คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
ป.พ.พ. ม. 1299

ผู้รับโอนที่ดินจากผู้มีชื่อในโฉนดโดยเสียค่าตอบแทนและได้จดทะเบียนสิทธิโดยสุจริตแล้ว เจ้าของร่วมจะฟ้องขอให้เพิกถอนนิติกรรมการโอนนั้นไม่ได้

โอนทะเบียนซื้อขายที่ดินโดยรู้อยู่ว่าเป็นที่ของคนอื่นปกครองปรปักษ์เข้ามานานเจ้าของที่ดินฟ้องขอให้ศาลแสดงว่าที่ดินเป็นของตนได้
รับมฤดกที่ทั้งโฉนดซึ่งรวมเอาที่โจทก์มีกรรมสิทธิ์เข้าไปด้วยแล้วไปโอนขาย โจทก์ฟ้องขอให้ศาลพิพากษาเพิกถอนการรับมฤดกและการซื้อขายและแสดงว่าที่ ๆ โจทก์ปกครองเป็นของโจทก์ ดังนี้ศาลพิพากษาให้แสดงว่าที่ ๆ โจทก์ปกครองเป็นของโจทก์โดยไม่พิพากษาเพิกถอนการรับมฤดกแลการซื้อขาย

โอนทะเบียนซื้อขายที่ดินโดยรู้อยู่ว่าเป็นที่ของคนอื่นปกครองปรปักษ์มาช้านาน เจ้าของที่ดินฟ้องขอให้ศาลแสดงว่าที่ดินเป็นของตนได้รับมรดกที่ทั้งโฉนด ซึ่งรวมเอาที่ที่โจทก์มีกรรมสิทธิ์เข้าไปด้วยแล้วไปโอนขาย โจทก์ฟ้องขอให้ศาลพิพากษาเพิกถอนการรับมรดกและการซื้อขาย และแสดงว่าที่ที่โจทก์ปกครองเป็นของโจทก์ดังนี้ศาลพิพากษาให้แสดงว่าที่ที่โจทก์ปกครองเป็นของโจทก์โดยไม่พิพากษาเพิกถอนการรับมรดกและการซื้อขาย

ในกรณีที่มีการโอนที่ดินโดยโอนโฉนดไขว้กันนั้น แม้จะโอนมาช้านานและปกครองที่ตามที่ตั้งใจโอน ถ้ามีผู้รับโอนโฉนดโดยเสียค่าตอบแทนโดยสุจริต ผู้รับโอนย่อมได้ที่ดินตามโฉนดที่ตนได้รับโอนนั้น

ในกรณีที่มีการโอนที่ดินโดยโอนโฉนดไขว้กันนั้น แม้จะโอนมาช้านานและปกครองที่ตามที่ตั้งใจโอน ถ้ามีผู้รับโอนโฉนดโดยเสียค่าตอบแทนโดยสุจจริต ผู้รับโอนย่อมได้ที่ดินตามโฉนดที่ตนได้รับโอนนั้น

เมื่อจำเลยอ้างว่า สัญญาซึ่งให้สิทธิ์จำเลยเก็บกินทำกันเองเป็นโมฆะแล้ว คู่กรณีก็ต้องคืนสภาพเดิม คือจำเลยต้องคืนที่ให้โจทก์
เมื่อสัญญาระหว่างโจทก์จำเลยตกเป็นโมฆะแล้ว ปัญหาที่ว่าจำเลยจะขอสืบแก้ไขเพิ่มเติมสัญญานั้นได้หรือไม่ ก็ไม่จำต้องวินิจฉัย

เมื่อจำเลยอ้างว่า สัญญาซึ่งให้สิทธิจำเลยเก็บกินทำกันเองเป็นโมฆะแล้วคู่กรณีก็ต้องคืนสภาพเดิม คือจำเลยต้องคืนที่ให้โจทก์
เมื่อสัญญาระหว่างโจทก์จำเลยตกเป็นโมฆะแล้ว ปัญหาที่ว่าจำเลยจะขอสืบแก้ไขเพิ่มเติมสัญญานั้นได้หรือไม่ ก็ไม่จำต้องวินิจฉัย

การยกที่ดินให้ใช้เป็นทางสาธารณะแล้วจะให้แก่รัฐหรือเทศบาลก็มีผลเช่นเดียวกัน และไม่จำต้องจดทะเบียนอย่างการโอนให้แก่เอกชน
คดีที่ฎีกาได้แต่เฉพาะในปัญหาข้อกฎหมายนั้น ศาลฎีกาจะต้องฟังข้อเท็จจริงตามที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยชี้ขาดมาแล้ว
ค่าทนายความที่ศาลชั้นต้นกำหนดให้ใช้แทนนั้นเป็นดุลพินิจและเป็นข้อเท็จจริง

การยกที่ดินให้ใช้เป็นทางสาธารณะแล้วจะให้แก่รัฐหรือเทศบาลก็มีผลเช่นเดียวกัน และไม่จำต้องจดทะเบียนอย่างการโอนให้แก่เอกชน
คดีที่ฎีกาได้แต่ฉะเพาะในปัญหาข้อกฎหมายนั้นศาลฎีกาจะต้องฟังข้อเท็จจริงตามที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยชี้ขาดมาแล้ว
ค่าทนายความที่ศาลชั้นต้นกำหนดให้ใช้แทนนั้นเป็นดุลยพินิจและเป็นข้อเท็จจริง

มอบที่ดินตีใช้หนี้ไป แม้ที่ดินนั้นจะเป็นที่บ้านที่สวน และจำเลยครอบครองต่อจากโจทก์ยังไม่ถึง 9 - 10 ปีก็ตามโจทก์ฟ้องเรียกคืนไม่ได้
(อ้างฎีกาที่ 784/2486)