คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
กฎหมายลักษณะอาญา ม. 50

จำเลยกับพวกพากันตามโคของผู้อื่นที่หายไป พบผู้ตายเชือดโคอยู่ ผู้ตายวิ่งหนี จำเลยไล่ตามและเกิดทำร้ายกันขึ้น ผู้ตายถูกแทง 3 แห่ง ถูกตี 2 แห่ง จำเลยคนหนึ่งมีแผลที่ศีร์ษะโลหิตไหล เช่นนี้จะถือว่าจำเลยมีเจตนาฆ่าผู้ตายเข้าอยู่ในมาตรา 251

มีคนฉุดคร่าห์และจะแทงบุตรสาวจำเลยๆ จึงใช้มีดพร้าฟันไป แต่ตรงที่เกิดเหตุบังเงามืด แม้จำเลยฟันพลาดไปถูกคนอื่น ซึ่งเข้าช่วยบุตรสาวจำเลยถึงแก่ความตาย การกระทำของจำเลยก็เป็นการป้องกันพอสมควรแก่เหตุ

มีคนฉุดคร่าและจะแทงบุตรสาวจำเลย จำเลยจึงใช้มีดพร้าฟันไป แต่ตรงที่เกิดเหตุบังเงามืด แม้จำเลยฟันพลาดไปถูกคนอื่น ซึ่งเข้าช่วยบุตรสาวจำเลยถึงแก่ความตายการกระทำของจำเลย ก็เป็นการป้องกันพอสมควรแก่เหตุ

ผู้เสียหายเข้าไปท้าทายและทำร้ายจำเลยถึงในบ้านจำเลยจำเลยจึงต่อสู้ป้องกันตนและบิดาให้พ้นภยันตราย ซึ่งผู้เสียหายเป็นผู้ก่อขึ้นโดยผิด ก.ม.โดยใช้มีดโต้ต่อสู้กับตะบองโตเท่าแขนยาววาเศษ การกระทำของจำเลยไม่เกินกว่าเหตุ
แม้จำเลยจะไม่ได้ฎีกาขึ้นมาเมื่อปรากฎว่าการกระทำของจำเลยไม่เป็นความผิด อันเป็นเหตุอยู่ในส่วนลักษณะคดี ศาลฎีกาก็มีอำนาจพิพากษายกฟ้องปล่อยจำเลยได้

ผู้เสียหายเข้าไปท้าทายและทำร้ายจำเลยถึงในบ้านจำเลยจำเลยจึงต่อสู้ป้องกันตนและบิดาให้พ้นภยันตรายซึ่งผู้เสียหายเป็นผู้ก่อขึ้นโดยผิดกฎหมาย โดยใช้มีดโต้ต่อสู้กับตะบองโตเท่าแขนยาววาเศษการกระทำของจำเลยไม่เกินกว่าเหตุ
แม้จำเลยจะไม่ได้ฎีกาขึ้นมาเมื่อปรากฏว่าการกระทำของจำเลยไม่เป็นความผิด อันเป็นเหตุอยู่ในส่วนลักษณะคดีศาลฎีกาก็มีอำนาจพิพากษายกฟ้องปล่อยจำเลยได้

มีคนถอดกลอนเข้าไปในรั้วบ้านสุนัขในบ้านเห่าเจ้าของบ้านตื่นฉายไฟดู เห็นชายคนหนึ่งนั่งอยู่ข้างต้นไม้ห่างบันไดเรือนราว 1 ศอก เจ้าของบ้านร้องถาม 2คำชายนั้นกลับวิ่งหนีเจ้าของบ้านวิ่งตาม และร้องขโมยพอถึงกอกล้วยชายนั้นเอาไม้ไผ่พุ่งใส่เจ้าของบ้านเจ้าของบ้านจึงพุ่งหอกไปที่ชายนั้นปรากฏว่าชายนั้นเป็นคนโรคเรื้อนและโรคบุรุษจมูกโหว่ หากินทางรับจ้างเลี้ยงโค และถึงแก่ความตายในคืนนั้นเพราะป่วยมาก่อนประกอบกับถูกทำร้ายดังนี้ ถือได้ว่า การกระทำของเจ้าของบ้านเป็นการป้องกันตัว และทรัพย์สินพอสมควรแก่เหตุ

มีคนถอดกลอนเข้าไปในรั้วบ้านสุนัขในบ้านเห่า เจ้าของบ้านตื่นฉายไฟดู เห็นชายคนหนึ่งนั่งอยู่ข้างต้นไม้ห่างบันไดเรือนรวา 1 ศอก เจ้าของบ้านร้องถาม 2 คำ ชายนั้นกลับวิ่งหนีพอถึงกอกล้วยชายนั้นเอาไม้ไผ่พุ่งใส่เจ้าของบ้าน ๆ จึงพุ่งหอกไปที่ชายนั้นปรากฎว่าชายนั้นเป็นโรคเรื้อนและโรคบุรุษจมูกโหว่ หากินทางรับจ้างเลี้ยงโค และถึงแก่ความตายในคืนนั้นเพราะป่วยมาก่อนประกอบกับถูกทำร้ายดังนี้ ถือได้ว่า การกระทำของเจ้าของบ้านเป็นการป้องกันตัว และทรัพย์สินพอสมควรแก่เหตุ

มีคนเอาปืนยิงมารดาของเพื่อน จึงจะเข้าจับคนร้าย แต่คนร้ายกลับชักมีดทำร้ายผู้จับ ผู้จับจึงกอดปล้ำต่อสู้ เมื่อแย่งมีดได้ก็แทงผู้ร้ายไป 1 ที ผู้ร้ายล้มลงก็เอาเชือกมัด ดังนี้แม้ผู้+จะถึงตายก็ถือได้ว่ากระทำการจับกุมผู้ร้ายและป้องกันตนพอสมควรแก่เหตุ ได้รับการยกเว้นโทษตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 50

มีคนเอาปืนยิงมารดาของเพื่อน จึงจะเข้าจับคนร้าย แต่คนร้ายกลับชักมีดทำร้ายผู้จับ ผู้จับจึงกอดปล้ำต่อสู้เมื่อแย่งมีดได้ก็แทงผู้ร้ายไป 1 ที ผู้ร้ายล้มลงก็เอาเชือกมัด ดังนี้ แม้ผู้ร้ายจะถึงตายก็ถือได้ว่ากระทำการจับกุมผู้ร้ายและป้องกันตนพอสมควรแก่เหตุ ได้รับการยกเว้นโทษตามกฎหมายลักษณะอาญามาตรา 50

ผู้ตายมีความพยาบาทดักซุ่มทำร้ายจำเลย พอจำเลยกลับจากธุระเดินผ่านไป ผู้ตายเอาก้อนหินขว้างถูกคิ้วจำเลยแตกแล้วใช้มีดแทงจำเลยถูกแขนขวา 3 แผล และหน้าอกตรงราวนมขวาใกล้รักแร้ 1 แผล จำเลยเตะขาผู้ตายแล้วชกถูกแขนผู้ตายมีดหลุดจากมือผู้ตาย จำเลยแย่งมีดมาได้ผู้ตายกระโดดเข้ากอดปล้ำจำเลยจำเลยจึงใช้มีดแทงผู้ตาย แล้วผู้ตายปล่อยมือที่กอด และล้มลงจำเลยก็ออกวิ่งไปขอความช่วยเหลือเพื่อนบ้าน ผู้ตายขาดใจตายอยู่ตรงนั้นในเวลาไล่ๆ กันนั้นด้วยพิษบาดแผลที่ถูกจำเลยแทงรวม 5 แผล แต่ที่ฉกรรจ์ถึงตายอยู่ที่ไหปลาร้าและลิ้นปี่ทะลุใน นอกนั้นเล็กน้อย ดังนี้ตามรูปเรื่องดูเป็นการแลกชีวิตต่อชีวิต ไม่มีทางจะยับยั้งชั่งใจได้ดีกว่านั้น และลักษณะการเช่นนี้แม้การกระทำของจำเลยจะหนักเบาไปหน่อย ก็ควรวินิจฉัยให้เป็นคุณแก่จำเลยซึ่งถูกคู่อาฆาตดักลอบทำร้ายเอาโดยไม่ทันรู้ตัว และกำลังอยู่ในฐานะคับขันมาก ยากแก่การจะคะเนมือให้พอเหมาะพอดีได้ นับว่าเป็นการป้องกันชีวิตโดยพอสมควรแก่เหตุ