คำพิพากษาที่เกี่ยวข้องกับผู้พิพากษา
นาถปริญญา

ขายสุราให้ผู้อื่นไป โดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานสรรพสามิตต์ ซึ่งเป็นความผิดตาม พ.ร.บ.สุรา 2493 มาตรา
40 นั้น เมื่อปรากฎว่า สุราของกลางได้ขายและกรรมสิทธิตกเป็นของผู้ซื้อแล้ว ทั้งผู้ซื้อก็ไม่ได้รู้เห็นในการกระทำผิด
ของผู้ขายแล้ว ศาลก็ย่อมไม่ริบสุราของกลางนั้น./

หญิงที่เป็นภรรยาผู้เช่าบ้านและอยู่กับผู้เช่าในบ้านเช่ามาช้านานในฐานะเป็นภรรยาผู้เช่า ทั้งในทะเบียนสำมะโนครัว ก็ลงชื่อภรรยาผู้นั้นเป็นเจ้าบ้านแม้ภรรยาผู้นั้นจะมิได้จดทะเบียนสมรสกับผู้เช่าให้ถูกต้องตามกฎหมายก็เป็นอันเพียงพอที่จะฟังได้ว่าภรรยานั้นเป็น 'ผู้หนึ่งในครอบครัว' ของผู้เช่าตามความหมายแห่งพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่า ฯลฯฉะนั้น เมื่อผู้เช่าตายลงภรรยาผู้นั้น ย่อมมีสิทธิแสดงความจำนงขออยู่ในบ้านเช่านั้นต่อไปตามมาตรา 17 แห่ง พระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่า ฯลฯได้

หญิงที่เป็นภรรยาผู้เช่าบ้านและอยู่กับผู้เช่าในบ้านเช่ามาช้านานในฐานะเป็นภรรยาผู้เช่า ทั้งในทะเบียนสำมะโน
ครัว ก็ลงชื่อภรรยาผู้นั้นเป็นเจ้าบ้าน แม้ภรรยาผู้นั้นจะมิได้จดทะเบียนสมรสกับผู้เช่าให้ถูกต้องตามกฎหมายก็เป็น
อันเพียงพอที่จะฟังได้ว่าภรรยานั้นเป็น "ผู้หนึ่งในครอบครัว" ของผู้เช่าตามความหมายแห่ง พ.ร.บ.ควบคุมค่าเช่า
ฯลฯ ฉะนั้น เมื่อผู้เช่าตายลง ภรรยาผู้นั้น ย่อมมีสิทธิแสดงความจำนงขออยู่ในบ้านเช่านนั้นต่อไปตามมาตรา 17 แห่ง พ.ร.บ.ควบคุมค่าเช่า ฯลฯ ได้./

ศาลชั้นต้นสั่งประทับฟ้องคดีอาญาไว้แล้ว สั่งนัดชี้สองสถานถึงวันนัด โจทก์ไม่มา ไม่ปรากฎเหตุขัดข้อง ฝ่ายจำเลยมา
ศาล ๆ จึงสั่งเลื่อนคดีไป 15 วัน ต่อมาจำเลยยื่นคำร้องขอให้ศาลยกฟ้องโจทก์เสียตาม ป.ม.วิ.อาญามาตรา 166 ศาลชั้นต้นสั่งว่าศาลได้พิเคราะห์สั่งให้เลื่อนคดีไปแล้ว จะให้ยกฟ้องโจทก์ไม่ได้ดังนี้ เป็นคำสั่งระหว่างพิจารณาซึ่ง
ไม่ทำให้คดีเสร็จสำนวน จำเลยจะอุทธรณ์คัดค้านสคำสั่งนั้นก่อนศาลชี้ขาดตัดสินคดีไม่ได้.

ศาลชั้นต้นสั่งประทับฟ้องคดีอาญาไว้แล้ว สั่งนัดชี้สองสถานถึงวันนัด โจทก์ไม่มา ไม่ปรากฏเหตุขัดข้องฝ่ายจำเลยมาศาลศาลจึงสั่งเลื่อนคดีไป 15 วันต่อมาจำเลยยื่นคำร้องขอให้ศาลยกฟ้องโจทก์เสียตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 166 ศาลชั้นต้นสั่งว่าศาลได้พิเคราะห์สั่งให้เลื่อนคดีไปแล้ว จะให้ยกฟ้องโจทก์ไม่ได้ดังนี้ เป็นคำสั่งระหว่างพิจารณาซึ่งไม่ทำให้คดีเสร็จสำนวนจำเลยจะอุทธรณ์คัดค้านคำสั่งนั้นก่อนศาลชี้ขาดตัดสินคดีไม่ได้

อาศัยห้องเขาอยู่ แม้จะให้เงินตอบแทนโดยจะให้ก็ได้ไม่ให้ก็ได้ดังนี้ไม่เป็นการเช่าเมื่อเขาบอกกล่าวล่วงหน้าให้ออกจากห้องแล้วจะขัดขืนไม่ได้

ในกรณีซื้อขายตามตัวอย่างนั้นเมื่อทำสัญญาซื้อขายกันแล้วต่อมาตัวแทนของผู้ซื้อมารับมอบสิ่งของที่ซื้อขายกันไปจากผู้ขายได้ทำใบรับรองไว้ให้ในเอกสารรับรองนั้นมีจำนวนสิ่งของและราคาพร้อมทั้งกล่าวว่าได้ตรวจดูด้วยความพอใจตามตัวอย่างเรียบร้อยเช่นนี้ถือได้ว่าการซื้อขายสิ่งของจำนวนที่รับมอบไปนั้นเป็นการซื้อขายเสร็จเด็ดขาดแล้ว

ในคดีอาญา เมื่อโจทก์ฎีกาแม้ได้ส่งสำเนาฎีกาให้จำเลยรับไปแล้วถ้าต่อมาไม่ทราบว่าจำเลยอยู่ที่ใดตามตัวไม่พบ ส่งหมายนัดแถลงการณ์ให้จำเลยไม่ได้และโจทก์ไม่สามารถจะนำส่งหมายนัดให้จำเลยได้ย่อมถือว่าไม่ได้ตัวจำเลยมาทำการพิจารณาศาลฎีกาต้องสั่งจำหน่ายฎีกาของโจทก์

ในคดีอาญา เมื่อโจทก์ฎีกา แม้ได้ส่งสำเนาฎีกาให้จำเลยรับไปแล้ว ถ้าต่อมาไม่ทราบว่าจำเลยอยู่ที่ใด ตามตัวไม่พบ ส่งหมายนัดแถลงการณ์ให้จำเลยไม่ได้ และโจทก์ไม่สามารถจะนำส่งหมายนัดให้จำเลยได้ ย่อมถือว่าไม่ได้ตัวจำเลยมาทำการพิจารณา ศาลฎีกาต้องสั่งจำหน่ายฎีกาของโจทก์./

คำว่า"พ่อค้า" ย่อมเป็นที่เข้าใจกันทั่ว ๆ ไปว่า ผู้ที่ประกอบกิจการค้าเป็นปกติ มิใช่ว่า ถ้าผู้ใดกระทำการค้าเพียงชั่วครั้งคราวก็ถือว่าเป็นพ่อค้า
กระทรวงการคลังต้องการฝิ่นเพื่อจำหน่ายแก่ประชาชน จึงได้แต่งตั้งคณะกรรมการขึ้นคณะหนึ่งให้มีอำนาจจัดซื้อฝิ่นจากเอกชนทั่วไปในภาคเหนือ ในการจัดหาซื้อฝิ่นนี้ เจ้าหน้าที่ได้ออกใบคุ้มครองกำหนดเขตที่จะไปหาฝิ่นให้ เมื่อได้ฝิ่นมาแล้ว จะนำไปขายแก่ผู้อื่นหรือใช้เองไม่ได้ ต้องขายแก่คณะกรรมการ ดังนี้จะเห็นได้ว่าพวกที่เข้าทำสัญญารับจะหาซื้อฝิ่นให้แก่คณะกรรมการนั้น เป็นการกระทำชั่วครั้งคราว มิได้เป็นการยั่งยืนดังลักษณะของพ่อค้าแต่อย่างใด ยิ่งเป็นเรื่องซื้อขายฝิ่นซึ่งตามปกติจะกระทำมิได้ เพราะกฎหมายห้าม ก็ย่อมเห็นได้ชัดว่าจะถือว่าพวกเหล่านี้เป็นพ่อค้าไม่ได้ แม้จะปรากฎว่าบางคนได้จดทะเบียนพาณิชย์ตั้งร้านขายยาหรือทำป่าไม้ ก็ยังถือไม่ได้ว่าเป็นพ่อค้าขายฝิ่นรายนั้น ฉนั้นการที่พวกขายฝิ่นแก่คณะกรรมการจะฟ้องเรียกราคาฝิ่นจากคณะกรรมการหรือกระทรวงการคลัง จึงต้องถืออายุความ 10 ปีตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 164
ศาลพิพากษาให้จำเลยใช้ราคาฝิ่น แต่ดอกเบี้ยร้อยละ 7 ครึ่งต่อปีให้จำเลยใช้ตั้งแต่วันฟังคำพิพากษาฎีกาเพราะมีกรณีมัวหมองระหว่างผู้ซื้อผู้ขาย มิใช่จำเลยตระขัดสิน.