คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
ปรีชาวินิจฉัย

การที่จำเลยซึ่งเป็นบุตรของเจ้าหนี้ซึ่งยึดถือนาพิพาทไว้ทำต่างดอกเบี้ย ได้แจ้งแก่โจทก์ซึ่งเป็นลูกหนี้ว่า มารดาได้ยกนาพิพาทนั้นให้แล้ว จำเลยจะเอาเป็นกรรมสิทธิ์และยอมเพิ่มเงินให้โจทก์ ซึ่งฝ่ายโจทก์ก็ตกลง แต่การโอนทะเบียนขัดข้องจึงเลยไม่ได้ให้เงินที่เพิ่มขึ้นนั้นแก่โจทก์ จำเลยครอบครองนาพิพาทตลอดมากว่า 10 ปีแล้ว ดังนี้ถือว่าจำเลยได้เปลี่ยนลักษณะแห่งการครอบครองแทนเป็นครอบครองในฐานะเป็นเจ้าของตั้งแต่แจ้งแก่โจทก์ดังกล่าว จำเลยย่อมได้กรรมสิทธิ์ตาม ป.ม.แพ่ง ม.1382

คดีที่หาว่า จำเลยกระทำผิดฐานไม่ปิดป้ายแสดงราคาฝ่าฝืนประกาศคณะกรรมการฯ และหาว่า จำเลยขายของเกินราคาควบคุม ซึ่งเจ้าพนักงานจับของกลางรวมกันมานั้น ศาลต้องแยกพิเคราะห์ดูว่า ของกลางสิ่งใดจำเลยได้ขายเกินราคาควบคุม และศาลคงริบได้เฉพาะสิ่งของที่หาว่า จำเลยขายเกินราคาควบคุมอันเป็นการค้ากำไรเกินควรโดยตรงเท่านั้นส่วนสิ่งของที่หาว่าจำเลยกระทำผิดฝ่าฝืนประกาศฯ ไม่เป็นของจะพึงริบให้คืนไป

คดีที่หาว่าจำเลยขายสิ่งของควบคุมติดป้ายแสดงราคาเล็กกว่าขนาด ตามประกาศของคณะกรรมการฯนั้น ศาลไม่ริบป้ายของกลางเพราะไม่ใช่ของที่ต้องห้ามค้ากำไรเกินควร (อ้างฎีกาที่ 201/2493)

คดีที่โจทก์ฟ้องว่าให้จำเลยเป็นตัวแทนไปรับโอนการเช่าและเช่าตึกมาแล้วกลับไม่ยอมโอนให้โจทก์นั้น เป็นเรื่องตัวการเรียกร้องเอาผลประโยชน์จากการที่ตัวแทนกระทำ แม้การตั้งตัวแทนไม่มีหนังสือ ตัวแทนก็มีหน้าที่ต้องคืนให้โจทก์ ศาลจะยกเอาเหตุการตั้งตัวแทนไม่มีหนังสือมายกฟ้องโจทก์เสียมิได้ (อ้างฎีกา 640/2489)
คดีที่ศาลฎีกายกคำพิพากษาศาลล่างให้ศาลชั้นต้นพิพากษาใหม่เนื่องจากศาลชั้นต้นยกบทกฎหมายขึ้นยกฟ้องโจทก์โดยไม่ตรงกับรูปคดีนั้นศาลฎีกามีอำนาจที่จะยกเว้นมิให้โจทก์ต้องเสียค่าธรรมเนียมศาลในการอุทธรณ์ฎีกาต่อไปได้

ผู้ที่มีชื่อในเอกสารร้องขอเป็นเจ้าของและผู้จัดการโรงเรียนราษฎร์ซึ่งทางการอนุญาตแล้วนั้น สันนิษฐานว่าเป็นผู้ครอบครองโรงเรียนนั้นจึงย่อมถูกเจ้าของสถานที่ที่ตั้งโรงเรียนฟ้องขับไล่ได้

ผู้ที่มีชื่อในเอกสารร้องขอเป็นเจ้าของและผู้จัดการโรงเรียนราษฎร์ซึ่งทางการอนุญาตแล้วนั้น สันนิษฐานว่าเป็นผู้ครอบครองโรงเรียนนั้น จึงยอมถูกเจ้าของสถานที่ที่ตั้งโรงเรียนฟ้องขับไล่ได้

ผู้มีชื่อถือกรรมสิทธิ์ในโฉนดที่ดินร่วมกับผู้อื่น มีสิทธิจำนองเฉพาะส่วนของตนได้ โดยไม่ต้องได้รับความยินยอมจากเจ้าของร่วมคนอื่นๆ

ผู้มีชื่อถือกรรมสิทธิในโฉนดที่ดินร่วมกับผู้อื่น มีสิทธิจำนองฉะเพาะส่วนของตนได้ โดยไม่ต้องได้รับความยินยอมจากเจ้าของร่วมคนอื่น ๆ

ของกลางที่จะพึงริบตามมาตรา 29 นั้นจะต้องเป็นของที่เกี่ยวแก่การกระทำผิดในการค้ากำไรโดยตรง ตาม มาตรา 18 ส่วนสิ่งของที่เกี่ยวเนื่องกับการกระทำผิด ตาม มาตรา 17 คือกระทำฝ่าฝืนประกาศหรือคำสั่งคณะกรรมการหรือของพนักงานเจ้าหน้าที่ ไม่เป็นของอันจะพึงริบตามมาตรา 29
สุกรของกลางที่นำออกนอกเขตจังหวัดฝ่าฝืนประกาศคณะกรรมการฯไม่เป็นของอันจะพึงริบ ให้คืนเจ้าของไป
เมื่อไม่มีของกลางที่ศาลได้สั่งให้ริบไว้ คงให้จ่ายเงินรางวัลจากค่าปรับเท่านั้น
ประชุมใหญ่ครั้งที่ 3/2493

สิ่งของที่จำเลยขายโดยไม่ปิดป้ายแสดงราคา ฝ่าฝืนประกาศคณะกรรมการฯ ตามมาตรา 17 นั้น ไม่ใช่ของอันจะพึงริบตามมาตรา 29ของอันพึงริบ จะต้องเป็นสิ่งของที่เกี่ยวกับการทำผิดในการค้ากำไรโดยตรง ตามมาตรา 18 ประชุมใหญ่ครั้งที่ 3/2493