คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
ธ.บุนยะปานะอ.ภัทรนาวิก

การได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินกับการได้สิทธิทางเดินบนที่ดินย่อมเป็นสิทธิคนละอย่าง. แม้จำเลยจะเป็นผู้ได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินตามคำสั่งศาลก็ตามแต่สิทธิในทางเดินบนที่ดินนั้นก็ยังอาจมีในที่ดินนั้นได้. เมื่อศาลฎีกาเห็นสมควรจะได้ฟังข้อเท็จจริงในคดีต่อไปก็มีอำนาจย้อนสำนวนไปให้ศาลล่างสืบพยานต่อไปได้.

ภรรยาน้อยไปทำสัญญารับสภาพหนี้ของผู้ตายโดยตนมิได้เป็นผู้จัดการทรัพย์มรดก หรือเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมของผู้ร้องซึ่งเป็นบุตรภรรยาหลวง. สัญญานั้นย่อมไม่ผูกมัดผู้ร้องในอันที่จะมีส่วนได้ในมรดกด้วย.

ผู้ตายมีไม้ตะพดเป็นอาวุธไปด้วยขึ้นไปด่าท้าทายจะทำร้ายจำเลยและพวกถึงบนเรือน. พวกจำเลยได้ร้องห้ามไม่ให้ขึ้นเรือนและปิดประตูไว้. ผู้ตายก็ยังพยายามดึงประตูเปิดเข้าไป. จำเลยได้แทงผู้ตายด้วยหอก 1 ที. ผู้ตายก็ยังพยายามจะเข้าไปในเรือนอีก. จำเลยจึงได้แทงอีก 1 ทีเห็นว่าจำเลยได้แทงในขณะผู้ตายพยายามทำร้ายจำเลยและพวก.แม้ผู้ตายจะมีอาวุธเพียงไม้ตะพดก็จริง แต่เมื่อพยายามจะเข้าทำร้ายจำเลยและพวกถึงในห้องเรือน. ดังนี้ จะให้จำเลยทำอย่างไร นอกจากจะต้องป้องกันตัวก็ไม่เห็นมีทางอื่น.การกระทำของจำเลยจึงเป็นการป้องกันตัวพอสมควรแก่เหตุ.

จำเลยต้องโทษ 2 กระทงแต่ละกระทงจำคุกไม่เกิน 5 ปี.แม้รวมโทษจำคุกเป็น 7 ปีก็ดีก็ฎีกาในข้อเท็จจริงไม่ได้.อ้างฎีกาที่ 219-220/2483.

กฎหมายสันนิษฐานว่า ผู้ใดครอบครองทรัพย์นั้นอยู่ย่อมเป็นของผู้นั้น. ฉะนั้นเมื่อมีผู้กล่าวอ้างว่าทรัพย์นั้นเป็นของตน ก็มีหน้าที่ต้องนำสืบหักล้างข้อสันนิษฐานนั้น.

ในคดีที่จำเลยฎีกา. แต่โจทก์ตายเสียก่อนรับสำเนาเพื่อแก้ฎีกา. ศาลฎีกาจะต้องย้อนสำนวนไปให้ศาลชั้นต้นสอบถามว่าโจทก์ตายจริงหรือไม่ และใครจะเป็นผู้ดำเนินคดีต่อไป. ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 24/2485.

ศาลจะมีคำสั่งเกี่ยวกับคำร้องขอให้จำหน่ายคดีพร้อมไปในเวลาพิพากษาคดีก็ได้. โจทก์นำพยานมาสืบไม่ได้โดยไม่ทราบว่าพยานไปอยู่ที่ใดดังนี้. ศาลพิพากษายกฟ้องเสียได้.

พระภิกษุได้รับมรดกที่ดินมาแล้วให้ผู้อื่นอาศัย. ย่อมฟ้องขับไล่ผู้อาศัยในระหว่างเป็นภิกษุได้. กรณีไม่เข้ามาตรา 1622, โจทก์ฟ้องขับไล่จำเลยออกจากที่ดินซึ่งอ้างว่าเป็นของโจทก์ได้รับมรดกปกครองมา. แต่การนำสืบของโจทก์ปรากฏว่า บิดายกให้ดังนี้ไม่เป็นการนอกประเด็น.

ฟ้องโจทก์บรรยายเพียงว่าจำเลยเคยต้องคำพิพากษาให้ลงโทษมาแล้ว. มิได้กล่าวว่าเป็นจำนวนกี่ครั้งก็ดี. แต่ในคำขอท้ายฟ้องขอให้เพิ่มโทษตาม มาตรา 74 และจำเลยก็รับว่าเคยต้องโทษตามใบแดงแจ้งโทษจริง. ศาลย่อมเพิ่มโทษจำเลยตาม มาตรา 74 ได้.

การเก็บรักษาย่อมมีความหมายอย่างเดียวกับปกครองรักษา ตามที่บัญญัติไว้ใน มาตรา 131. เจ้าพนักงานมีหน้าที่เก็บรักษาหนังสือที่มีอากรแสตมป์ปิด.ได้ลอกเอาอากรแสตมป์ไปโดยเจตนาทุจริต เป็นความผิดตาม มาตรา131.