คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
กฎหมายลักษณะอาญา ม. 43

เขากำลังชกต่อยอยู่กับพวกของตน ๆ จึงเข้ามาแทงเขาทางข้างหลังอย่างแรงมากโดยเลือกแทงที่ตรงนั้นเอา จนมีดจมทะลุภายในชักไม่ออกต้องใช้เท้ายันจึงออก มีดที่แทงก็ยาวถึง 1 คืบเขาตายเพราะพิษบาดแผลที่ถูกแทงในวันรุ่งขึ้น ดังนี้ แม้จะแทงเพียทีเดียง ก็ถือได้ว่ากรรมเป็นเครื่องชี้เจตนา ว่ามีเจตนาจะฆ่าให้คนตายหรืออาจแลเห็นผลได้ว่าจะทำให้ถึงตาย จึงมีความผิด ตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 249

ผู้ขายส่งขนสุราจากร้านขายปลีกกลับคืนร้านขายส่งแม้จะได้มีหนังสือถึงเจ้าพนักงานสรรพสามิต ขอรับสุราจากร้านขายปลีกคืนมายังร้านขายส่งและเจ้าพนักงานสรรพสามิตอนุญาตแล้วก็ตาม เมื่อไม่มีใบอนุญาตขนสุราหรือไม่นำใบอนุญาตขนสุรากำกับไปกับสุราที่ขนด้วย ย่อมเป็นการฝ่าฝืนมาตรา 14 อันจะต้องมีผิดตามมาตรา 38 แห่งพระราชบัญญัติสุรา 2493จำเลยจะต้องรู้ข้อกฎหมายดังว่านี้จะอ้างว่าไม่มีเจตนาทำผิดกฎหมายไม่ได้

ผู้ขายส่งขนสุราจากร้านขายปลีกกลับคืนร้านขายส่ง แม้จะได้มีหนังสือถึงเจ้าพนักงานสรรพสามิตต์ ขอรับสุราจากร้านขายปลีกคืนมายังร้านขายส่งและเจ้าพนักงานสรรพสามิตต์อนุญาตแล้วก็ตาม เมื่อไม่มีใบอนุญาตขนสุราหรือไม่นำใบอนุญาตขนสุรากำกับไปกับสุราที่ขนด้วยย่อมเป็นการฝ่าฝืนมาตรา 14 อันจะต้องมีผิดตามมาตรา 38 แห่งพ.ร.บ.สุรา 2493 จำเลยจะต้องรู้ข้อกฎหมายดังว่านี้ จะอ้างว่าไม่มีเจตนาทำผิดกฎหมายไม่ได้

บุคคลผู้กระทำผิดย่อมต้องรับผิดต่อผลโดยตรง อันบังเกิดขึ้นตามธรรมดาจากการกระทำของตน
จำเลยใช้พายตีเขาถึงสลบ ขากรรไกรข้างซ้ายหัก ฟันโยกคลอนทั้งแถบประมาณ 7 ซี่ รักษาแพทย์แผนโบราณใส่น้ำมันอยู่ 3-4 วันแผลเป็นหนองในปาก เจ็บปวดได้รับทุกข์เวทนาแก่กล้าและไม่สามารถประกอบการหาเลี้ยงชีพตามปกติอยู่เดือนครึ่งจึงไปรักษาที่โรงพยาบาลกลาง แพทย์ที่โรงพยาบาลกลางว่าถ้ามาใหม่ ๆ ก็จะหายเร็วกว่านี้ แต่ก็ไม่ได้กล่าวว่าจะหายภายในกี่วัน ดังนี้การเจ็บปวดร้ายแรงของผู้ถูกบาดเจ็บเกิดขึ้นตามธรรมดาจากการกระทำของจำเลย จำเลยจึงมีความผิดตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 256

บุคคลผู้กระทำผิดย่อมต้องรับผิดต่อผลโดยตรง อันบังเกิดขึ้นตามธรรมดาจากการกระทำของตน
จำเลยใช้พายตีเขาถึงสลบขากรรไกรข้างซ้ายหักฟันโยกคลอนทั้งแถบประมาณ 7 ซี่ รักษาแพทย์แผนโบราณใส่น้ำมันอยู่ 3-4 วันแผลเป็นหนองในปาก เจ็บปวดได้รับทุกข์เวทนาแก่กล้าและไม่สามารถประกอบการหาเลี้ยงชีพตามปกติอยู่เดือนครึ่งจึงไปรักษาที่โรงพยาบาลกลางแพทย์ที่โรงพยาบาลกลางว่าถ้ามาใหม่ๆ ก็จะหายเร็วกว่านี้ แต่ก็ไม่ได้กล่าวว่าจะหายภายในกี่วันดังนี้การเจ็บปวดร้ายแรงของผู้ถูกบาดเจ็บเกิดขึ้นตามธรรมดาจากการกระทำของจำเลย จำเลยจึงมีความผิดตามกฎหมายลักษณะอาญามาตรา 256

เมียน้อยโกรธเมียหลวงเพราะเมียหลวงพูดถ้อยคำบาดหูจึงเอามีดฟันเมียหลวงไปในทันทีทันใดนั้น โดยหมายฟันตรงแขนเมียหลวงแต่เมียหลวงเบนหนี มีดที่ฟันลงจึงไปถูกกลางศีรษะเด็กหญิงอายุ 7 เดือนที่เมียหลวงอุ้มพาดตักและแขนเข้า กะโหลกศีรษะแตกตายดังนี้ วินิจฉัยว่าหากเมียหลวงไม่เบนหนี มีดที่ฟันก็จะถูกแขนเมียหลวงและเมียหลวงก็ไม่ถึงตายฉะนั้นเมื่อเกิดพลาดไปถูกเด็กจนถึงตายขึ้น ก็เป็นเรื่องที่ชี้ขาดว่าเป็นความผิดฐานฆ่าคนตายโดยเจตนาไม่ได้คงเป็นความผิดฐานฆ่าคนตายโดยไม่เจตนาตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 251

เมียน้อยโกรธเมียหลวงเพราะเมียหลวงพูดถ้อยคำบาดหู จึงเอามีดฟันเมียหลวงไปในทันทีทันใดนั้น โดยหมายฟันตรงแขนเมียหลวง แต่เมียหลวงเบนหนี มีดที่ฟันลงจึงไปถูกกลางศีร์ษะเด็หญิงอายุ 7 เดือนที่เมียหลวงอุ้มพาดตักและแขนเข้า กะโหลกศีร์ษะแตกตาย ดังนี้ วินิจฉัยว่าหายเมียหลวงไม่เบนหนี มีดที่ฟันก็จะถูกแขนเมียหลวงและเมียหลวงก็ไม่ถึงตาย ฉะนั้นเมื่อเกิดพลาดไปถูกเด็กจนถึงตายขึ้น ก็เป็นเรื่องที่ชี้ขาดว่าเป็นความผิดฐานฆ่าคนตายโดยเจตนาไม่ได้ คงเป็นความผิดฐานฆ่าคนตายโดยไม่เจตนาตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 251

จำเลยขับรถรางมาในระยะไกลได้เห็นรถยนต์ขวางทางรถรางอยู่แต่เข้าใจว่ารถยนต์คงถอยหลังพันรางไปเสียทันก่อนที่รถรางจะแล่นไปถึง จึงมิได้หยุดรถราง คงปล่อยให้แล่นเรื่อยไป จนชนรถยนต์ที่ขวางทางอยุ่นั้น ดังนี้ถือได้ว่า จำเลยประมาทผิดตาม พ.ร.บ.จราจรทางบก
การวินิจฉัยข้อเท็จจริงที่ ศาลล่างฟังมาว่าจะ+ประมาทปรืไม่นั้นเป็นข้อกฎหมาย

จำเลยขับรถรางมาในระยะไกลได้เห็นรถยนต์ขวางทางรถรางอยู่แต่เข้าใจว่ารถยนต์คงถอยหลังพ้นรางไปเสียทันก่อนที่รถรางจะแล่นไปถึง จึงมิได้หยุดรถราง คงปล่อยให้แล่นเรื่อยไป จนชนรถยนต์ที่ขวางทางอยู่นั้นดังนี้ถือได้ว่า จำเลยประมาทผิดตาม พระราชบัญญัติจราจรทางบก
การวินิจฉัยจากข้อเท็จจริงที่ศาลล่างฟังมาว่าจะเป็นประมาทหรือไม่เป็นปัญหาข้อกฎหมาย

ความผิดฐานแจ้งความเท็จตาม กฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 118นั้น มีหลักเกณฑ์สำคัญอยู่ประการหนึ่งว่าผู้แจ้งได้รู้อยู่แล้วว่า ความที่เอาไปแจ้งนั้นเป็นความเท็จ ฉะนั้นเมื่อจำเลยเอาความไปแจ้งแก่เจ้าพนักงาน ตามที่จำเลยเชื่อว่าเป็นความจริงแล้ว จำเลยก็ไม่มีความผิดตามมาตรา118