คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
กฎหมายลักษณะอาญา ม. 28

โจทก์ฟ้องหาว่าจำเลยมีอาวุธปืนไม่มีทะเบียนไว้ในความครอบครอง และขอให้ศาลสั่งคืนของกลางแก่เจ้าของ ศาลจะสั่งคืนตามคำขอไม่ได้ เพราะปืนของกลางไม่มีทะเบียน ใครครอบครองย่อมมีความผิด การสั่งคืนแก่เจ้าของย่อมเป็นการขัดต่อกฎหมายในตัวและศาลจะสั่งริบก็มิได้ เพราะโจทก์มิได้ขอไว้เป็นการเกินคำขอ

เอาฝิ่นเถื่อนซุกซ่อนมาในยางรถยนต์ แล้วขับรถยนต์มา ถูกเจ้าพนักงานจับและค้นฝิ่นได้ดังนี้ เป็นที่เห็นได้ชัดว่ายางนอกยางในและวงล้อเป็นเครื่องหุ้มห่อฝิ่นที่ซุกซ่อนมาจึงพึงถือว่าเป็นของกลางที่ใช้ในการกระทำผิด ควรต้องริบทั้งยางในยางนอกและวงล้อด้วย

เอาฝิ่นเถื่อนซุกซ่อนมาในยางรถยนต์ แล้วขับรถยนต์มาถูกเจ้าพนักงานจับและค้นฝิ่นได้ดังนี้ เป็นที่เห็นได้ชัดว่ายางนอกยางในและวงล้อเป็นเครื่องหุ้มห่อฝิ่นที่ซุกซ่อนมา จึงพึงถือว่าเป็นของกลางที่ใช้ในการกระทำผิด ควรต้องริบทั้งยางในยางนอกและวงล้อด้วย

คนต่างด้าวนำเรือและอวนเข้ามาทำการประมงในเขตน่านน้ำไทยอันเป็นผิดตาม พระราชบัญญัติว่าด้วยสิทธิการประมงในเขตการประมงไทยพ.ศ.2482 มาตรา 4,7,8,10,11 นั้น เมื่อปรากฏว่าเรือยนต์และอวนของกลางนั้นเป็นของผู้อื่นมิได้รู้เห็นในการกระทำผิดนี้ด้วยจะริบไม่ได้ ศาลพิพากษาให้คืนเรือยนต์และอวนนั้นให้เจ้าของไป

มีไม้แปรรูปเกิน 0.20 ลูกบาศก์เมตรไว้ในครอบครองภายในเขตควบคุมการแปรรูปไม้โดยไม่ได้รับอนุญาต ย่อมเป็นความผิดตามพระราชบัญญัติป่าไม้ พ.ศ.2484 มาตรา 48 ไม้ของกลางที่มีไว้ จึงต้องริบตามมาตรา 74

ข้าวที่จำเลยขนย้ายออกนอกเขต ได้รับอนุญาตเพียงลำเดียวส่วนอีก 3 ลำขนย้ายโดยไม่ได้รับอนุญาตนั้นข้าวและเรือที่ขนย้ายโดยไม่ได้รับอนุญาตต้องถูกริบตามพระราชบัญญัติสำรวจและห้ามกักกันข้าว

ขายสุราให้ผู้อื่นไป โดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานสรรพสามิตต์ ซึ่งเป็นความผิดตาม พ.ร.บ.สุรา 2493 มาตรา
40 นั้น เมื่อปรากฎว่า สุราของกลางได้ขายและกรรมสิทธิตกเป็นของผู้ซื้อแล้ว ทั้งผู้ซื้อก็ไม่ได้รู้เห็นในการกระทำผิด
ของผู้ขายแล้ว ศาลก็ย่อมไม่ริบสุราของกลางนั้น./

ขายสุราให้ผู้อื่นไป โดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานสรรพสามิตซึ่งเป็นความผิดตามพระราชบัญญัติสุรา 2493มาตรา 40 นั้นเมื่อปรากฏว่า สุราของกลางได้ขายและกรรมสิทธิ์ตกเป็นของผู้ซื้อแล้ว ทั้งผู้ซื้อก็ไม่ได้รู้เห็นในการกระทำผิดของผู้ขายแล้วศาลก็ย่อมไม่ริบสุราของกลางนั้น

มีไม้สักแปรรูปไว้ในครอบครองเกินจำนวน 0.20 ลูกบาศก์เมตรโดยไม่ได้รับอนุญาต เป็นความผิดตาม พระราชบัญญัติป่าไม้ 2484ไม้สักของกลางจึงเป็นไม้ที่มีไว้เนื่องจากการกระทำผิดต่อพระราชบัญญัติป่าไม้ ฉะนั้นจึงต้องริบตาม มาตรา 74 (อ้างฎีกาที่ 550/2488)

พ.ร.บ.การประมง 2490 มาตรา 30(2) ให้อำนาจรัฐมนตรีหรือข้าหลวงประจำจังหวัดโดยอนุมัติรัฐมนตรีที่จะกำหนดมิให้ใช้เครื่องมือทำการประมงอย่างหนึ่งอย่างใด ในที่จับสัตว์น้ำโดยเด็ดขาด ถ้าผู้ใดใช้เครื่องมือที่ห้ามนั้นทำการประมงก็ย่อมมีผิด และถูกริบเครื่องมือนั้นโดยศาลจะใช้ดุลยพินิจไม่ริบ ไม่ได้
แต่ถ้ารัฐมนตรีประกาศห้ามมิให้ทำการประมงด้วยเครื่องมือใดใดในที่จับสัตว์น้ำโดยเด็ดขาด เว้นแต่เครื่องมือตามที่กำหนดไว้ในประกาศนั้น ดังนี้ ประกาศมิได้ระบุชื่อเครื่องมือชะนิดใดที่ห้ามโดยเด็ดขาดไว้ ฉะนั้นเมื่อเกิดการกระทำผิดตามประกาศนี้ขึ้น ศาลก็ย่อมใช้ดุลยพินิจไม่ริบเครื่องมือนั้นได้ตามความในมาตรา 69 แห่งพ.ร.บ.การประมง 2490