คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
กฎหมายลักษณะอาญา ม. 50

ผู้ตายลักทรัพย์ของจำเลย จำเลยติดตามมา ผู้ตายหันหน้ากลับมาต่อสู้ด้วยมีดปาดตาล จำเลยจึงตีผู้ตายด้วยเสียม ซึ่งเป็นวัตถุที่ธรรมดามิใช่ศาตราวุธ จำเลยตีเพียงหนึ่งหรือสองที ผู้ตายก็วิ่งหนีไป ดังนี้ เรียกได้ว่าจำเลยกระทำการป้องกันทรัพย์และตนพอสมควรแก่เหตุ

ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจำเลยฐานป้องกันตัวเกินสมควรแก่เหตุตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 251, 53 โจทก์พอใจมิได้อุทธรณ์หรือแก้อุทธรณ์แต่อย่างใด จำเลยฝ่ายเดียวอุทธรณ์ขอให้ยกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้องโดยเห็นว่าเป็นการป้องกันตัวพอสมควรแก่เหตุ ดังนี้โจทก์จะฎีกาว่าการกระทำของจำเลยไม่ใช่เป็นการป้องกันเลยไม่ได้ คงฎีกาได้แต่เพียงว่าการกระทำของจำเลยเป็นการป้องกันตัวเกินสมควรแก่เหตุเท่านั้น
จำเลยถูกคน 2 คนใช้ไม้กลุ้มรุมทำร้าย และคนหนึ่งกอดจำเลยไว้ อีกคนหนึ่งใช้ไม้ตีเช่นนี้จำเลยใช้มีดพกปลายแหลมยาวเกือบคืบที่แย่งมาได้จากคน 2 คนนั้นแทงคนทั้ง 2 ไป ย่อมเป็นการแสดงว่าจำเลยจะแทงเพื่อให้รอดพ้นจากการถูกกระทำร้ายเท่านั้น จึงเป็นการป้องกันตนพอสมควรแก่เหตุ

ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจำเลยฐานป้องกันตัวเกินสมควรแก่เหตุตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 251,53 โจทก์พอใจมิได้อุทธรณ์หรือแก้อุทธรณ์แต่อย่างใด จำเลยฝ่ายเดียวอุทธรณ์ขอให้ยกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้องโดยเห็นว่า เป็นการป้องกันตัวพอสมควรแก่เหตุ ดังนี้ โจทก์จะฎีกาว่า การกระทำของจำเลยไม่ใช่เป็นการป้องกันเลยไม่ได้ คงฎีกาได้แต่เพียงว่าการกระทำของจำเลยเป็นการป้องกันตัวเกินสมควรแก่เหตุเท่านั้น
จำเลยถูกคน 2 คนใช้ไม้กลุ้มรุมทำร้าย และคนหนึ่งกอดจำเลยไว้ อีกคนหนึ่งใช้ไม้ตีเช่นนี้ จำเลยใช้มีดพกปลายแหลมยาวเกือบคืบที่แย่งมาได้จากคน 2 คนนั้นแทงคนทั้ง 2 ไป ย่อมเป็นการแสดงว่าจำเลยจะแทงเพื่อให้รอดพ้นจากการถูกกระทำร้ายเท่านั้น จึงเป็นการป้องกันตนพอสมควรแก่เหตุ

พบภรรยากำลังทำชู้กับชายอื่นในอยู่ในห้อง จึงพังประตูเข้าไปชู้วิ่งหนีลงเรือนไปได้ จำเลยใช้ปืนยิงชู้จนหมดกระสุนถึง 5 นัด แล้วยังเอามีดฟันภรรยาของตนอีกอย่างไม่ไว้ชีวิต มีบาดแผลถึง 9 แผลถึงแก่ความตายทันที ดังนี้ไม่เรียกว่าเป็นการกระทำโดยป้องกันตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 50 แต่เรียกได้ว่ากระทำโดยถูกยั่วโทษะตามมาตรา 55

พบภรรยากำลังทำชู้กับชายอื่นอยู่ในห้อง จึงพังประตูเข้าไป ชู้วิ่งหนีลงเรือนไปได้ จำเลยใช้ปืนยิงชู้ จนหมดกระสุนถึง 5 นัด แล้วยังเอามีดฟันภรรยาของตนอีกอย่างไม่ไว้ชีวิต มีบาดแผลถึง 9 แผลถึงแก่ความตายทันที ดังนี้ ไม่เรียกว่าเป็นการกระทำโดยป้องกันตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 50 แต่เรียกได้ว่ากระทำโดยถูกยั่วโทสะตามมาตรา 55

ผู้ตายใช้ขวดตีศีรษะจำเลยทางหลังขณะจำเลยลุกขึ้นจะไปจำเลยถูกตีแล้วจึงหันกลับมาใช้มีดแทงผู้ตายโดยผู้ตายไม่มีกิริยาท่าทางว่าจะทำร้ายจำเลยซ้ำเติมอีก เช่นนี้การกระทำของจำเลยเข้าลักษณะถูกยั่วโทสะไม่ใช่ทำการป้องกันตัว

ผู้ตายใช้ขวดตีศรีษะจำเลยทางหลังขณะจำเลยลุกขึ้นจะไป จำเลยถูกตีแล้วจึงหันกลับมาใช้มีดแทงผู้ตายโดยผู้ตายไม่มีกิริยาท่าทางว่าจะทำร้ายจำเลยซ้ำเติมอีก เช่นนี้การกระทำของจำเลยเข้าลักษณะถูกยั่วโทษะไม่ใช่ทำการป้องกันตัว

จำเลยกับผู้ตายเดินมาด้วยกัน พอมาระหว่างทางเวลากลางคืน ผู้ตายเอาไม้ตะพดตีจำเลยก่อน แล้วยังตีจำเลยอีก 2-3 ที จำเลยจึงเอามีปลายแหลมแทงชุ่ยไป 2-3 ทีบ้างถูกผู้ตายดังนี้ ถือว่าเป็นการต่อต้านในเวลาฉุกละหุกฉุกเฉิน เป็นการกระทำที่พอสมควรแก่เหตุ ควรได้รับยกเว้นโทษ ตาม ก.ม. ลักษณะอาญามาตรา 50

จำเลยกับผู้ตายเดินมาด้วยกัน พอมาระหว่างทางเวลากลางคืนผู้ตายเอาไม้ตะพดตีจำเลยก่อน แล้วยังตีจำเลยอีก 2-3 ที จำเลยจึงเอามีดปลายแหลมแทงชุ่ยไป 2-3 ทีบ้างถูกผู้ตาย ดังนี้ ถือว่าเป็นการต่อต้านในเวลาฉุกละหุกฉุกเฉิน เป็นการกระทำที่พอสมควรแก่เหตุ ควรได้รับยกเว้นโทษตาม กฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 50

ผู้ตายด่าและทำร้ายจำเลย ณ ที่แห่งหนึ่งก่อนต่อมาเป็นเวลานานจำเลยจึงใช้มีดฟันผู้ตาย ตาย ดังนี้ไม่ใช่เป็นการกระทำโดยถูกยั่วโทสะตามมาตรา 55 และป้องกันตัว