คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
ธรรมบัณฑิตสิทธิศฤงคาร

มีไว้ในครอบครองซึ่งไม้หวงห้ามอันยังมิได้แปรรูปทั้งมิได้มีรอยตราค่าภาคหลวงประทับไว้ เป็นความผิดตามพระราชบัญญัติป่าไม้ 2484 มาตรา 69 ข้างท้าย อันมีโทษปรับไม่เกิน 500 บาท จำคุกไม่เกิน 6 เดือนฯลฯนั้น การฟ้องคดีอยู่ในอายุความ 5 ปีตาม กฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 78(3) มิใช่มาตรา 78(4)

ป่าสักของแผ่นดินนั้น แม้จะมีผู้ไปครอบครองและปลูกบ้านเรือนอยู่โดยไม่ได้ร้องขอเหยียบย่ำจับจองแต่อย่างใดแล้ว ก็ไม่มีสิทธิจะตัดฟันไม้สักในบริเวณนั้นโดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานได้

ในเรื่องผู้ชำระบัญชี ซึ่งศาลตั้งในกรณีเลิกห้างหุ้นส่วนสามัญมิได้จดทะเบียน ได้ทำคำชี้ขาดและทำบัญชีงบดุลย์ของหุ้นส่วนนั้น ผู้เป็นหุ้นส่วนหรือผู้ใดอื่นจะมาร้องขอให้ศาลเปลี่ยนแปลงแก้ไขมิได้ เพราะยังไม่มีสิทธิโต้แย้งอย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้นตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 55 กล่าวคือ ผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดยังมิได้ถูกฟ้องเรียกหนี้ตามคำชี้ขาดหรือตามบัญชีแต่อย่างใด จึงไม่มีสิทธิที่จะมาร้องต่อศาล

โจทก์ฟ้องอ้างว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ จำเลยเข้าโต้แย้งสิทธิของโจทก์โดยอ้างว่าบิดายกที่นี้ให้แก่โจทก์จำเลยคนละเท่าๆ กัน จึงขอให้ศาลพิพากษาว่าโจทก์มีสิทธิครอบครองที่รายนี้มิให้จำเลยเข้าเกี่ยวข้อง
จำเลยให้การต่อสู้ว่าที่พิพาทเป็นของบิดาโจทก์จำเลยบิดาไม่สละสิทธิหรือยกให้เป็นกรรมสิทธิของผู้ใด คงครอบครองเป็นเจ้าของตลอดมาจนบัดนี้แล้วบิดาจัดการรังวัดจัดแบ่งที่นี้ให้โจทก์จำเลยคนละเท่าๆ กัน โจทก์ไม่พอใจจึงมาฟ้อง ดังนี้ ถือว่า จำเลยได้โต้แย้งสิทธิของโจทก์แล้วศาลจำต้องรับคดีไว้วินิจฉัยถึงสิทธิตามฟ้องต่อไป

โจทก์และพวกอิสลามิกชนในจังหวัดหนึ่งได้ร่วมกันบริจาคเงินซื้อที่ดินแปลงหนึ่ง ทำเป็นโรงเรียนสำหรับชาวอิสลามิกชนเข้าเรียน และได้ตั้งผู้จัดการจัดการโรงเรียนสืบต่อกันไปดังนี้ ถือว่าผู้จัดการเหล่านั้นเป็นตัวแทนโจทก์และพวก ฉะนั้นเมื่อผู้จัดการคนหนึ่งทำผิดโดยเอาที่ดินแปลงนี้ยกให้แก่บุตร แล้วบุตรโอนขายให้คนภายนอกเสีย เช่นนี้ โจทก์แต่ผู้เดียวซึ่งเป็นเจ้าของร่วมด้วยย่อมมีอำนาจฟ้องในนามของตนเอง ขอให้เพิกถอนสัญญาซื้อขายดังกล่าวเสียหรือขอให้ใช้ค่าเสียหายเป็นเงิน เพื่อจะได้จัดซื้อที่ดินอื่นจัดตั้ง เป็นโรงเรียนแทนโรงเรียนเดิมได้

ผู้เช่าทำการฟักไข่ขายเป็นอาชีพและได้จดทะเบียนพาณิชย์ไว้ ดังนี้ ถือได้ว่าที่เช่ารายนั้นมิใช่เคหะตามความหมายของ พระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าฯลฯ
ในกรณีเช่นนี้ แม้ตัวผู้เช่าจะไม่ได้ฟักไข่ขายเองแต่มารดาผู้เช่าเป็นผู้ทำการฟักไข่ขายในห้องเช่าส่วนตัวผู้เช่าไปรับจ้างที่อื่นก็ดี ก็ไม่ได้รับความคุ้มครองเช่นเดียวกัน เพราะได้ใช้สถานที่นั้นประกอบการค้า

การที่จำเลยไปแจ้งต่อผู้ใหญ่บ้านว่า เขาเป็นผู้ร้ายปล้นทรัพย์ฆ่าคน ซึ่งจำเลยรู้อยู่ว่าไม่เป็นความจริงทั้งนี้เพื่อให้ผู้ใหญ่บ้านคัดค้านต่อพระอุปัชฌาย์ ผู้ใหญ่บ้านมีหนังสือถึงพระอุปัชฌาย์ พระอุปัชฌาย์จึงไม่บวชเขานั้น นับได้ว่าจำเลยกระทำละเมิดแล้ว พี่ชายของเขาผู้เป็นเจ้าภาพและออกเงินซื้อของในการอุปสมบท ย่อมมีอำนาจเป็นโจทก์ฟ้องเรียกค่าเสียหายจากจำเลยได้ (ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 5/2494)

เอกสารที่ผู้ตายทำก่อนตายข้อหนึ่งมีข้อความกำหนดไว้ว่าถ้าผู้ตายตายลงแล้ว ให้ทรัพย์ตามที่กล่าวแก่ภรรยาดังนี้ เรียกได้ว่าผู้ตายได้กำหนดการเผื่อตายในเรื่องทรัพย์สินของตนไว้ให้มีผลบังคับเมื่อตนตายจึงเป็นเอกสารที่มีลักษณะเป็นพินัยกรรมตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1646 เมื่อได้ทำเป็นหนังสือลงวันเดือนปีที่ทำผู้ตายได้ลงลายมือชื่อไว้ต่อหน้าพยานครบถ้วนก็ย่อมเป็นพินัยกรรมที่สมบูรณ์ตามแบบที่บังคับไว้ในมาตรา 1656

ขนสุราของรัฐบาลเกินกว่า 1 ลิตร โดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานสรรพสามิต อันเป็นความผิดตาม พระราชบัญญัติสุรา2493 มาตรา 15,38 นั้นจะริบสุราของกลางไม่ได้เพราะมาตรา 45 มิได้มีบัญญัติให้ริบในกรณีเช่นนี้

เจ้าทรัพย์ล่ามกระบือไว้ที่ในทุ่ง เวลาประมาณ 7.00น. พอเวลาจวนเที่ยงไปดูกระบือหายไป เชือกที่ล่ามมีรอยถูกตัด มีผู้พบจำเลยกำลังพากระบือนี้ เมื่อตอน13.00 น. และที่ตรงนั้นห่างจากที่ล่ามกระบือเพียงประมาณ 25 เส้น ดังนี้ ฟังว่าจำเลยลักทรัพย์ ไม่ใช่รับของโจร