คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
นาถปรีชา

แม้ข้อบังคับของบริษัทจะมีความว่า 'ประธานกรรมการหรือกรรมการผู้จัดการคนใดคนหนึ่งหรือกรรมการอื่นร่วมกันตั้งแต่ 2 คนขึ้นไปมีอำนาจลงลายมือชื่อและประทับตราของบริษัทในเอกสาร ตราสาร หรือหนังสือสำคัญได้'ประธานกรรมการก็มีอำนาจสั่งปากเปล่า (ไม่ใช่การเซ็นชื่อ) ให้ทำกิจการของบริษัทโดยตรงได้ เมื่อไม่ปรากฏว่าการสั่งในกรณีเช่นนั้นอยู่ในอำนาจของผู้ใดเป็นพิเศษ และต้องถือว่ามีผลผูกพันบริษัท

แม้ข้อบังคับของบริษัทจะมีความว่า "ประธานกรรมการหรือกรรมการผู้จัดการคนใดคนหนึ่งหรือกรรมการอื่นร่วมกันตั้งแต่ 2 คนขึ้นไปมีอำนาจลงลายมือชื่อและประทับตราของบริษัทในเอกสาร ตราสาร หรือหนังสือสำคัญได้ " ประธานกรรมการก็มีอำนาจสั่งปากเปล่า (ไม่ใช่การเซ็นชื่อ) ให้ทำกิจการของบริษัทโดยตรงได้เมื่อไม่ปรากฎว่าการสั่งในกรณีเช่นนั้นอยู่ในอำนาจของผู้ใดเป็นพิเศษ และต้องถือว่ามีผลผูกพันบริษัท

ชายหญิงสมรสกันโดยไม่สนใจเรื่องจดทะเบียนสมรสชายจะฟ้องเรียกสินสอดของหมั้นคืนไม่ได้ เพราะฝ่ายชายสืบไม่สมฟ้องว่า หญิงผิดสัญญาไม่ยอมจดทะเบียนสมรสด้วย (ฎีกาที่ 659/2487) และจะเรียกค่าใช้จ่ายในการเตรียมการสมรสตาม ป.ม.แพ่ง ฯ มาตรา 1439 (2) ก็ไม่ได้ เพราะหญิงมิได้กระทำผิดสัญญาหมั้น
ส่วนเงินกองทุนที่ชายเอามากองทุนในการแต่งงานนั้น ยังคงเป็นทรัพย์สินของชาย เมื่อไม่ข้อสัญญาผูกพันให้หญิงยึดเอาไว้ได้ ชายก็มีสิทธิเรียกคืนได้

ชายหญิงสมรสกันโดยไม่สนใจเรื่องจดทะเบียนสมรสชายจะฟ้องเรียกสินสอดของหมั้นคืนไม่ได้ เพราะฝ่ายชายสืบไม่สมฟ้องว่า หญิงผิดสัญญาไม่ยอมจดทะเบียนสมรสด้วย (ฎีกาที่ 659/2487) และจะเรียกค่าใช้จ่ายในการเตรียมการสมรสตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1439(2)ก็ไม่ได้ เพราะหญิงมิได้กระทำผิดสัญญาหมั้น
ส่วนเงินกองทุนที่ชายเอามากองทุนในการแต่งงานนั้นยังคงเป็นทรัพย์สินของชาย เมื่อไม่มีข้อสัญญาผูกพันให้หญิงยึดเอาไว้ได้ ชายก็มีสิทธิเรียกคืนได้

ทำสัญญาซื้อข้าวกัน 1000 กระสอบ แล้วส่งคนเอาเรือเอี้ยมจัดการขนข้าวจากโกดังที่บรรทุกลงเรือพอบรรทุกลงได้ 716 กระสอบ ก็ถูกจับต้องฟังว่า จำเลยได้ยักข้าว 716 กระสอบจากที่เก็บ ฝ่าฝินประกาศคณะการปฏิบัติการตาม พ.ร.บ.การค้าข้าว 2489 ซึ่งห้ามมิให้ผู้ใดยักย้ายข้าวจากสถาน ฯลฯ เป็นความผิดสำเร็จตาม พ.ร.บ.การค้าข้าวตามมาตรา 17 ซึ่งได้แก้ไขเติมโดยฉบับที่ 2 พ.ศ.2489 ว่า 10 ข้าว 716 กระสอบซ้ายแล้ว ก็ตกเป็นข้าวที่ซึ่งต่อเนื่องกับความผิด ซึ่งตามมาตรา 21 ทวิ บัญญัติให้ริบเสีย.

ทำสัญญาซื้อข้าวกัน 1,000 กระสอบแล้วส่งคนเอาเรือเอี้ยมจุ๊นไปจัดการขนข้าวจากโกดังที่เก็บบรรทุกลงเรือพอบรรทุกลงเรือได้ 716 กระสอบก็ถูกจับดังนี้ ต้องฟังว่า จำเลยได้ยักย้ายข้าว 716 กระสอบจากสถานที่เก็บฝ่าฝืนประกาศคณะกรรมการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว 2489 ซึ่งห้ามมิให้ผู้หนึ่งผู้ใดยักย้ายข้าวจากสถานที่เก็บ ฯลฯ เป็นความผิดสำเร็จแล้วตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว 2489 มาตรา 17 ซึ่งได้แก้ไขเพิ่มเติมโดยฉบับที่ 2 พ.ศ.2489 มาตรา 10 ข้าว 716 กระสอบที่ขนย้ายแล้ว ก็ตกเป็นข้าวที่ซึ่งเกี่ยวเนื่องกับความผิด ซึ่งตามมาตรา 21ทวิ บัญญัติให้ริบเสีย

จำเลยซื้อปืน ซึ่งมีทะเบียนถูกต้องตามกฎหมายแล้ว มาไว้ในความครอบครองโดยไม่ได้รับอนุญาต จำเลยคงมีผิดฐานมีปืนไว้โดยมิได้รับอนุญาต แต่ปืนของกลางเป็นปืนที่มีทะเบียนแล้วจึงไม่เป็นวัตถุผิด ก.ม. อันจะพึงริบตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา 28 (อ้างฎีกาที่ 23/2493)

จำเลยซื้อปืน ซึ่งมีทะเบียนถูกต้องตามกฎหมายแล้ว มาไว้ในความครอบครองโดยไม่ได้รับอนุญาต จำเลยคงมีผิดฐานมีปืนไว้โดยมิได้รับอนุญาต แต่ปืนของกลางเป็นปืนที่มีทะเบียนแล้วจึงไม่เป็นวัตถุผิดกฎหมายอันจะพึงริบตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 28(อ้างฎีกาที่ 23/2493)

ผู้ขายส่งขนสุราจากร้านขายปลีกกลับคืนร้านขายส่งแม้จะได้มีหนังสือถึงเจ้าพนักงานสรรพสามิต ขอรับสุราจากร้านขายปลีกคืนมายังร้านขายส่งและเจ้าพนักงานสรรพสามิตอนุญาตแล้วก็ตาม เมื่อไม่มีใบอนุญาตขนสุราหรือไม่นำใบอนุญาตขนสุรากำกับไปกับสุราที่ขนด้วย ย่อมเป็นการฝ่าฝืนมาตรา 14 อันจะต้องมีผิดตามมาตรา 38 แห่งพระราชบัญญัติสุรา 2493จำเลยจะต้องรู้ข้อกฎหมายดังว่านี้จะอ้างว่าไม่มีเจตนาทำผิดกฎหมายไม่ได้

ผู้ขายส่งขนสุราจากร้านขายปลีกกลับคืนร้านขายส่ง แม้จะได้มีหนังสือถึงเจ้าพนักงานสรรพสามิตต์ ขอรับสุราจากร้านขายปลีกคืนมายังร้านขายส่งและเจ้าพนักงานสรรพสามิตต์อนุญาตแล้วก็ตาม เมื่อไม่มีใบอนุญาตขนสุราหรือไม่นำใบอนุญาตขนสุรากำกับไปกับสุราที่ขนด้วยย่อมเป็นการฝ่าฝืนมาตรา 14 อันจะต้องมีผิดตามมาตรา 38 แห่งพ.ร.บ.สุรา 2493 จำเลยจะต้องรู้ข้อกฎหมายดังว่านี้ จะอ้างว่าไม่มีเจตนาทำผิดกฎหมายไม่ได้