คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 113

เจ้าของที่ดินจดทะเบียนที่ดินของ+ให้เป็นทางสาธารณแล้ว+หมดกรรมสิทธิ แม้เจ้าหน้าที่จะออกโฉนดให้ในนามของ+ถือกรรมสิทธิเป็นเจ้าของภายหลังต่อมาก็ตามก็ไม่ทำให้ได้กรรมสิทธิกลับคืนมา อ้าง ฎีกาที่ 662/2470,332/2475,538/2469 และ 497/2473 การอุทิศที่ดินให้เป็นทางสาธารณะหรือทางหลวงนั้นไม่จำต้องโอนโฉนดมอบให้แก่แผ่นดิน เพียงการอุทิศโดยแจ้งชัด เช่นบอกความจำนงแก่เจ้าหน้าที่หรือจดทะเบียนในหน้าโฉนดก็เป็นการเพียงพอ
การที่อสังหาริมทรัพย์กลายสภาพเป้นสาธารณะสมบัติของแผ่นดินตามประมวลแพ่งฯ ม.1304 แล้วจะกลับมาตกได้แก่เอกชนอีก+แต่โดยอาศัยอำนาจตามที่บัญญัติไว้ใน ม.1305 เท่านั้น
พ.ร.บ.เวนคืนอสังหาริมทรัพย์ไม่ใช่กฎหมายที่ก่อตั้งกรรมสิทธิให้แก่ผู้ที่มีรายชื่อเป็นเจ้าของที่ดินที่จักถูกเวนคืนการที่บุคคลมีชื่อเป็นเจ้าของกรรมสิทธิที่ดินที่จะถูกเวนคืนใน พ.ร.บ.เวนคืนอสังหาริมทรัพย์นั้นมิใช่ข้อสันนิษฐานโดยเด็ดขาดว่าเป็นเจ้าของกรรมสิทธิที่ดินนั้นเสมอไป
ข้อตกลงของเจ้าพนักงานที่ยอมให้ค่าทำขวัญแก่บุคคลซึ่งมิได้เป็นเจ้าของที่ดินที่ต้องถูกเวนคืนนั้นเป็นโมฆะตาม ม.113 แห่งประมวลแพ่งฯ

สัญญากู้ลงจำนวนเงินไว้ 620 บาท ผู้กู้จะขอสืบว่าความจริงได้กู้ไปเพียง 500 บาทที่เขียนจำนวนเงินไว้ 620 บาทก็โดยคิดดอกเบี้ยร้อยละ 2 ต่อเดือน จำนวน 1 ปีรวมไวด้วยดังนี้ ไม่เป็นการขอสืบเปลี่ยนแปลงแก้ไขข้อความในสัญญา แต่เป็นการขอสืบว่าสัญญาเป็นโมฆะในจำนวนเงิน 120 บาทที่เกินนี้นย่อมสืบได้อ้างฎีกาที่ 50/2478 + 330/2480

พ.ร.บ.ควบคุมกิจการค้าขายอันกระทบกระเทือนความปลอดภัยฯ พ.ศ.2471 ม.7,8 สัญญาประกันภัยที่ทำขึ้นโดยผู้เอาประกันภัยไม่ทราบถึงความสมบูรณ์ของผู้รับประกันภัยนั้นำไม่ตกเป็นโมฆะประกอบการประกันภัยโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่ใช่นับอายุความตั้งแต่วันทำสัญญา ต้องเริ่มนับอายุความตั้งแต่วันสิ้นสัญญา

อัยยการไม่มีอำนาจฟ้องเรียกเงินค่านำจับผู้กระทำผิด พ.ร.บ.ชั่วตวงวัดแทนผู้นำจับอำนาจฟ้องความเป็นเรื่องเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชนศาลยกขึ้นพิจารณาได้เองโดยคู่ความไม่ต้องยกขึ้นโต้เถียงไว้

โจทก์เป็นเสมียนบริษัทได้ช่วยเหลือจำเลยให้ได้+ลากไม้ของบริษัทนาย+ตน จำเลยจึงทำหนังสือกู้ให้โจทก์ไว้เป็นราง+ ต่อมาโจทก์ได้ทำหนังสือให้ไว้แก่บริษัทนายจ้ามตนแสดงว่าโจทก์มิได้เป็นเจ้า+นี้จำเลย เพื่อปกปิดการที่โจทก์รับรางวัลจากจำเลยดังนี้ เอกสารปกปิดการกระทำของโจทก์นั้นไม่เข้าลักษณเป็นใบเสร็จรับเงินตามประมวลแพ่งฯ ม.326,653 อุทธรณ์ฎีกา คดีแพ่งทุนทรัพย์ 1250 บาท เมื่อศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้น คู่ความฎีกาได้แต่ฉะเพาะปัญหาข้อกฎหมายและต้องเป็นข้อที่ได้ว่ากันมาแล้วแต่ศาลชั้นต้นวัตถุประสงค์ของสัญญาเป็นการขัดขวางต่อความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชนหรือไม่เป็นปัญหาข้อเท็จจริง

ชายหลอกลวงหญิงว่าจะเลี้ยงดูเป็นภรรยา หญิงหลงเชื่อยอมร่วมประเวณีกับชายจนเกิดบุตร์ หญิงฟ้องชายให้รับเด็นเป็นบุตร์และเรียกค่าเลี้ยงดูได้เมื่อมีหลักฐานเป็นหนังสือซึ่งชายทำไว้การฟ้องขอให้รับรองบุร์นั้นจะฟ้องได้ต่อเมื่อเด็กนั้นคลอดจากครรภ์มารดาแล้วและมีชีวิตรอดอยู่เป็นสภาพบุคคลจะฟ้องในขณะที่ทารกยังอยู่ในครรภ์มารดาหาได้ไม่
ประมวลวิธีพิจารณาแพ่ง ม. 179, 183, 249 เมื่อฟ้องเดิมไม่มีมูลที่จะพึงฟ้องได้ตามกฎหมายแต่โจทก์ได้ยื่นคำร้องขอแก้ไชเพิ่มเติมฟ้องให้มีมูลขึ้นในภายหลังโดยจำเลยมิได้คัดค้านและศาลอนุญาตดังนี้ต้องถือว่าคำร้องนั้นทำให้ฟ้องเดิมบริบูรณ์ขึ้น สิทธิฟ้องร้องย่อมย้อต้นแต่เมื่อแรกฟ้องข้อกฎหมายใดที่ไม่ได้ยกขั้นว่ากล่าวกันมาแต่ชั้นศาลล่างและมิใช่ปัญหาอันเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชนแล้วศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย ปัญหาที่ว่าโจทก์มีอำนาจฟ้องคดีแทนเด็กหรือไม่นั้นไม่ใช่เป็นปัญหาอันเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชน

ปัญหาในเรื่องหน้าที่ใครนำสืบก่อนนั้น ถ้ามิได้โต้เถียงกันมาแต่ในชั้นศาลชั้นต้นศาลอุทธรณ์จะรับวินิจฉัยไม่ได้
ปัญหาเรื่องหน้าที่นำสืบนั้นไม่ใช่เป็นปัญหาเกี่ยวกับความสงบเรียบร้องของประชาชน

นิติกรรมสัญญาใดที่แยกออกได้เป็นส่วน ๆ หากส่วนใดตกเป็นโมฆะ ก็หาทำให้ส่วนที่สมบูรณ์ตกเป็นโมฆะไปด้วยไม่ โจทก์จ้างจำเลยทำงานในร้านเครื่องพิมพ์ดีดของโจทก์โดยมีข้อสัญญาว่าเมื่อออกจากร้านโจทก์ไปแล้วห้ามมิให้ จำเลยไปทำการเป็นช่างแก้ซ่อมเครื่องพิมพ์ดีดในร้านอื่นในเขตต์กรุงเทพเช่นนี้ไม่เป็นการเกินสมควรแก่เหตุ ไม่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชน ค่าธรรมเนียม

สัญญาซื้อขายน้ำจากเหมืองฝายอันมีลักษณเป็นการชลประทานนั้นหากการทำเหมืองฝายรายนี้ผู้ทำมิได้รับสัมปทานสัญญาซื้อขายน้ำย่อมเป็นโมฆะตาม ม.113 แห่งประมวลแพ่งฯ ประมวลวิธีพิจารณาแพ่ง ม.183-186 รับโจทก์ฟ้องคดีเกี่ยวกับเรื่องเหมืองฝายจำเลยต่อสู้ว่าเหมืองฝายของโจทก์มีลักษณเป็นการชลประทาน ฝ่ายโจทก์ก็รับในคำแถลงการณ์ชั้นศาลชั้นต้นว่าการเหมืองฝายเรียกได้ว่าเป็นการชลประทานเช่นนี้ประเด็นย่อมเป็นอันยุตติว่าการเหมืองฝายเป็นการชลประทานจริงดังคำรับของโจทก์

เจ้าพนักงานรังวัดที่ดินทำสัญญารับสินจ้างรางวัลจากบุคคลภายนอก เพื่อช่วยเหลือในข้อขัดข้องบางอย่างในการร้องขอประทานบัตร์ทำเหมืองแร่นั้น ต้องด้วยข้อห้ามตามพ.ร.บ.ระเบียนข้าราชการพลเรือน ม.42-43 สัญญานั้นเป็นโมฆะ สุภาษิตกฎหมาย บุคคลที่มาขอความช่วยเหลือจากศาลต้องมาโดยมือบริสุทธิ