คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
ธรรมบัณฑิตสิทธิศฤงคาร

ทำการวิดน้ำจับปลาในบ่อ ซึ่งอยู่ในที่ดินของตนเอง เมื่อบ่อนั้นไม่ใช่เป็นบ่อที่ล่อสัตว์น้ำจากที่จับสัตว์น้ำแล้วก็ไม่ถือว่า เป็นบ่อล่อสัตว์น้ำ ดังที่บัญญัติไว้ในกฎกระทรวง ฉบับที่ 6 พ.ศ.2490 ข้อ 1 ซึ่งออกตามพ.ร.บ.การประมง 2490
ทำการประมงในบ่อเช่นนี้ จึงไม่ต้องขออนุญาตต่อพนักงานเจ้าหน้าที่

ทำลายคันนาของเขาแล้วพาเกวียนเดินไปตามทางในนาของเขาโดยเชื่อว่าเป็นที่สาธารณะโดยทางอำเภอได้ขออนุญาตเจ้าของที่นา และได้มีการประชุมยินยอมทำทางนี้เพื่อให้เกวียนเดินสะดวก เช่นนี้ ถือว่าจำเลยมิได้มีเจตนาชั่วร้ายในการกระทำ จะเอาผิดแก่จำเลยตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา324 ไม่ได้

การลักสิ่งที่ใช้บรรจุทรัพย์อันเป็นเหตุฉกรรจ์อย่างหนึ่งซึ่งจะทำให้โทษหนักขึ้นตาม กฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 293(5) นั้น ต้องเป็นสิ่งที่ใช้บรรจุทรัพย์เพื่อเก็บรักษาไว้อย่างมั่นคงตามปกติย่อมยากแก่การที่จะพาไป เช่น ตู้หรือกำปั่นเหล็ก เพียงแต่เป็นกระเป๋าเดินทางหรือกระเป๋าเสื่อ หาได้อยู่ในความหมายแห่งข้อนี้ไม่

ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ฟังข้อเท็จจริงต้องกันมาว่าจำเลยเป็นเด็กอายุยังไม่เต็ม 16 ปีบริบูรณ์
โจทก์ฎีกาว่า ศาลล่างทั้งสองใช้วิธีนับอายุจำเลยยังไม่ถูก ต้องนำมาตรา 16 แห่ง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาใช้จึงจะถูก ดังนี้ถือว่า โจทก์ฎีกาในปัญหาข้อกฎหมาย ศาลฎีกาต้องฟังข้อเท็จจริงตามศาลล่างว่าจำเลยมีอายุยังไม่เต็ม 16 ปี
การที่จะลงโทษจำเลยในคดีอาญา ซึ่งมีอายุ 16 ปีศาลฎีกาได้วินิจฉัยเป็นบรรทัดฐานมาแล้วว่า ต้องนับอายุ16 ปีบริบูรณ์ตามนัยฎีกาที่ 1738/2492 จะนับตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 16 หาได้ไม่

หนังสือระบุว่าเป็นพินัยกรรมและมีพยานกับผู้เขียนอย่างแบบพินัยกรรม แต่เมื่ออ่านข้อความตลอดแล้ว เห็นได้ว่าผู้ยกทรัพย์ให้ไม่ได้แสดงเจตนาจะยกทรัพย์ให้เมื่อตาย แต่กลับยกให้ทันทีตั้งแต่วันทำหนังสือนั้น จึงไม่ใช่เป็นพินัยกรรม แต่เป็นลักษณะสัญญาให้
ทำหนังสือยกที่นามือเปล่าให้กันเอง ผู้รับได้เข้ายึดถือครอบครองนานั้นด้วยเจตนาเป็นเจ้าของมาแล้ว 1 ปีย่อมได้สิทธิครอบครองตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา1367,1369 แล้ว

สัญญากู้ฉบับเดียวมีผู้ค้ำประกัน 2 คน แม้ผู้ค้ำประกันจะเซ็นชื่อไม่พร้อมกัน ก็เป็นเรื่องค้ำประกันในหนี้รายเดียวกันสัญญาฉบับเดียวกัน ปิดอากรแสตมป์เพียง 1 บาท ก็บริบูรณ์แล้ว

ทายาทหลายคนได้ปกครองเป็นเจ้าของทรัพย์มรดกร่วมกันมาโดยยังไม่ได้แบ่งปันกัน ต่อมาทายาทคนหนึ่งฟ้องขอแบ่งทรัพย์มรดกนั้น จากทายาทอีกคนหนึ่งเพียงคนเดียว มิได้ฟ้องทายาทอันเป็นเจ้าของร่วมคนอื่นเข้ามาในคดีด้วยทายาทคนที่ถูกฟ้องยอมความเอาทรัพย์มรดกที่ทายาทอื่นซึ่งเป็นคนนอกคดีเป็นเจ้าของร่วมด้วยไปแบ่งปันเอาเสียคนเดียวและยอมรับเงินจำนวนหนึ่ง ตกลงโอนทรัพย์นั้นให้เป็นของทายาทผู้ฟ้องคดีทั้งหมดโดยทายาทคนนอกคดีไม่ได้รู้เห็นยินยอมด้วยนั้น ย่อมไม่ผูกพันทายาทคนนอกคดีตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1361 วรรคสอง
การกระทำของทายาทผู้เป็นโจทก์และทายาทผู้เป็นจำเลยเป็นเหตุให้ทายาทคนนอกคดีเสียสิทธิและเกิดเสียหายแก่ทรัพย์ของทายาทคนนอกคดี คำพิพากษาในคดีก่อนนั้นจึงใช้ยันทายาทคนนอกคดีไม่ได้ ทายาทคนนอกคดีมีสิทธิฟ้องทายาทผู้เป็นโจทก์และจำเลยขอให้ศาลแบ่งทรัพย์นั้นใหม่ได้ไม่จำต้องฟ้องขอให้ทำลายคำพิพากษา
คำว่าสิ่งปลูกสร้างย่อมหมายถึงเรือนด้วย เมื่อโจทก์ฟ้องว่าที่ดินและสิ่งปลูกสร้างเป็นมรดก จำเลยมิได้ให้การปฏิเสธหรือต่อสู้ประการใดจึงไม่มีประเด็นในเรื่องเรือนโจทก์ไม่ต้องนำสืบ ศาลก็รับฟังได้ว่า เรือนเป็นทรัพย์มรดกด้วยตามนัยแห่งฎีกาที่ 218/2488
การที่โจทก์ตีราคาทรัพย์มาในคำฟ้องนั้น เป็นการประมาณราคาเพื่อเรียกค่าธรรมเนียม เมื่อไม่มีเหตุที่ศาลควร สงสัยหรือฝ่ายใดโต้แย้ง ก็ไม่มีปัญหาเรื่องการเรียกค่าขึ้นศาลเพิ่ม

จำเลยและนายประกันไม่มาศาลตามเวลาที่ศาลนัดพิจารณาแต่มาล่าช้าไป ตั้งหนึ่งชั่วโมงโดยไม่มีเหตุแก้ตัวที่ฟังได้ นั้นถือว่า นายประกันเป็นผู้ผิดสัญญาประกันที่ทำไว้กับศาลแล้ว ศาลมีอำนาจสั่งปรับได้ แต่จะปรับเต็มตามที่กำหนดไว้ในสัญญาหรือไม่ย่อมอยู่ในดุลพินิจของศาล

ลูกหนี้จำต้องคืนที่ดินให้เจ้าของไปโดยสัญญาประนีประนอมยอมความเพราะลูกหนี้ได้ที่ดินมาโดยการไปแจ้งเท็จต่อเจ้าพนักงานหอทะเบียนที่ดินนั้น หาใช่เป็นกรณีที่ลูกหนี้ให้โดยเสน่หาไม่ เจ้าหนี้จะเพิกถอนการฉ้อฉลโดยอ้างว่าเพียงแต่ลูกหนี้รู้ถึงการเสียเปรียบฝ่ายเดียวก็พอแล้วเท่านั้นไม่ได้

เจ้าของที่ดินร่วมกัน 2 คนไปกู้เงินเขามา แล้วมอบโฉนดและที่ดินให้ผู้ให้กู้ทำต่างดอกเบี้ย ภายหลังเจ้าของร่วมคนหนึ่งถึงแก่กรรม เจ้าของร่วมคนที่เหลือจึงให้คนอื่นไปไถ่ที่ดินมา จากผู้ให้กู้เดิม เมื่อไถ่มาแล้ว หาได้ทำใบกู้ใหม่ไม่คนอื่นนั้นคงรับสัญญากู้ฉบับเดิมนั้นเองมายึดถือไว้ ดังนี้ เป็นเรื่องเปลี่ยนตัวเจ้าหนี้หาได้มีการเปลี่ยนตัวลูกหนี้ไม่ การครอบครองของเจ้าหนี้ยังคงเป็นการครอบครองแทน ลูกหนี้ทั้งหมด ทายาทของเจ้าของร่วมที่ถึงแก่กรรม จึงมาฟ้องขอแบ่งที่ดินจากเจ้าของร่วมที่มีชีวิตอยู่ได้ ไม่ถือว่าคดีขาดอายุความ