คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.วิ.พ.

ทรัพย์มรดกกว่าสองพันบาทโจทฟ้องแบ่งไม่ถึงสองพันบาท เมื่อสาลอุธรน์แก้ไขสาลชั้นต้นเล็กน้อย คู่ความดีกาไนข้อเท็ดจิงไม่ได้.
กรนีที่ถือว่าเปนการแก้ไขเล็กน้อย

เมื่อสืบพยานโจทหมดแล้วถึงวันนัดสืบพยานจำเลยคู่ความไม่มาสาลทั้งสองฝ่าย สาลจะสั่งจำหน่ายคดีหาได้ไม่ ต้องถือว่าจำเลยขาดนัดพิจารนาแล้ววินิจฉัยชี้ขาดไปตามหลักถานพยานโจทฝ่ายเดียว

เหมืองแร่ซึ่งภริยาอ้างว่าเป็นสินเดิมนั้น ถ้ามิได้สืบว่า เมื่อได้กับสามีมีราคาเท่าไรแล้ว ถือว่าคำนวณราคาไม่ได้ เหมืองแร่ลงทุนไว้ก่อนแต่งงาน 3,000 บาท แต่งงานแล้วขายได้ 800 บาทภริยาได้สืบว่าเมื่อแต่งงานแล้วราคาเท่าไร ถือว่าเป็นสินเดิม 800 บาท +ทรัพย์เป็นสินเดิมอันอาจใช้ประกอบอาชีพตามฐานะได้แล้ว แม้มิได้นำมามอบให้สามี ก็หักสมรสใช้เดิมซึ่งสูญไปนั้นได้ สามีเอาเงินสมรสไปซื้อทรัพย์ให้บุตรที่ติดมาโดยความยินยอมของภริยา ทรัพย์นั้นเป็นสิทธิแก่บุตร ผู้จัดการร้านค้าของบิดาเอาเงินของร้านไปปลูกสร้างในที่ดินของตัว ถือว่าสิ่งปลูกสร้างเป็นของผู้จัดการแทนนั้น แต่ถ้าเอาไปซื้อทั้งทีดินและสิ่งปลูกสร้าง ก็ถือว่าทรัพย์ที่ซื้อเป็นของร้าน ฟ้องเรียกสินเดิมสินสมรสจากผู้รับมรดกผู้ตาย ได้ความว่าจำเลยเป็นหนี้ผู้ตาย ศาลไม่ตัดสินให้จำเลยใช้เงินที่เป็นหนี้นั้น

จำเลยยื่นประมูลจะส่งไม้สักให้โจทก์ ๆ ได้ตกลงตามใบประมูลนั้นแล้ว แต่ในใบประมูลของจำเลยก็ดี ในคำสนองรับของโจทก์ก็ดี มีข้อความแสดงว่าโจทก์จำเลยยังจะต้องทำสัญญาซื้อขายกันตามธรรมเนียมอีกดังนี้ ตราบใดที่ยังมิได้ทำสัญญาซื้อขายกันจะเรียกว่าได้มีสัญญาซื้อขายระหว่างโจทก์กับจำเลยอันสมบูรณ์แล้วหาได้ไม่ "กรณีเป็นที่สงสัย" ตามความในมาตรา 366 หรือไม่นั้นเป็นข้อเท็จจริงเมื่อจำเลยทำคำให้การต่อสู้คดีบรรยายข้อความเข้าในบทกฏหมายมาตราใดแล้ว แม้มิได้อ้างบทมาตรานั้นมาด้วยก็ดี ศาลก็มีอำนาจหยิบยกเอามาตรานั้นขึ้นมาเป็นบทวินิจฉัยได้ไม่เป็นการผิดวิธีพิจารณา (ดูฏีกาที่ 931/2480)

คำขอซึ่งตั้งเป็นประเด็นขึ้นมาใหม่ในชั้นฎีกานั้น ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัยให้

พฤตติการณ์ที่เป็นการ+ครองมฤดก การฟ้องเรียกทรัพย์มฤดกในระหว่างผู้รับมฤดกด้วยกัน ถ้ามิได้นำสืบว่าอีกฝ่ายหนึ่งได้ปกครองไว้ให้แทนแลนับจนถึงวันฟ้องเป็นเวลาเกิน 1 ปี คดีย่อมขาดอายุความ

เงินบำนาญประจำเดือนมีนาคม 2475 ซึ่งได้รับในเดือนเมษายน 2476 นั้นไม่ต้องเสียภาษีเงินเดือน
การตีความในกฎหมายเรื่องความรับผิดในค่าภาษีอากรจะต้องทำโดยเคร่งครัดเช่นเดียวกันกฎหมายอาญา
คดีที่คนในบังคับอังกฤษเป็นคู่ความ ฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริงไม่ได้

พฤติการณ์ที่ฟังว่าเป็นบุตร์อันเกิดจากภริยาที่ชอบด้วยกฎหมาย
สู่ขอหญิงมาเป็นภริยาน้อยโดยเสียเงินค่าเครื่องเรือนแลมีพิธีแต่งงาน การอยู่กินต่อกันแม้จะเป็นครั้งคราว แต่ก็เป็นไปโดยเปิดเผย ดังนี้ ต้องฟังว่าหญิงนั้นเป็นภริยาที่ชอบด้วยกฎหมายบุตร์ที่เกิดด้วยหญิงนั้นจึ่งมีสิทธิใช้นามสกุลของบิดาได้โดยชอบด้วยกฎหมาย

เวลาฝากของได้ตีราคาทรัพย์ไว้ เจ้าของไม่คัดค้านราคาภายหลังของนั้นหาย เจ้าของจะเรียกราคาทรัพย์เกินราคาที่ตีไว้ไม่ได้
ความรับผิด ผู้ชนะคดีต้องรับผิดชอบในการที่นำยึดทรัพย์ของผู้อื่นผิดมา

(หมายเหตุ. ผลแห่งคดีนี้มีว่า ถ้าเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินตามมาตรา 1304(1) ราษฎรผู้เข้ายึดถือมีสิทธิฟ้องคนอื่นได้)
คดีที่ฎีกาได้ฉะเพาะข้อกฎหมาย การอ้างข้อเท็จจริงขึ้นมาในฎีกาเพื่อให้วินิจฉัยข้อกฎหมายนั้นต้องเป็นข้อเท็จจริงที่ศาลอุทธรณ์ฟัง มิฉะนั้นศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัยให้
กรณีที่ศาลฎีกาแปลความมุ่งหมายแห่งคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ซึ่งไม่ใช่ฟังข้อเท็จจริงเอาเอง