คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
กฎหมายลักษณะอาญา ม. 59

ศาลชั้นต้นลงโทษจำคุก 1 ปี ลดตาม กฎหมาย มาตรา 59หนึ่งในสามคงจำคุก 8 เดือนแต่ให้รอการลงอาญาไว้ศาลอุทธรณ์แก้กำหนดโทษเป็น 3 ปีลดตาม มาตรา 59 เหลือ 2 ปี เช่นนี้เป็นการแก้มาก คู่ความฎีกาในข้อเท็จจริงได้ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 17/2486

จำเลยจะต้องถูกเพิ่มโทษทวีคูณตามมาตรา 74 และได้รับความปราณีลดโทษตาม มาตรา 59 หนึ่งในสาม แต่ความผิดครั้งหลังที่จำเลยกระทำนี้มีโทษถึงประหารชีวิต จึงเพิ่มโทษไม่ได้ ได้แต่ลดโทษ (อ้างฎีกาที่ 683/2484)

คดีฟ้องขอให้ลงโทษฐานหลบหนีที่คุมขังในคดีเรื่องก่อนนั้นโจทก์จะขอในคดีนี้ให้หักวันหลบหนีออกจากกำหนดโทษในคดีเรื่องก่อนไม่ได้ เพราะการที่จำเลยจะต้องจำคุกตามคำพิพากษาในคดีเรื่องก่อนครบถ้วนหรือไม่ ไม่ใช่เรื่องที่จะมาว่ากล่าวกันในคดีนี้

การลดหย่อนผ่อนโทษตาม มาตรา 59. เป็นดุลยพินิจของศาล.อ้างฎีกาที่ 748/2478.

ควรจะลดโทษฐานปรานีให้จำเลยหรือไม่. เป็นดุลพินิจของศาล. ไม่ใช่ปัญหาข้อกฎหมาย.

แบบ ส.ด. 9 ที่พัสดีออกให้แก่ผู้ที่ขอลงทะเบียนทหารกองเกินเป็นหนังสือราชการ ไม่ใช่หนังสือสำคัญในทางราชการ.
ให้เจ้าพนักงานจดข้อความเท็จลงในทะเบียนทหารกองเกินและออกใบสำคัญให้แล้วใช้ใบสำคัญนั้นเป็นความผิดรวมอยู่ในฐานบอกให้เจ้าพนักงาน+ข้อความเท็จซึ่งเป็นบทหนักอย่างเดียว ไม่เป็นผิดฐานแจ้งความเท็จและฐานใช้หนังสือปลอมอีก
ในคดีที่โจทก์อุทธรณ์ฝ่ายเดียวโดยจำเลยมิได้อุทธรณ์ เมื่อศาลอุทธรณ์เห็นว่าจำเลยไม่ควรมีความผิด ก็มีอำนาจแก้ไขคำพิพากษาศาลชั้นต้นที่ให้ลงโทษจำเลยได้.

คำให้การภาคเสธนั้น ถ้าเป็นประโยชน์แก่การพิจารณาก็ควรลดโทษฐานปราณีให้เหตุปราณีอยู่ในดุลพินิจของศาลตามมาตรา 59 อ้างฎีกาที่ 748/2478 และที่ 511/2479

เคยต้องโทษและพ้นโทษฐานลักทรัพย์มา 2 ครั้งแล้วมาต้องโทษฐานชิงทรัพย์ต้องเพิ่มโทษทวีคูณตามมาตรา 74
จำเลยต้องดทษประหารชีวิตและมีเหตุควรเพิ่มโทษและลดโทษ ถ้าการเพิ่มและลดนั้นไม่เสมอกันแล้วก็ได้แต่ลดโทษอย่างเดียว

ชายลักพาหญิงอายุ 18 ปีซึ่งมีผู้ปกครองไปอยู่กินด้วยกันอย่างสามีภรรยา มิได้มีการไป+มาและมิได้จดทะเบียนสมรสดังนี้ ไม่เป็นสามีภรรยากันได้ตามกฎหมายแพ่ง จำเลยต้องหาเป็นความอาญาว่าฉุดคร่าอนาจารหญิง จำเลยต่อสู้ว่าหญิงเป็นภรรยาตน การวินิจฉัยว่าเป็นภรรยาจำเลยหรือไม่นี้ต้องถือหลักตามกฎหมายแพ่งฯเพราะในทางอาญาไม่มีบัญญัติไว้
ในความผิดฐานฉุดคร่าอนาจารตามกฎหมายอาญามาตรา 276 นั้น แม้หญิงผู้เสียหายจะมิได้เป็นภรรยาจำเลยตามกำหมาย แต่ถ้าจำเลยเข้าใจโดยสุจริตว่าเป็นสามีหญิงและได้ฉุดคร่าไปเพื่ออยู่กินด้วยกันตามเดิม ดังนี้ เรียกว่าจำเลยไม่มีเจตนาในทางอาญา หรืออีกนัยหนึ่งคือการบังอาจตามมาตรา 276 จำเลยยังไม่มีผิดตามมาตรานี้ ความผิดฐานฉุดคร่าอนาจารตามกฎหมายอาญามาตรา 276 ปัญหาว่าจำเลยมีเจตนาในทางอาญาหรือได้บังอาจหรือไม่นั้น ตกหน้าที่โจทก์นำสืบ
ฎีกาว่าศาลล่างไม่ตีความตามข้อเท็จจริง ปรับรูปกฎหมายโดยเคร่งครัดและว่าศาลล่างไม่เพ่งเล็งการกระทำของจำเลยว่ามีเจตนาหรือไม่นั้นเป็นฎีกาในข้อกฎหมาย

จำเลยมีอาวุธปืนไว้ในครอบครองโดยมิได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงาน ภายหลังวันประกาศแก้ไช พ.ร.บ. อาวุธปืน ม.61 ต้องมีความผิดฐานมีอาวุธปืนโดยมิได้รับอนุญาต การจะริบอาวุธปืนที่มีไว้โดยผิดกฎหมายหรือไม่นั้นเป็น++ดุลพินิจของศาลและเป็นโทษอาญาอย่างหนึ่งประมวลวิธีพิจารณาความอาญา ม. 218 , 222 ในคดีที่ฎีกาได้ฉะเพาะปัญหาข้อกฎหมาย ศาลฎีกามีอำนาจที่จะลดโทษและสั่งไม่ริบทรัพย์ที่ศาลล่างให้ริบได้เมื่อเห็นสมควร