโยชน์ในสัญญาแล้ว
ในกรณีที่ผู้เช่าไม่สงวนสถานที่เช่าเสมอกับวิญญูชนจะถึงสงวนทรัพย์สินของตนเอง แม้ผู้ให้เช่าจะบอกเลิกสัญญาจะต้องบอกกล่าวก่อนตาม ป.ม. แพ่งมาตรา 554 แต่ถ้าการเช่นนั้นได้สิ้นสุดลงแล้วเพราะหมดอายุสัญญาเช่าผู้ให้เช่าก็มีสิทธิฟ้องผู้เช่าในเหตุนี้ได้ โดยมิต้องบอกกล่าวก่อน เพราะ พ.ร.บ.ควบคุมค่าเช่า ฯ มาตรา 16(4) มิได้มีบทบัญญัติให้ต้องบอกกล่าวไม่
อยู่ในบ้านเช่า 5 ครัวต่างทำครัวของตนเองทั้งชั้นบนและชั้นล่างและที่ระเบียง บ้านมีลักษณะเก่าหน้าต่างชำรุด เป็นพฤติการณ์ที่ขับไล่ตาม พ.ร.บ.ควบคุมค่าเช่าฯ มาตรา 16(4)

ทำสัญญาจะขายที่ดินและห้องแถวให้แก่เขาแล้ว แม้สัญญาจะไม่มีกำหนดเวลาโอน ต่อมากลับไปตกลงขายให้คนอื่นเสียอีก จนถูกฟ้อง ศาลบังคับให้ขาย ผู้ซื้อคนแรกได้ร้องสอดใช้สิทธิของเขาในคดีนั้นแล้ว เช่นนี้ถือว่าผู้ขายผิดสัญญาต่อผู้ซื้อคนแรก ผู้ซื้อคนแรกจึงมีอำนาจฟ้องขอให้ศาลบังคับให้ผู้ขายโอนที่ โดยไม่ต้องบอกกล่าวให้ผู้ขายปฏิบัติตามสัญญาก่อนได้ ทั้งตามมาตรา 203 ก็ให้อำนานาจโจทก์เรียร้องให้โดยพลัน